Tạmkkx i đvfmj iệlsse n Uy-viễkqcp n Thăztfa ng-long, Đajql ạmkkx i-Việlsse t
Ngàbuqz y hai mưfvmw ơaido i chízrui n thápfie ng giêhiwg ng, niêhiwg n hiệlsse u Anh-vũbbrz Chiêhiwg u-thắcjfd ng năztfa m thứnggv nhìvxjo đvfmj ờnlhr i vua Lýueja Nhâczgp n-tôjvti ng bêhiwg n Đajql ạmkkx i-Việlsse t; bêhiwg n Trung-nguyêhiwg n nhằynih m niêhiwg n hiệlsse u Hy-Ninh thứnggv mưfvmw ờnlhr i đvfmj ờnlhr i vua Thầghge n-tôjvti ng nhàbuqz Tốolbg ng (Đajql inh-Tỵpekj , DL.1077).
Triềolbg u đvfmj ìvxjo nh họqaet p tinh-triềolbg u. Vìvxjo tầghge m quan trọqaet ng củqpwn a xãlwee -tắcjfd c, nêhiwg n Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u còljac n mờnlhr i thêhiwg m cápfie c đvfmj ạmkkx i tôjvti n sưfvmw võbfgq phápfie i tham dựhech .
Lễkqcp nghi tấfhvt t.
Quan Đajql ạmkkx i-tưfvmw -mãlwee Lýueja Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t tưfvmw ờnlhr ng trìvxjo nh vềolbg tìvxjo nh hìvxjo nh chiếqdui n cuộxzuc c Tốolbg ng, Việlsse t: Từdrtd sau ba trậmkkx n đvfmj ápfie nh ngàbuqz y 22 thápfie ng giêhiwg ng đvfmj ếqdui n giờnlhr thìvxjo vua bàbuqz Bìvxjo nh-Dưfvmw ơaido ng, phòljac mãlwee Thâczgp n Thiệlsse u-Thápfie i trấfhvt n tạmkkx i chiếqdui n lũbbrz y Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng. Côjvti ng-chúrlwx a Bảqtni o-Hòljac a, đvfmj ôjvti đvfmj ốolbg c Trầghge n An, Trầghge n Hảqtni i trấfhvt n tạmkkx i chiếqdui n lũbbrz y Nhưfvmw -nguyệlsse t. U-bon vưfvmw ơaido ng Lêhiwg Văztfa n vớghge i côjvti ng chúrlwx a Nong-Nụvpfx t trấfhvt n tạmkkx i chiếqdui n lũbbrz y Vạmkkx n-xuâczgp n. Suốolbg t bẩqgve y ngàbuqz y, khôjvti ng thấfhvt y Tốolbg ng cóbuqt mộxzuc t hoạmkkx t đvfmj ộxzuc ng nàbuqz o đvfmj ápfie ng kểbkib . Ngưfvmw ợqnlw c lạmkkx i, Đajql ạmkkx i-Việlsse t đvfmj ãlwee lấfhvt y quâczgp n ởceqj cápfie c hiệlsse u đvfmj ịmotg a phưfvmw ơaido ng tổfhvt chứnggv c, bổfhvt xung cho mưfvmw ờnlhr i mộxzuc t hiệlsse u Thiêhiwg n-tửbfgq binh bịmotg tổfhvt n thấfhvt t.
Ôlorn ng kếqdui t luậmkkx n:
– Tízrui nh chung từdrtd khi quâczgp n Tốolbg ng phạmkkx m cảqtni nh đvfmj ếqdui n giờnlhr tổfhvt n thấfhvt t vềolbg tưfvmw ớghge ng củqpwn a ta quápfie nặsbei ng nềolbg . Tổfhvt ng cộxzuc ng 36 vịmotg . Nhưfvmw ng vềolbg quâczgp n thìvxjo mấfhvt t chưfvmw a quápfie năztfa m vạmkkx n.
Ôlorn ng hưfvmw ớghge ng vàbuqz o cửbfgq tọqaet a:
– Đajql ểbkib duyệlsse t xéwbrz t tìvxjo nh hìvxjo nh, Thápfie i-hậmkkx u tuyêhiwg n chỉkccu thiếqdui t tinh triềolbg u, hầghge u đvfmj ưfvmw a ra phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c hợqnlw p thờnlhr i. Xin chưfvmw vịmotg tôjvti n trưfvmw ởceqj ng đvfmj ừdrtd ng tiếqdui c côjvti ng chỉkccu dạmkkx y.
Quốolbg c-trưfvmw ợqnlw ng Trầghge n Tựhech -An đvfmj ưfvmw a mắcjfd t nhìvxjo n quốolbg c mẫdzjj u Thanh-Mai ngồvcom i đvfmj ốolbg i diệlsse n vớghge i ôjvti ng, rồvcom i nóbuqt i:
– Khi mộxzuc t cuộxzuc c chiếqdui n diễkqcp n ra, thìvxjo đvfmj ôjvti i bêhiwg n đvfmj ềolbg u phảqtni i chấfhvt p nhậmkkx n tổfhvt n thấfhvt t. Đajql ốolbg i vớghge i vấfhvt n đvfmj ềolbg tổfhvt n thấfhvt t, cóbuqt hai đvfmj iềolbg u quan trọqaet ng. Mộxzuc t làbuqz tổfhvt n thấfhvt t củqpwn a ta vớghge i Tốolbg ng, bêhiwg n nàbuqz o nặsbei ng hơaido n? Hai làbuqz dùaido ta tổfhvt n thấfhvt t nặsbei ng, Tốolbg ng tổfhvt n thấfhvt t nhẹfgdq cũbbrz ng khôjvti ng đvfmj ápfie ng quan tâczgp m. Đajql iềolbg u đvfmj ápfie ng quan tâczgp m làbuqz giữsbei a ta vớghge i Tốolbg ng, bêhiwg n nàbuqz o đvfmj ạmkkx t đvfmj ưfvmw ợqnlw c mụvpfx c đvfmj ízrui ch? Bêhiwg n nàbuqz o còljac n tiềolbg m lựhech c chiếqdui n đvfmj ấfhvt u?
Nguyêhiwg n-soápfie i Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t chắcjfd p tay xápfie Tựhech -An:
– Thưfvmw a thápfie i sưfvmw phụvpfx , đvfmj ệlsse tửbfgq xin so sápfie nh tổfhvt n thấfhvt t ta vớghge i Tốolbg ng. Vềolbg tưfvmw ớghge ng, ta mấfhvt t ba tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc tốolbg i cao làbuqz Trung-Thàbuqz nh, Tízrui n-Nghĩfzjp a vưfvmw ơaido ng vớghge i phòljac mãlwee Hoàbuqz ng-Kiệlsse n; mấfhvt t năztfa m tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc cao làbuqz côjvti ng chúrlwx a Đajql ộxzuc ng-Thiêhiwg n, Thiêhiwg n-Ninh, Dưfvmw Phi, Nguyễkqcp n Căztfa n, Bùaido i Hoàbuqz ng-Quan; mấfhvt t hai mưfvmw ơaido i tápfie m tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc trung làbuqz nhịmotg vịmotg vưfvmw ơaido ng phi Trung-Thàbuqz nh, Tízrui n-Nghĩfzjp a, côjvti ng chúrlwx a Ngọqaet c-Huệlsse , Thanh-Thảqtni o, Long-biêhiwg n ngũbbrz hùaido ng vớghge i năztfa m vịmotg phu nhâczgp n, Tâczgp y-hồvcom thấfhvt t kiệlsse t vớghge i bẩqgve y vịmotg phu nhâczgp n. So vớghge i Tốolbg ng thìvxjo năztfa m tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc tốolbg i cao bịmotg bắcjfd t, hoặsbei c đvfmj ưfvmw ợqnlw c âczgp n xápfie , hoặsbei c đvfmj ưfvmw ợqnlw c trao cho Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng; mưfvmw ờnlhr i tápfie m tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc cao bịmotg giếqdui t, hoặsbei c bịmotg bắcjfd t rồvcom i đvfmj ưfvmw ợqnlw c âczgp n xápfie hay trao cho Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng. Bẩqgve y mưfvmw ơaido i hai tưfvmw ớghge ng ởceqj cấfhvt p bộxzuc trung bịmotg giếqdui t, bịmotg bắcjfd t rồvcom i trao cho Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng.
– Bâczgp y giờnlhr ta xéwbrz t vềolbg khảqtni năztfa ng tham chiếqdui n củqpwn a tưfvmw ớghge ng đvfmj ôjvti i bêhiwg n.
Vua bàbuqz Bìvxjo nh-Dưfvmw ơaido ng tiếqdui p lờnlhr i Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t:
– Tấfhvt t cảqtni tôjvti n sưfvmw võbfgq họqaet c, cao thủqpwn , tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng bịmotg ta bắcjfd t, rồvcom i thảqtni ra, đvfmj ềolbg u bịmotg nghi ngờnlhr , khôjvti ng đvfmj ưfvmw ợqnlw c nắcjfd m binh quyềolbg n nữsbei a. Hiệlsse n cápfie c tưfvmw ớghge ng tốolbg i cao củqpwn a Tốolbg ng chỉkccu còljac n Quápfie ch Quỳhkpi , Triệlsse u Tiếqdui t, Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n, Ôlorn n Cảqtni o. Ngưfvmw ợqnlw c lạmkkx i cápfie c tưfvmw ớghge ng tốolbg i cao củqpwn a ta hiệlsse n còljac n rấfhvt t nhiềolbg u: Côjvti i-sơaido n tam anh; đvfmj ạmkkx i đvfmj ôjvti đvfmj ốolbg c Lýueja Kếqdui -Nguyêhiwg n, bốolbg n đvfmj ôjvti đvfmj ốolbg c thủqpwn y quâczgp n; U-bon vưfvmw ơaido ng, côjvti ng chúrlwx a Nong-Nụvpfx t; tiêhiwg n nưfvmw ơaido ng Bảqtni o-Hòljac a; Tôjvti n Mạmkkx nh, Thanh-Nguyêhiwg n; Cảqtni nh-Long, Thiêhiwg n-Thàbuqz nh; phòljac mãlwee Thiệlsse u-Thápfie i vớghge i tôjvti i; trong triềolbg u còljac n Hoàbuqz ng-thápfie i hậmkkx u, Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t. Cápfie c tưfvmw ớghge ng bậmkkx c trung thìvxjo cóbuqt Thầghge n-vũbbrz thậmkkx p anh, Kim-cưfvmw ơaido ng thậmkkx p bápfie t. Tóbuqt m lạmkkx i vềolbg tưfvmw ớghge ng, ta vẫdzjj n còljac n mộxzuc t lựhech c lưfvmw ợqnlw ng hùaido ng hậmkkx u gấfhvt p bộxzuc i Tốolbg ng. Vềolbg tôjvti n sưfvmw võbfgq họqaet c, ta chưfvmw a bịmotg tổfhvt n thấfhvt t lấfhvt y mộxzuc t ngưfvmw ờnlhr i. Trong khi bêhiwg n Tốolbg ng thìvxjo Thậmkkx p-đvfmj ạmkkx i thầghge n tăztfa ng Thiếqdui u-lâczgp m, Trưfvmw ờnlhr ng-bạmkkx ch song hùaido ng khôjvti ng tham dựhech vàbuqz o cuộxzuc c chiếqdui n nữsbei a. Hoa-sơaido n tứnggv lãlwee o bịmotg hai hòljac a thưfvmw ợqnlw ng Mộxzuc c-tồvcom n, Viêhiwg n-Chiếqdui u dồvcom n thuốolbg c vàbuqz o ngưfvmw ờnlhr i, bịmotg bắcjfd t mêhiwg man chưfvmw a tỉkccu nh. Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng tam ma bịmotg hòljac a thưfvmw ợqnlw ng Mộxzuc c-tồvcom n bắcjfd t trao cho Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng. Vềolbg phưfvmw ơaido ng diệlsse n cao thủqpwn , ta còljac n đvfmj ầghge y đvfmj ủqpwn tinh lựhech c, hơaido n hẳaido n Tốolbg ng.
– Đajql a tạmkkx sưfvmw phụvpfx .
Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u hưfvmw ớghge ng vua bàbuqz Bìvxjo nh-Dưfvmw ơaido ng xápfie mộxzuc t xápfie : Còljac n vềolbg quâczgp n, ta bịmotg mấfhvt t hoàbuqz n toàbuqz n ba hiệlsse u Thiêhiwg n-tửbfgq binh ởceqj Nhưfvmw -nguyệlsse t, Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng, đvfmj ãlwee đvfmj ưfvmw ợqnlw c tápfie i lậmkkx p. Bốolbg n hiệlsse u bịmotg tổfhvt n thấfhvt t nặsbei ng, đvfmj ãlwee đvfmj ưfvmw ợqnlw c trang bịmotg , bổfhvt xung. Nay quâczgp n khízrui , quâczgp n thếqdui lạmkkx i nhưfvmw xưfvmw a. Thủqpwn y quâczgp n ta còljac n toàbuqz n vẹfgdq n. Kịmotg binh ta khôjvti ng bịmotg tổfhvt n thấfhvt t, màbuqz lạmkkx i tăztfa ng thêhiwg m, nhờnlhr bắcjfd t đvfmj ưfvmw ợqnlw c ngựhech a Tốolbg ng ởceqj Cổfhvt -phápfie p, ởceqj trậmkkx n Nham-biềolbg n. Trong khi thủqpwn y quâczgp n Tốolbg ng khôjvti ng còljac n; kịmotg binh gầghge n nhưfvmw chỉkccu còljac n mộxzuc t sưfvmw , màbuqz ngựhech a thìvxjo gầghge y ốolbg m, binh tưfvmw ớghge ng thìvxjo mấfhvt t hếqdui ýueja chízrui chiếqdui n đvfmj ấfhvt u. Duy bộxzuc binh thìvxjo phảqtni i đvfmj ợqnlw i tin tứnggv c củqpwn a sưfvmw bápfie Mộxzuc c-tồvcom n vớghge i sưfvmw phụvpfx mớghge i biếqdui t chắcjfd c đvfmj ưfvmw ợqnlw c.
Đajql ếqdui n đvfmj óbuqt , viêhiwg n tápfie lĩfzjp nh chỉkccu huy Ưzrui ng-binh củqpwn a Khu-mậmkkx t việlsse n bưfvmw ớghge c vàbuqz o trao cho nguyêhiwg n soápfie i Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t mộxzuc t ốolbg ng đvfmj ựhech ng mậmkkx t thưfvmw . Ôlorn ng mởceqj thưfvmw ra đvfmj ọqaet c rồvcom i hưfvmw ớghge ng Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u:
– Tâczgp u Thápfie i-hậmkkx u, tin củqpwn a Mộxzuc c-tồvcom n hòljac a thưfvmw ợqnlw ng.
Ôlorn ng đvfmj ọqaet c lớghge n:
«...Từdrtd sau trậmkkx n đvfmj ápfie nh ngàbuqz y 22, binh Tốolbg ng thiệlsse t hạmkkx i quápfie nặsbei ng nềolbg . Thứnggv nhấfhvt t mặsbei t Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng, chỉkccu còljac n ba vạmkkx n quâczgp n triềolbg u, năztfa m vạmkkx n tâczgp n-đvfmj ằynih ng-hảqtni i. Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n khôjvti ng đvfmj ủqpwn sứnggv c đvfmj ápfie nh Đajql âczgp u-đvfmj ỉkccu nh, khai thôjvti ng con đvfmj ưfvmw ờnlhr ng tiếqdui p tếqdui lưfvmw ơaido ng thảqtni o từdrtd Bắcjfd c-biêhiwg n xuốolbg ng. Tạmkkx i Bắcjfd c Nhưfvmw -nguyệlsse t, mưfvmw ờnlhr i đvfmj ạmkkx o binh mang sốolbg 10 tớghge i 19 trựhech c thuộxzuc c Triệlsse u Tiếqdui t bịmotg tan rãlwee hoàbuqz n toàbuqz n, cápfie c tưfvmw ớghge ng chỉkccu huy, cápfie c sưfvmw trưfvmw ởceqj ng, lữsbei trưfvmw ởceqj ng hầghge u hếqdui t tửbfgq thưfvmw ơaido ng; Tiếqdui t gom đvfmj ápfie m tàbuqz n quâczgp n lạmkkx i tápfie i lậmkkx p đvfmj ưfvmw ợqnlw c ba đvfmj ạmkkx o. Y sai quâczgp n đvfmj ắcjfd p chiếqdui n lũbbrz y phòljac ng quâczgp n Việlsse t đvfmj ổfhvt bộxzuc . Tạmkkx i tổfhvt ng hàbuqz nh doanh, sau trậmkkx n đvfmj ộxzuc t kízrui ch, bắcjfd n Lôjvti i-tiễkqcp n đvfmj êhiwg m 22, đvfmj ạmkkx o quâczgp n Tảqtni Đajql ệlsse -nhấfhvt t, Tảqtni Đajql ệlsse -nhịmotg bịmotg tửbfgq thưfvmw ơaido ng mộxzuc t nửbfgq a, đvfmj ạmkkx o quâczgp n Tảqtni Đajql ệlsse -tam chỉkccu còljac n hơaido n trăztfa m ngưfvmw ờnlhr i; kịmotg binh còljac n đvfmj âczgp u mộxzuc t sưfvmw . Cộxzuc ng chung tâczgp n-đvfmj ằynih ng-hảqtni i còljac n hơaido n mưfvmw ờnlhr i lăztfa m vạmkkx n, quâczgp n triềolbg u mưfvmw ờnlhr i vạmkkx n. Quápfie ch Qùaido y ra lệlsse nh cho binh tưfvmw ớghge ng củqpwn ng cốolbg hàbuqz ng ràbuqz o thựhech c chắcjfd c cốolbg thủqpwn , vìvxjo sợqnlw ta tấfhvt n côjvti ng. Cóbuqt tin tứnggv c gìvxjo sẽdrtd bápfie o sau... »
Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u đvfmj ứnggv ng dậmkkx y, trong thápfie i đvfmj ộxzuc cựhech c kỳhkpi nghiêhiwg m trang, rồvcom i cung tay:
– Kízrui nh Quốolbg c-trưfvmw ợqnlw ng, kízrui nh sưfvmw phụvpfx , kízrui nh Quốolbg c-mẫdzjj u, kízrui nh chưfvmw vịmotg tôjvti n trưfvmw ởceqj ng, chưfvmw vịmotg đvfmj ạmkkx i thầghge n, tưfvmw ớghge ng lĩfzjp nh.
Trong đvfmj iệlsse n Uy-viễkqcp n cóbuqt đvfmj ếqdui n hơaido n trăztfa m ngưfvmw ờnlhr i, màbuqz im phăztfa ng phắcjfd c.
– Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Triệlsse u Tiếqdui t đvfmj ắcjfd p lũbbrz y vìvxjo sợqnlw ta đvfmj ổfhvt quâczgp n lêhiwg n đvfmj ápfie nh. Quápfie ch Quỳhkpi củqpwn ng cốolbg doanh trạmkkx i vìvxjo sợqnlw ta tiếqdui n quâczgp n từdrtd Vạmkkx n-xuâczgp n, Nham-biềolbg n vềolbg . Nhưfvmw vậmkkx y trong thâczgp m tâczgp m chúrlwx ng, chúrlwx ng tựhech biếqdui t chúrlwx ng yếqdui u, ta mạmkkx nh; chúrlwx ng khôjvti ng thểbkib vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng tấfhvt n côjvti ng ta. Trong khi ta dưfvmw khảqtni năztfa ng vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng đvfmj ápfie nh chúrlwx ng.
Cửbfgq tọqaet a đvfmj ềolbg u đvfmj ồvcom ng ýueja vớghge i Thápfie i-hậmkkx u. Ngàbuqz i tiếqdui p:
– Trưfvmw ớghge c tìvxjo nh hìvxjo nh ta, tìvxjo nh hìvxjo nh đvfmj ịmotg ch nhưfvmw vậmkkx y, xin Nguyêhiwg n-soápfie i cho biếqdui t mìvxjo nh phảqtni i đvfmj ốolbg i phóbuqt ra sao?
Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t tâczgp u:
– Tâczgp u thápfie i-hậmkkx u, thầghge n xin đvfmj ưfvmw a ra ba phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c, xin Thápfie i-hậmkkx u chọqaet n lấfhvt y mộxzuc t.
– Nguyêhiwg n-soápfie i cứnggv tâczgp u.
– Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c thứnggv nhấfhvt t làbuqz dùaido ng sứnggv c mạmkkx nh quéwbrz t sạmkkx ch bọqaet n Tốolbg ng khỏnmhl i Đajql ạmkkx i-Việlsse t trong vòljac ng ba ngàbuqz y. Phưfvmw ơaido ng-lưfvmw ợqnlw c thứnggv nhìvxjo làbuqz đvfmj uổfhvt i bọqaet n Tốolbg ng rờnlhr i khỏnmhl i Đajql ạmkkx i-Việlsse t trong vòljac ng ba thápfie ng. Phưfvmw ơaido ng-lưfvmw ợqnlw c thứnggv ba làbuqz khôjvti ng cầghge n đvfmj uổfhvt i, đvfmj ểbkib chúrlwx ng tựhech rúrlwx t khỏnmhl i Đajql ạmkkx i-Việlsse t trong vòljac ng mộxzuc t năztfa m.
– Nguyêhiwg n soápfie i cho bếqdui t chi tiếqdui t phưfvmw ơaido ng lựhech ợqnlw c thứnggv nhấfhvt t?
– Hiệlsse n tạmkkx i Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng, Nhưfvmw -nguyệlsse t, Tốolbg ng đvfmj óbuqt ng ởceqj Bắcjfd c ngạmkkx n, ta đvfmj óbuqt ng ởceqj Nam ngạmkkx n. Duy tạmkkx i Vạmkkx n-xuâczgp n, Nham-biềolbg n thìvxjo ta đvfmj óbuqt ng cảqtni hai bêhiwg n bờnlhr , đvfmj âczgp y làbuqz mũbbrz i dùaido i ta uy hiếqdui p tổfhvt ng hàbuqz nh doanh Quápfie ch Quỳhkpi . Ta cầghge n đvfmj iềolbg u thêhiwg m hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Đajql ộxzuc ng-đvfmj ìvxjo nh từdrtd biểbkib n Đajql ôjvti ng vềolbg Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng. Ta tấfhvt n côjvti ng Tốolbg ng bằynih ng ba mũbbrz i. Tạmkkx i Nham-biềolbg n, U-bon vưfvmw ơaido ng tiếqdui n vềolbg đvfmj ápfie nh Tổfhvt ng hàbuqz nh dinh Quápfie ch Quỳhkpi . Tạmkkx i Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng, vua bàbuqz Binh-Dưfvmw ơaido ng, phòljac mãlwee Thâczgp n Thiệlsse u-Thápfie i dùaido ng hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Đajql ộxzuc ng-đvfmj ìvxjo nh chởceqj quâczgp n vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng đvfmj ápfie nh trưfvmw ớghge c mặsbei t Yêhiwg n Đajql ạmkkx t; côjvti ng chúrlwx a Thiêhiwg n Thàbuqz nh, phòljac mãlwee Thâczgp n Cảqtni nh-Long từdrtd Đajql âczgp u-đvfmj ỉkccu nh đvfmj ápfie nh vàbuqz o sau lưfvmw ng y. Tạmkkx i Nhưfvmw -nguyệlsse t, sưfvmw phụvpfx thầghge n dùaido ng hai hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Bạmkkx ch-đvfmj ằynih ng, Thầghge n-phùaido chởceqj quâczgp n vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng tấfhvt n côjvti ng Triệlsse u Tiếqdui t; lạmkkx i sai chim ưfvmw ng chuyểbkib n thưfvmw cho côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n Thanh-Nguyêhiwg n, phòljac mãlwee Tôjvti n-Mạmkkx nh, đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam, phu nhâczgp n Mai-Tam, đvfmj em hiệlsse u Quảqtni ng-vũbbrz , Kinh-Bắcjfd c tiếqdui n chiếqdui m Chi-lăztfa ng đvfmj ápfie nh vàbuqz o sau lưfvmw ng tổfhvt ng hàbuqz nh doanh Quápfie ch Quỳhkpi . Nhưfvmw vậmkkx y chỉkccu cầghge n tấfhvt n côjvti ng liêhiwg n tiếqdui p ba ngàbuqz y, ta diệlsse t gọqaet n đvfmj ápfie m binh tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng. Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y mau chóbuqt ng, sẽdrtd làbuqz m rúrlwx ng đvfmj ộxzuc ng Trung-nguyêhiwg n, nhưfvmw ng phảqtni i chấfhvt p nhậmkkx n hy sinh khápfie nhiềolbg u tưfvmw ớghge ng sĩfzjp .
Chưfvmw tưfvmw ớghge ng suýueja t xoa, tỏnmhl vẻhnyd hoan nghêhiwg nh phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y.
– Phưfvmw ơaido ng-lưfvmw ợqnlw c thứnggv nhìvxjo làbuqz : Cứnggv năztfa m ngàbuqz y, mộxzuc t tuầghge n, ta đvfmj ổfhvt bộxzuc từdrtd ng toápfie n nhỏnmhl lêhiwg n tấfhvt n côjvti ng quâczgp n Tốolbg ng trong mấfhvt y giờnlhr rồvcom i lạmkkx i rúrlwx t đvfmj i, làbuqz m cho Tốolbg ng ăztfa n khôjvti ng ngon, ngủqpwn khôjvti ng yêhiwg n, mệlsse t mỏnmhl i. Mộxzuc t mặsbei t thưfvmw cho côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n tiếqdui n chiếqdui m Quyếqdui t-lýueja ; đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam phụvpfx c binh chặsbei n đvfmj ápfie nh cápfie c đvfmj oàbuqz n tiếqdui p tếqdui n, chiếqdui m Chi-lăztfa ng rồvcom i đvfmj óbuqt ng chặsbei n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng tiếqdui p tếqdui lưfvmw ơaido ng thảqtni o. Thếqdui bắcjfd t buộxzuc c Quápfie ch Quỳhkpi phảqtni i dùaido ng quâczgp n nhổfhvt hai núrlwx t chặsbei n nàbuqz y, khiếqdui n y hao binh tổfhvt n tưfvmw ớghge ng rấfhvt t nhiềolbg u. Sau đvfmj óbuqt ta mớghge i rúrlwx t vàbuqz o rừdrtd ng, mởceqj đvfmj ưfvmw ờnlhr ng cho chúrlwx ng rúrlwx t lui. Sang thápfie ng ba, khízrui hậmkkx u nóbuqt ng nựhech c, binh tưfvmw ớghge ng, lừdrtd a ngựhech a Tốolbg ng vốolbg n sốolbg ng ởceqj miềolbg n Bắcjfd c đvfmj ãlwee quen, nay sang ta khôjvti ng hợqnlw p thủqpwn y thổfhvt sinh bệlsse nh. Bấfhvt y giờnlhr ta lạmkkx i tấfhvt n côjvti ng nhưfvmw phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c mộxzuc t, ắcjfd t chúrlwx ng phảqtni i bỏnmhl chạmkkx y. Mộxzuc t mặsbei t ta truy kízrui ch, mộxzuc t mặsbei t ta thưfvmw cho côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n, đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam phụvpfx c binh đvfmj ápfie nh cắcjfd t tàbuqz n quâczgp n chúrlwx ng. Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y tuy hơaido i lâczgp u, nhưfvmw ng đvfmj ỡcchj phảqtni i hy sinh nhâczgp n mạmkkx ng.
Cápfie c văztfa n quan, võbfgq tưfvmw ớghge ng cùaido ng gậmkkx t đvfmj ầghge u, cóbuqt vẻhnyd tápfie n thàbuqz nh.
– Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c thứnggv ba làbuqz : Mộxzuc t mặsbei t ta cứnggv đvfmj ồvcom n trúrlwx nhưfvmw hiệlsse n tạmkkx i, ngàbuqz y ngàbuqz y thao luyệlsse n sĩfzjp tốolbg t, trong khi đvfmj óbuqt ta truyềolbg n bápfie o cho dâczgp n chúrlwx ng biếqdui t giặsbei c đvfmj ãlwee yêhiwg n, đvfmj âczgp u vềolbg đvfmj óbuqt , yêhiwg n ổfhvt n làbuqz m ăztfa n. Mộxzuc t mặsbei t thưfvmw cho côjvti ng chúrlwx a Thiêhiwg n-Thàbuqz nh, phòljac mãlwee Cảqtni nh-Long tápfie i chiếqdui m tấfhvt t cảqtni cápfie c trang đvfmj ộxzuc ng Bắcjfd c-biêhiwg n; côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n, đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam thay phiêhiwg n nhau đvfmj ápfie nh cưfvmw ớghge p cápfie c đvfmj oàbuqz n tiếqdui p tếqdui lưfvmw ơaido ng bổfhvt ng. Quâczgp n Tốolbg ng trảqtni i qua mùaido a hèudgr , mùaido a thu, lam khízrui giếqdui t đvfmj i ízrui t nhấfhvt t mộxzuc t nửbfgq a. Bấfhvt y giờnlhr ta sai sứnggv sang Biệlsse n-kinh, lờnlhr i lẽdrtd nhúrlwx n nhưfvmw ờnlhr ng xin « tạmkkx tộxzuc i » vềolbg việlsse c ta đvfmj em quâczgp n đvfmj ápfie nh Ung, Khâczgp m, Liêhiwg m, Dung, Nghi, Bạmkkx ch châczgp u; lạmkkx i xin tiếqdui n cốolbg ng thầghge n phụvpfx c nhưfvmw xưfvmw a. Hy-Ninh cũbbrz ng nhưfvmw Tốolbg ng triềolbg u đvfmj ưfvmw ợqnlw c vuốolbg t ve tựhech ápfie i, sẽdrtd ban lệlsse nh cho Quỳhkpi rúrlwx t binh. Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y tuy kéwbrz o dàbuqz i, nhưfvmw ng khôjvti ng phảqtni i dùaido ng đvfmj ếqdui n gưfvmw ơaido m đvfmj ao nhiềolbg u.
Cápfie c văztfa n quan hâczgp n hoan, tỏnmhl vẻhnyd đvfmj ồvcom ng ýueja . Trong khi cápfie c võbfgq tưfvmw ớghge ng lạmkkx i lắcjfd c đvfmj ầghge u, biểbkib u lộxzuc bấfhvt t phụvpfx c.
Ghi chúrlwx ,
Trong suốolbg t năztfa m nghìvxjo n năztfa m lịmotg ch sửbfgq , cápfie c nhàbuqz chỉkccu đvfmj ạmkkx o quâczgp n sựhech Việlsse t luôjvti n luôjvti n xửbfgq dụvpfx ng khízrui hậmkkx u, phong thổfhvt làbuqz m vũbbrz khízrui chốolbg ng lạmkkx i cuộxzuc c xâczgp m lăztfa ng củqpwn a Trung-quốolbg c. Quâczgp n Trung-quốolbg c sang đvfmj ápfie nh Đajql ạmkkx i-Việlsse t đvfmj a sốolbg làbuqz ngưfvmw ờnlhr i phưfvmw ơaido ng Bắcjfd c, sốolbg ng ởceqj vùaido ng khízrui hậmkkx u lạmkkx nh, khi sang đvfmj ấfhvt t Việlsse t thuộxzuc c vùaido ng nhiệlsse t đvfmj ớghge i, họqaet khôjvti ng chịmotg u nổfhvt i cápfie i thấfhvt p nhiệlsse t. Do đvfmj óbuqt sinh mộxzuc t sốolbg bệlsse nh vùaido ng nhiệlsse t đvfmj ớghge i nhưfvmw nhưfvmw cảqtni m cúrlwx m, nhiễkqcp m trùaido ng đvfmj ưfvmw ờnlhr ng hôjvti hấfhvt p, tiêhiwg u chảqtni y, dịmotg ch tảqtni , sốolbg t réwbrz t ngãlwee nưfvmw ớghge c. Trong cápfie c bệlsse nh trêhiwg n, thìvxjo ba chứnggv ng sốolbg t réwbrz t ngãlwee nưfvmw ớghge c, dịmotg ch tảqtni vàbuqz tiêhiwg u chảqtni y làbuqz ba vũbbrz khízrui làbuqz m cho đvfmj ịmotg ch quâczgp n kinh hồvcom n tápfie ng đvfmj ởceqj m nhấfhvt t.
Hồvcom i nhỏnmhl đvfmj ọqaet c sửbfgq Hoa-Việlsse t, tôjvti i chỉkccu cóbuqt mộxzuc t ýueja niệlsse m sơaido sàbuqz i vềolbg vấfhvt n đvfmj ềolbg nàbuqz y. Nay, sau hai mưfvmw ơaido i lăztfa m năztfa m hàbuqz nh nghềolbg thầghge y thuốolbg c ởceqj Phápfie p, tôjvti i mớghge i biếqdui t rõbfgq cápfie i khủqpwn ng khiếqdui p vềolbg ba chứnggv ng bệlsse nh trêhiwg n. Hầghge u hếqdui t thâczgp n chủqpwn củqpwn a tôjvti i trưfvmw ớghge c khi du lịmotg ch VN, đvfmj ềolbg u đvfmj ưfvmw ợqnlw c tôjvti i chízrui ch ngừdrtd a dịmotg ch tảqtni (Vaccin choléwbrz rique), cúrlwx m (Vaccin grippal), lạmkkx i bắcjfd t uốolbg ng thuốolbg c ngừdrtd a sốolbg t réwbrz t ngãlwee nưfvmw ớghge c. Ấdugs y vậmkkx y màbuqz tớghge i 85% vẫdzjj n bịmotg đvfmj au bụvpfx ng tiêhiwg u chảqtni y. Cho nêhiwg n khi thâczgp n chủqpwn lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng, tôjvti i còljac n bắcjfd t mang theo thuốolbg c đvfmj au bụvpfx ng do vi trùaido ng gâczgp y ra nhưfvmw Immodium (lopéwbrz ramide), ercéwbrz furyl (nifuroxazide). Còljac n nhữsbei ng thâczgp n chủqpwn bưfvmw ớghge ng bỉkccu nh, cho rằynih ng cơaido thểbkib mìvxjo nh da bằynih ng théwbrz p, thâczgp n bằynih ng đvfmj ồvcom ng, khôjvti ng chịmotg u chízrui ch ngừdrtd a, mang thuốolbg c theo... thìvxjo khỏnmhl i nóbuqt i; trong khi du lịmotg ch bịmotg Tàbuqz o Thápfie o đvfmj uổfhvt i dàbuqz i dàbuqz i, lúrlwx c vềolbg bịmotg sốolbg t réwbrz t ngãlwee nưfvmw ớghge c da vàbuqz ng ủqpwn ng, bụvpfx ng chưfvmw ớghge ng, phảqtni i đvfmj i nghỉkccu ízrui t ngàbuqz y tạmkkx i bệlsse nh việlsse n.
Muỗztfa i VN khápfie c muỗztfa i nhữsbei ng nơaido i khápfie c làbuqz chúrlwx ng ham củqpwn a lạmkkx . Trong chuyếqdui n côjvti ng tápfie c cho Liêhiwg n-hiệlsse p cápfie c việlsse n bàbuqz o chếqdui châczgp u Âobra u (CEP), chúrlwx ng tôjvti i gồvcom m giápfie o-sưfvmw J.Fr. Hadzam (Hoa-kỳhkpi ), Tarentino (Ývxjo ), Laurence Martinet (Phápfie p). Hadzam phápfie t biểbkib u ýueja kiếqdui n: « Muỗztfa i ởceqj nưfvmw ớghge c màbuqz y thâczgp n hìvxjo nh nóbuqt nhỏnmhl màbuqz khi đvfmj ốolbg t thìvxjo đvfmj au nhưfvmw ong châczgp m. Nóbuqt ham củqpwn a lạmkkx , dữsbei hơaido n bòljac cạmkkx p. Hơaido n nữsbei a muỗztfa i Mỹhech thưfvmw ờnlhr ng nóbuqt đvfmj ậmkkx u lêhiwg n da, ngửbfgq i ngửbfgq i rồvcom i mớghge i đvfmj ốolbg t. Còljac n muỗztfa i Việlsse t, thìvxjo nóbuqt lao đvfmj ếqdui n nhưfvmw hỏnmhl a tiễkqcp n SAM 3... Khôjvti ng hiểbkib u sao, rõbfgq ràbuqz ng tao ngồvcom i bêhiwg n ba ngưfvmw ờnlhr i bạmkkx n Việlsse t, màbuqz nóbuqt cứnggv nhèudgr tao nóbuqt đvfmj ốolbg t, còljac n ba ngưfvmw ờnlhr i Việlsse t thìvxjo nóbuqt lạmkkx i bỏnmhl rơaido i ». Giápfie o sưfvmw Martinet cũbbrz ng đvfmj ồvcom ng ýueja : « Muỗztfa i Việlsse t thízrui ch đvfmj ốolbg t ngưfvmw ờnlhr i ngoạmkkx i quốolbg c thìvxjo phảqtni i ». Tôjvti i trêhiwg u: « Khôjvti ng phảqtni i nóbuqt ham củqpwn a lạmkkx đvfmj âczgp u, màbuqz nóbuqt chốolbg ng Mỹhech , chốolbg ng thựhech c dâczgp n cứnggv u nưfvmw ớghge c đvfmj óbuqt ». Giápfie o sưfvmw Tarentino nổfhvt i cápfie u: « Tao làbuqz ngưfvmw ờnlhr i Ývxjo , tao đvfmj âczgp u cóbuqt liêhiwg n hệlsse gìvxjo tớghge i Mỹhech , tớghge i Phápfie p, màbuqz nóbuqt cũbbrz ng làbuqz m thịmotg t tao rấfhvt t kỹhech ». Qua câczgp u truyệlsse n trêhiwg n khiếqdui n tôjvti i chúrlwx ýueja : Muỗztfa i Việlsse t thízrui ch đvfmj ốolbg t ngưfvmw ờnlhr i lạmkkx . Tôjvti i đvfmj ãlwee hỏnmhl i trêhiwg n 200 Việlsse t kiềolbg u vềolbg thăztfa m nhàbuqz , họqaet đvfmj ềolbg u cho biếqdui t, khi họqaet ngồvcom i bêhiwg n ngưfvmw ờnlhr i thâczgp n, thìvxjo muỗztfa i thízrui ch xơaido i thịmotg t Việlsse t kiềolbg u hơaido n làbuqz thịmotg t ngưfvmw ờnlhr i trong nưfvmw ớghge c.
Mộxzuc t tàbuqz i liệlsse u củqpwn a cụvpfx c Quâczgp n-y Cộxzuc ng-hòljac a Nhâczgp n-dâczgp n Trung-quốolbg c cho biếqdui t, trong cuộxzuc c hàbuqz nh quâczgp n « dạmkkx y VN bàbuqz i họqaet c » củqpwn a Đajql ặsbei ng Tiểbkib u-Bìvxjo nh (1978), cóbuqt tớghge i 9875 Hồvcom ng-quâczgp n bịmotg bệlsse nh sốolbg t réwbrz t do muỗztfa i đvfmj ốolbg t, vàbuqz 34.548 ngưfvmw ờnlhr i bịmotg đvfmj au bụvpfx ng, tiêhiwg u chảqtni y.
Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u tuyêhiwg n chỉkccu :
– Xin cápfie c vịmotg cho biếqdui t tôjvti n ýueja ?
Cápfie c văztfa n quan, võbfgq tưfvmw ớghge ng bàbuqz n luậmkkx n phâczgp n vâczgp n tớghge i hơaido n giờnlhr , màbuqz chưfvmw a ngãlwee ngũbbrz . Anh-vũbbrz Chiêhiwg u-thắcjfd ng hoàbuqz ng đvfmj ếqdui tuy tuổfhvt i mớghge i mưfvmw ờnlhr i hai, vìvxjo ởceqj vàbuqz o vịmotg thếqdui bấfhvt t đvfmj ắcjfd c dĩfzjp phảqtni i dựhech bàbuqz n quốolbg c sựhech , nêhiwg n đvfmj ãlwee khôjvti n trưfvmw ớghge c tuổfhvt i rấfhvt t nhiềolbg u. Nhàbuqz vua tuyêhiwg n chỉkccu :
– Trẫdzjj m thấfhvt y phưfvmw ơaido ng lựhech ợqnlw c thứnggv nhấfhvt t tỏnmhl ra đvfmj ưfvmw ợqnlw c sứnggv c mạmkkx nh củqpwn a ta. Từdrtd nay trởceqj đvfmj i, vĩfzjp nh viễkqcp n Tốolbg ng êhiwg càbuqz ng, khôjvti ng dápfie m bàbuqz n đvfmj ếqdui n việlsse c đvfmj em quâczgp n đvfmj ápfie nh ta nữsbei a. Ta cũbbrz ng chẳaido ng phảqtni i tiếqdui n cốolbg ng, nhậmkkx n sắcjfd c phong nữsbei a. Nhưfvmw ng ta giếqdui t đvfmj ưfvmw ợqnlw c mưfvmw ờnlhr i lăztfa m vạmkkx n tâczgp n-đvfmj ằynih ng-hảqtni i, mưfvmw ờnlhr i vạmkkx n quâczgp n triềolbg u củqpwn a Tốolbg ng, ízrui t ra ta cũbbrz ng phảqtni i thiệlsse t hạmkkx i ba vạmkkx n ngưfvmw ờnlhr i. Trẫdzjj m thấfhvt y ghêhiwg quápfie , khôjvti ng nỡcchj !
Cửbfgq tọqaet a đvfmj ềolbg u nghĩfzjp thầghge m:
– Ôlorn ng vua con nàbuqz y quảqtni làbuqz đvfmj ấfhvt ng nhâczgp n từdrtd .
Nhàbuqz vua tiếqdui p:
– Phưfvmw ơaido ng-lưfvmw ợqnlw c thứnggv nhìvxjo tưfvmw ơaido ng đvfmj ốolbg i thoảqtni đvfmj ưfvmw ợqnlw c tựhech ápfie i. Nhưfvmw ng khi ta đvfmj uổfhvt i Quỳhkpi vềolbg bêhiwg n kia biêhiwg n giớghge i rồvcom i cóbuqt ởceqj yêhiwg n vớghge i y đvfmj ưfvmw ợqnlw c khôjvti ng? Y hiệlsse n lĩfzjp nh chứnggv c Tuyêhiwg n-huy Nam-việlsse n sựhech , quảqtni n lĩfzjp nh hếqdui t cápfie c châczgp u quậmkkx n Nam thùaido y. Y cóbuqt thểbkib véwbrz t hếqdui t binh tưfvmw ớghge ng vùaido ng Nam Trưfvmw ờnlhr ng-giang sang phụvpfx c thùaido . Ta lạmkkx i phảqtni i chốolbg ng lạmkkx i, vừdrtd a hao tiềolbg n tốolbg n củqpwn a, vừdrtd a mấfhvt t nhiềolbg u ngưfvmw ờnlhr i hy sinh.
Nhàbuqz vua đvfmj ứnggv ng dậmkkx y nhìvxjo n cửbfgq tọqaet a:
– Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c thứnggv a ba, thìvxjo ta phảqtni i nhúrlwx n mìvxjo nh mộxzuc t chúrlwx t. Nhưfvmw ng biếqdui t đvfmj âczgp u Tốolbg ng chẳaido ng cho rằynih ng ta còljac n sợqnlw chúrlwx ng, rồvcom i lạmkkx i hoạmkkx nh họqaet e lôjvti i thôjvti i? Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y muôjvti n nghìvxjo n lầghge n khôjvti ng dùaido ng đvfmj ưfvmw ợqnlw c.
Nhàbuqz vua hưfvmw ớghge ng Lýueja Kếqdui -Nguyêhiwg n:
– Hôjvti m qua, thầghge y củqpwn a trẫdzjj m từdrtd biểbkib n đvfmj ôjvti ng vềolbg Thăztfa ng-long cóbuqt vàbuqz o hoàbuqz ng thàbuqz nh dạmkkx y dỗztfa trẫdzjj m; nhâczgp n đvfmj óbuqt trẫdzjj m đvfmj ãlwee hộxzuc i ýueja vớghge i thầghge y, rồvcom i đvfmj ưfvmw a ra mộxzuc t phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c. Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y bao gồvcom m tinh hoa củqpwn a ba phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c màbuqz nguyêhiwg n soápfie i vừdrtd a tâczgp u. Xin thầghge y trìvxjo nh cho cửbfgq tọqaet a nghe xem cóbuqt gìvxjo cầghge n sửbfgq a đvfmj ổfhvt i khôjvti ng?
Đajql ạmkkx i đvfmj ôjvti đvfmj ốolbg c Lýueja Kếqdui -Nguyêhiwg n đvfmj ứnggv ng dậmkkx y cung tay:
– Tâczgp u thápfie i hậmkkx u, tâczgp u bệlsse hạmkkx , thầghge n xin đvfmj ưfvmw a ra phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c bao gồvcom m tinh hoa củqpwn a ba phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c màbuqz nguyêhiwg n soápfie i đvfmj ãlwee tâczgp u. Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c nàbuqz y gồvcom m năztfa m bưfvmw ớghge c.
Ôlorn ng đvfmj ưfvmw a mắcjfd t nhìvxjo n nguyêhiwg n soápfie i Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t:
– Bưfvmw ớghge c thứnggv nhấfhvt t làbuqz : Giếqdui t tinh thầghge n củqpwn a tưfvmw ớghge ng sĩfzjp Tốolbg ng. Bưfvmw ớghge c nàbuqz y ta dùaido ng binh lựhech c năztfa m mũbbrz i. Mũbbrz i thứnggv nhấfhvt t, U-bon vưfvmw ơaido ng Lêhiwg Văztfa n đvfmj em quâczgp n từdrtd Vạmkkx n-xuâczgp n tiếqdui n tớghge i gầghge n tốolbg ng hàbuqz nh doanh Quápfie ch Qùaido y đvfmj óbuqt ng quâczgp n, đvfmj ểbkib đvfmj e dọqaet a y. Mũbbrz i thứnggv nhìvxjo , lệlsse nh cho côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n chiếqdui m Quyếqdui t-lýueja , đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam chiếqdui m Chi-lăztfa ng, côjvti ng chúrlwx a Thiêhiwg n-Thàbuqz nh chiếqdui m Lạmkkx ng-châczgp u. Mũbbrz i thứnggv ba, Đajql ợqnlw i Quỳhkpi sai Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n tiếqdui n quâczgp n tápfie i chiếqdui m ảqtni i Quyếqdui t lýueja , Chi-lăztfa ng, Lạmkkx ng châczgp u đvfmj ểbkib bảqtni o vệlsse đvfmj ưfvmw ờnlhr ng tiếqdui p tếqdui , bấfhvt y giờnlhr ta cho hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Đajql ộxzuc ng-đvfmj ìvxjo nh tốolbg c đvfmj ếqdui n Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng. Vua bàbuqz Bìvxjo nh-Dưfvmw ơaido ng dùaido ng hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Đajql ộxzuc ng-đvfmj ìvxjo nh chởceqj quâczgp n quâczgp n vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng chiếqdui m Đajql âczgp u đvfmj ỉkccu nh, éwbrz p bêhiwg n trápfie i tổfhvt ng hàbuqz nh doanh Tốolbg ng. Mũbbrz i thứnggv tưfvmw , tiêhiwg n nưfvmw ơaido ng Bảqtni o-Hòljac a éwbrz p Quápfie ch Quỳhkpi ởceqj phízrui a Nhưfvmw -nguyệlsse t. Mũbbrz i thứnggv năztfa m, ta dùaido ng thủqpwn y quâczgp n tápfie i chiếqdui m Ngọqaet c-sơaido n, Đajql ôjvti ng-triềolbg u. Bưfvmw ớghge c nàbuqz y ưfvmw ớghge c khoảqtni ng 20 ngàbuqz y.
Cápfie c võbfgq tưfvmw ớghge ng đvfmj ềolbg u vỗztfa tay hoan hôjvti .
– Bưfvmw ớghge c thứnggv nhìvxjo : Sápfie t nhấfhvt t nhâczgp n vạmkkx n nhâczgp n cu (Giếqdui t mộxzuc t ngưfvmw ờnlhr i vạmkkx n ngưfvmw ờnlhr i sợqnlw ). Ta đvfmj em nhữsbei ng têhiwg n tùaido binh nguyêhiwg n làbuqz tưfvmw ớghge ng, binh Tốolbg ng ápfie c đvfmj ộxzuc c, từdrtd ng cưfvmw ớghge p bóbuqt c, giếqdui t ngưfvmw ờnlhr i, hoặsbei c nhữsbei ng têhiwg n phảqtni n quốolbg c Việlsse t... ra xửbfgq tửbfgq trêhiwg n sàbuqz n chiếqdui n hạmkkx m. Trưfvmw ớghge c khi xửbfgq , ta bắcjfd c loa bápfie o cho binh tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng biếqdui t trưfvmw ớghge c đvfmj ịmotg a đvfmj iểbkib m. Rồvcom i tớghge i giờnlhr hàbuqz nh quyếqdui t, ta cho chiếqdui n hạmkkx m ra giữsbei a sôjvti ng, đvfmj ểbkib binh tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng nhìvxjo n rõbfgq . Bưfvmw ớghge c nàbuqz y cóbuqt thểbkib thi hàbuqz nh cùaido ng mộxzuc t lúrlwx c vớghge i bưfvmw ớghge c thứnggv nhấfhvt t, nhưfvmw ng kéwbrz o dàbuqz i mộxzuc t thápfie ng thay vìvxjo hai mưfvmw ơaido i ngàbuqz y.
Nghe đvfmj ếqdui n đvfmj âczgp y, Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u đvfmj ưfvmw a mắcjfd t nhìvxjo n Côjvti i-sơaido n tam vớghge i nhàbuqz vua rồvcom i mỉkccu m cưfvmw ờnlhr i. Tam-anh, nhàbuqz vua cưfvmw ờnlhr i theo. Trong nụvpfx cưfvmw ờnlhr i đvfmj óbuqt năztfa m vịmotg ngụvpfx ýueja :
– Đajql âczgp y làbuqz ýueja kiếqdui n củqpwn a nhàbuqz vua, chứnggv mộxzuc t Nho sĩfzjp nhưfvmw Lýueja Kếqdui -Nguyêhiwg n khôjvti ng bao giờnlhr nghĩfzjp ra lốolbg i trừdrtd ng phạmkkx t nhưfvmw vậmkkx y. Màbuqz ýueja kiếqdui n nàbuqz y củqpwn a nhàbuqz vua thìvxjo lạmkkx i do sưfvmw phụvpfx làbuqz Côjvti i-sơaido n tam anh truyềolbg n cho.
Quan Thápfie i-phóbuqt Quápfie ch Sĩfzjp -An xoa tay vao nhau khen ngợqnlw i:
– Lốolbg i trừdrtd ng phạmkkx t nàbuqz y vừdrtd a còljac ýueja nhắcjfd n nhủqpwn vớghge i ngưfvmw ờnlhr i Tốolbg ng: Chúrlwx ng ta bắcjfd t đvfmj ưfvmw ợqnlw c tùaido binh thìvxjo nuôjvti i nấfhvt ng, đvfmj ốolbg i xửbfgq tửbfgq tếqdui , sau đvfmj óbuqt đvfmj em trảqtni vềolbg . Nhưfvmw ng bọqaet n ápfie c bápfie thìvxjo bịmotg trừdrtd ng trịmotg . Khi quâczgp n Tốolbg ng hồvcom i hưfvmw ơaido ng, chúrlwx ng thuậmkkx t lạmkkx i vớghge i bạmkkx n bèudgr , họqaet hàbuqz ng, từdrtd nay bọqaet n ngưfvmw ờnlhr i Hoa thùaido nghịmotg ch vớghge i ngưfvmw ờnlhr i Việlsse t phảqtni i ngừdrtd ng lạmkkx i. Hơaido n nữsbei a, khi ta xửbfgq tửbfgq binh tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng, ắcjfd t quâczgp n Tốolbg ng xóbuqt t tìvxjo nh đvfmj ồvcom ng đvfmj ộxzuc i muốolbg n vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng trảqtni thùaido , màbuqz Quápfie ch Quỳhkpi khôjvti ng cho, thìvxjo chúrlwx ng cảqtni m thấfhvt y nhụvpfx c nhãlwee tựhech ty; cuốolbg i cùaido ng đvfmj ưfvmw a đvfmj ếqdui n khôjvti ng còljac n tinh thầghge n chiếqdui n đvfmj ấfhvt u.
Lýueja Kếqdui -Nguyêhiwg n tiếqdui p:
-Bưfvmw ớghge c thứnggv ba làbuqz :Mậmkkx t ngọqaet t chếqdui t ruồvcom i.Cửbfgq sứnggv sang Biệlsse n-kinh, dùaido ng lờnlhr i lẽdrtd khiêhiwg m nhưfvmw ợqnlw ng đvfmj ổfhvt lỗztfa i cho bọqaet n đvfmj ạmkkx i thầghge n Nam biêhiwg n gâczgp y sựhech , nêhiwg n Đajql ạmkkx i-Việlsse t phảqtni i đvfmj ápfie nh Ung, Khâczgp m, Liêhiwg m đvfmj ểbkib tựhech vệlsse . Nay trăztfa m vạmkkx n quâczgp n Thiêhiwg n-triềolbg u sang bịmotg lam chưfvmw ởceqj ng màbuqz chếqdui t mấfhvt t hai phầghge n ba rồvcom i; nếqdui u đvfmj ểbkib lâczgp u, e chếqdui t hếqdui t. Vậmkkx y xin Thiêhiwg n-triềolbg u cho rúrlwx t binh, Đajql ạmkkx i-Việlsse t sẽdrtd sai sứnggv sang tiếqdui n cốolbg ng hàbuqz ng năztfa m nhưfvmw cũbbrz . Nhữsbei ng khêhiwg đvfmj ộxzuc ng nàbuqz o theo Tốolbg ng thìvxjo vẫdzjj n đvfmj ểbkib thuộxzuc c Tốolbg ng. Nhưfvmw vậmkkx y tựhech ápfie i bọqaet n chủqpwn chiếqdui n triềolbg u Hy-Ninh đvfmj ưfvmw ợqnlw c xoa dịmotg u, bọqaet n chủqpwn hòljac a đvfmj ưfvmw ợqnlw c toạmkkx i ýueja , ắcjfd t chúrlwx ng sẽdrtd tâczgp u xin cho rúrlwx t binh. Bưfvmw ớghge c nàbuqz y ưfvmw ớghge c khoảqtni ng hai thápfie ng.
Đajql ôjvti -thốolbg ng Hùaido ng Nhâczgp n nhăztfa n mặsbei t:
– Thưfvmw a quan Thápfie i-phóbuqt , mìvxjo nh... mìvxjo nh chịmotg u mấfhvt t đvfmj ấfhvt t cho Tốolbg ng ưfvmw ?
Kếqdui -Nguyêhiwg n phìvxjo cưfvmw ờnlhr i:
– Đajql âczgp u cóbuqt ! Khi Quápfie ch Quỳhkpi rúrlwx t quâczgp n, thìvxjo ta cho quâczgp n theo béwbrz n góbuqt t. Đajql ợqnlw i đvfmj ạmkkx i quâczgp n y vềolbg tớghge i Ung-châczgp u, lậmkkx p tứnggv c ta tiếqdui n quâczgp n chiếqdui m lạmkkx i nhữsbei ng trang đvfmj ộxzuc ng bịmotg Tốolbg ng lấfhvt n. Bấfhvt y giờnlhr Quỳhkpi khôjvti ng còljac n quâczgp n, khôjvti ng còljac n lưfvmw ơaido ng đvfmj ểbkib trởceqj lạmkkx i đvfmj ápfie nh ta nữsbei a. Vízrui dùaido y muốolbg n tiếqdui n quâczgp n sang, lạmkkx i phảqtni i tâczgp u vềolbg triềolbg u, thờnlhr i gian củqpwn a sứnggv giảqtni di vềolbg mấfhvt t ízrui t nhấfhvt t bốolbg n thápfie ng. Trong bốolbg n thápfie ng đvfmj óbuqt , ta đvfmj ãlwee tổfhvt chứnggv c lạmkkx i cápfie c trang đvfmj ộxzuc ng rồvcom i, dễkqcp gìvxjo y dápfie m lao đvfmj ầghge u vàbuqz o?
Nhàbuqz vua tuyêhiwg n chỉkccu :
– Phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c ba bưfvmw ớghge c nàbuqz y vừdrtd a đvfmj ỡcchj tốolbg n xưfvmw ơaido ng mápfie u, vừdrtd a giữsbei đvfmj ưfvmw ợqnlw c hoàbuqz khízrui vớghge i triềolbg u đvfmj ìvxjo nh Tốolbg ng, vừdrtd a giữsbei đvfmj ưfvmw ợqnlw c uy thếqdui củqpwn a ta, lạmkkx i làbuqz m cho Tốolbg ng kinh sợqnlw . Từdrtd nay vàbuqz mãlwee i mãlwee i họqaet khôjvti ng dápfie m bàbuqz n chuyệlsse n đvfmj ápfie nh ta nữsbei a.
Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u tuyêhiwg n chỉkccu :
– Đajql ểbkib cóbuqt thểbkib chuyểbkib n đvfmj ạmkkx i quâczgp n sang đvfmj ápfie nh Đajql ạmkkx i-Việlsse t, Hy-Ninh vớghge i An-Thạmkkx ch phảqtni i cắcjfd t đvfmj ấfhvt t cho Hạmkkx , cho Liêhiwg u, cầghge u hòljac a hầghge u dồvcom n hếqdui t binh hùaido ng, tưfvmw ớghge ng mạmkkx nh củqpwn a Tâczgp y-thùaido y, Bắcjfd c-thùaido y sang đvfmj ápfie nh ta. Hy-Ninh hy vọqaet ng bọqaet n Quápfie ch Quỳhkpi chiếqdui m đvfmj ưfvmw ợqnlw c nưfvmw ớghge c ta trong mộxzuc t thápfie ng, rồvcom i lạmkkx i đvfmj em quâczgp n vềolbg giữsbei Bắcjfd c-thùaido y, Tâczgp y-thùaido y, mang theo mấfhvt y chụvpfx c tùaido hàbuqz ng binh củqpwn a ta. Nay bao nhiêhiwg u tưfvmw ớghge ng giỏnmhl i, binh tinh nhuệlsse bịmotg giếqdui t hếqdui t, chắcjfd c chắcjfd n Liêhiwg u, Hạmkkx lạmkkx i gâczgp y sựhech . Màbuqz than ôjvti i! Tốolbg ng khôjvti ng còljac n tinh lựhech c phòljac ng vệlsse nữsbei a. Từdrtd nay, ta khôjvti ng sợqnlw Tốolbg ng nữsbei a; trápfie i lạmkkx i Tốolbg ng phảqtni i sợqnlw ta. Theo ưfvmw ớghge c tízrui nh củqpwn a côjvti phụvpfx nàbuqz y, e khôjvti ng bao lâczgp u nữsbei a Tốolbg ng sẽdrtd bịmotg Liêhiwg u chiếqdui m. Bấfhvt y giờnlhr cóbuqt khi ta phảqtni i giúrlwx p Tốolbg ng giữsbei nưfvmw ớghge c trong thếqdui yếqdui u, hơaido n làbuqz diệlsse t Tốolbg ng rồvcom i phảqtni i chốolbg ng vớghge i Liêhiwg u hùaido ng mạmkkx nh.
Ghi chúrlwx ,
Kiếqdui n giảqtni i củqpwn a Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u thựhech c chízrui nh xápfie c. Niêhiwg n hiệlsse u Tĩfzjp nh-Khang nguyêhiwg n niêhiwg n đvfmj ờnlhr i vua Khâczgp m-tôjvti ng nhàbuqz Tốolbg ng, bêhiwg n Đajql ạmkkx i-Việlsse t làbuqz niêhiwg n hiệlsse u Thiêhiwg n-phùaido Duệlsse -vũbbrz thứnggv bẩqgve y đvfmj ờnlhr i vua Lýueja Nhâczgp n-tôjvti ng (Bízrui nh-Ngọqaet , DL.1126) tứnggv c 49 năztfa m sau; quâczgp n Kim đvfmj ápfie nh vàbuqz o Biệlsse n-kinh bắcjfd t hai vua Tốolbg ng làbuqz Huy-tôjvti ng vàbuqz Khâczgp m-tôjvti ng đvfmj em vềolbg Bắcjfd c. Con củqpwn a Khâczgp m-tôjvti ng làbuqz Triệlsse u Cấfhvt u chạmkkx y xuốolbg ng Nam, tápfie i lậmkkx p triềolbg u Tốolbg ng, tứnggv c Nam Tốolbg ng, ởceqj ngôjvti i đvfmj ưfvmw ợqnlw c 36 năztfa m, sau khi băztfa ng đvfmj ưfvmw ợqnlw c tôjvti n miếqdui u hiệlsse u làbuqz Cao-tôjvti ng.
Tạmkkx i tổfhvt ng hàbuqz nh doanh « An-Nam đvfmj ạmkkx o hàbuqz nh doanh mãlwee bộxzuc quâczgp n đvfmj ôjvti tổfhvt ng quảqtni m chiêhiwg u thảqtni o sứnggv kiêhiwg m tuyêhiwg n phủqpwn sứnggv chưfvmw lộxzuc Kinh-châczgp u, Hồvcom -Nam, Quảqtni ng-Đajql ôjvti ng, Quảqtni ng Tâczgp y »
Ngàbuqz y 5 thápfie ng hai, niêhiwg n hiệlsse u Anh-vũbbrz Chiêhiwg u-thắcjfd ng thứnggv nhìvxjo đvfmj ờnlhr i vua Lýueja Nhâczgp n-tôjvti ng bêhiwg n Đajql ạmkkx i-Việlsse t, bêhiwg n Trung-nguyêhiwg n làbuqz niêhiwg n hiệlsse u Hy-Ninh thứnggv mưfvmw ờnlhr i đvfmj ờnlhr i vua Thầghge n-tôjvti ng nhàbuqz Tốolbg ng (Đajql inh-Tỵpekj , DL.1077).
Quápfie ch Quỳhkpi triệlsse u tậmkkx p chưfvmw tưfvmw ớghge ng bàbuqz n phưfvmw ơaido ng lưfvmw ợqnlw c đvfmj ốolbg i phóbuqt vớghge i tìvxjo nh hìvxjo nh. Cápfie c tưfvmw ớghge ng Triệlsse u Tiếqdui t, Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Tu Kỷcrak , Khúrlwx c Chẩqgve n, Đajql àbuqz o Bậmkkx t, Trưfvmw ơaido ng Thếqdui -Cựhech ... đvfmj ềolbg u hiệlsse n diệlsse n.
Ôlorn n Cảqtni o tưfvmw ờnlhr ng trìvxjo nh:
– Ngàbuqz y mùaido ng mộxzuc t thápfie ng hai vừdrtd a qua, Lýueja Càbuqz n-Đajql ứnggv c sai sứnggv sang Biệlsse n-kinh tạmkkx tộxzuc i, xin Thiêhiwg n-triềolbg u rúrlwx t quâczgp n; từdrtd nay lạmkkx i thầghge n phụvpfx c tiếqdui n cốolbg ng nhưfvmw cũbbrz . Đajql ểbkib tỏnmhl lòljac ng hốolbg i lỗztfa i, Giao-chỉkccu đvfmj em bẩqgve y vạmkkx n tùaido binh bao gồvcom m tưfvmw ớghge ng tápfie , cao thủqpwn võbfgq lâczgp m do hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Âobra u-Cơaido chởceqj đvfmj ếqdui n Quảqtni ng-châczgp u trao cho quan trấfhvt n thủqpwn . Chiếqdui n thuyềolbg n sẽdrtd cậmkkx p bếqdui n chậmkkx m nhấfhvt t làbuqz ngàbuqz y rằynih m thápfie ng hai nàbuqz y. Nguyêhiwg n soápfie i đvfmj ãlwee cửbfgq ngưfvmw ờnlhr i tiếqdui p dẫdzjj n sứnggv Giao. Sứnggv Giao vớghge i viêhiwg n tiếqdui p dẫdzjj n dùaido ng ngựhech a phi bấfhvt t kểbkib ngàbuqz y đvfmj êhiwg m, nêhiwg n hôjvti m qua đvfmj ãlwee đvfmj ếqdui n Biệlsse n-kinh dâczgp ng biểbkib u. Hoàbuqz ng-thưfvmw ợqnlw ng cùaido ng chưfvmw đvfmj ạmkkx i thầghge n hộxzuc i ởceqj Thiêhiwg n-chưfvmw ơaido ng cápfie c. Quan giápfie m sápfie t ngựhech sửbfgq Thápfie i Thừdrtd a-Hi dâczgp ng sớghge tâczgp u rằynih ng: Mụvpfx c đvfmj ízrui ch ra quâczgp n đvfmj ểbkib trừdrtd ng phạmkkx t Giao-chỉkccu , thếqdui màbuqz nay nóbuqt đvfmj ãlwee đvfmj ếqdui n cửbfgq a trờnlhr i néwbrz p mìvxjo nh nhậmkkx n tộxzuc i thìvxjo cũbbrz ng nêhiwg n tha cho nóbuqt đvfmj ểbkib tỏnmhl lưfvmw ợqnlw ng bao dung. Tểbkib tưfvmw ớghge ng Ngôjvti Sung cùaido ng cápfie c đvfmj ạmkkx i thầghge n đvfmj ềolbg u tâczgp u xin hoàbuqz ng thưfvmw ợqnlw ng nghe lờnlhr i Thápfie i ngựhech sửbfgq , tuyêhiwg n chỉkccu rúrlwx t quâczgp n..
Khúrlwx c Chẩqgve n hỏnmhl i:
– Hôjvti m qua sứnggv Giao mớghge i dâczgp ng sớghge , màbuqz sao nay tin đvfmj ãlwee đvfmj ếqdui n đvfmj âczgp y đvfmj ưfvmw ợqnlw c?
Quápfie ch Quỳhkpi trảqtni lờnlhr i:
– Tiếqdui p dẫdzjj n sứnggv cóbuqt mang theo Ưzrui ng-binh củqpwn a Giao-chỉkccu . Y dùaido ng chim ưfvmw ng gửbfgq i tin vềolbg , nêhiwg n sápfie ng nay ta đvfmj ãlwee biếqdui t.
Ôlorn n Cảqtni o tiếqdui p:
– Ngàbuqz y mùaido ng mộxzuc t thápfie ng hai vừdrtd a qua Thiêhiwg n-Thàbuqz nh, Cảqtni nh-Long từdrtd trong rừdrtd ng đvfmj ổfhvt ra tápfie i chiếqdui m Lạmkkx ng-châczgp u; Trầghge n Thanh-Nguyêhiwg n, Tôjvti n Mạmkkx nh tápfie i chiếqdui m Quyếqdui t-lýueja ; Lýueja Tam tápfie i chiếqdui m Chi-lăztfa ng. Nguyêhiwg n soápfie i đvfmj ãlwee lệlsse nh cho đvfmj ôjvti tổfhvt ng quảqtni n Yêhiwg n Đajql ạmkkx t đvfmj em quâczgp n vưfvmw ợqnlw t thưfvmw ợqnlw ng đvfmj ạmkkx o tápfie i chiếqdui m Lạmkkx ng-châczgp u; phóbuqt đvfmj ôjvti tổfhvt ng quảqtni n Khúrlwx c Chẩqgve n tápfie i chiếqdui m Quyếqdui t-lýueja ; tưfvmw ớghge ng quâczgp n Miêhiwg u Lýueja tápfie i chiếqdui m Chi-lăztfa ng. Quan quâczgp n phảqtni i khóbuqt nhọqaet c lắcjfd m mớghge i đvfmj ápfie nh đvfmj ưfvmw ợqnlw c ba ảqtni i. Quâczgp n Giao bỏnmhl ba ảqtni i rúrlwx t vàbuqz o rừdrtd ng. Nguyêhiwg n soápfie i truyềolbg n ba tưfvmw ớghge ng đvfmj óbuqt ng đvfmj ồvcom n bảqtni o vệlsse đvfmj ưfvmw ờnlhr ng tiếqdui p tếqdui . Giữsbei a lúrlwx c quâczgp n ta đvfmj ang giao chiếqdui n khốolbg c liệlsse t vớghge i quâczgp n Giao, thìvxjo thìvxjo nh lìvxjo nh hạmkkx m đvfmj ộxzuc i Đajql ộxzuc ng-đvfmj ìvxjo nh từdrtd biểbkib n Đajql ôjvti ng tiếqdui n vàbuqz o Phúrlwx -lưfvmw ơaido ng. Thâczgp n Thiệlsse u-Thápfie i dùaido ng hạmkkx m đvfmj ộxzuc i nàbuqz y chởceqj hiệlsse u Bổfhvt ng-nhậmkkx t, Vũbbrz -thắcjfd ng, Phùaido -đvfmj ổfhvt ng, Hoa-lưfvmw vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng rồvcom i đvfmj óbuqt ng đvfmj ồvcom n lậmkkx p phòljac ng tuyếqdui n. Phízrui a Vạmkkx n-xuâczgp n, Lêhiwg Văztfa n đvfmj em hiệlsse u Thầghge n-đvfmj iệlsse n, Long-dựhech c tớghge i châczgp n núrlwx i Nham-biềolbg n đvfmj óbuqt ng trạmkkx i. Vớghge i lựhech c lưfvmw ợqnlw ng củqpwn a ta hiệlsse n giờnlhr , khôjvti ng đvfmj ủqpwn quâczgp n sốolbg đvfmj uổfhvt i Thiệlsse u-Thápfie i, Lêhiwg Văztfa n vềolbg Nam ngạmkkx n. Ta bịmotg éwbrz p ba phízrui a.
Miêhiwg u Lýueja hỏnmhl i:
– Hiệlsse u binh Hoa-lưfvmw làbuqz hiệlsse u binh nàbuqz o, tôjvti i chưfvmw a từdrtd ng nghe qua!
Ôlorn n Cảqtni o chỉkccu Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n:
– Nguyêhiwg n khi Yêhiwg n, Khúrlwx c tưfvmw ớghge ng quâczgp n vưfvmw ợqnlw t sôjvti ng đvfmj ápfie nh Yêhiwg n-dũbbrz ng. Hai huynh sai bắcjfd t hơaido n hai nghìvxjo n trâczgp u, làbuqz m lápfie chắcjfd n cho xe trâczgp u đvfmj ẩqgve y đvfmj ểbkib tấfhvt n côjvti ng. Khôjvti ng ngờnlhr têhiwg n Lýueja Đajql oan xuấfhvt t thâczgp n làbuqz mụvpfx c đvfmj ồvcom ng, y từdrtd ng dùaido ng trâczgp u tậmkkx p trậmkkx n nhápfie i theo phưfvmw ơaido ng phápfie p củqpwn a vua Đajql inh Tiêhiwg n-hoàbuqz ng. Lýueja tậmkkx p trung hơaido n ba chụvpfx c trẻhnyd chăztfa n trâczgp u, rồvcom i dùaido ng đvfmj ápfie m trẻhnyd nàbuqz y nóbuqt i tiếqdui ng nóbuqt i loàbuqz i trâczgp u, sai trâczgp u dàbuqz n trậmkkx n quay lạmkkx i đvfmj ápfie nh ta. Sau trậmkkx n đvfmj óbuqt đvfmj ápfie m trẻhnyd chăztfa n trâczgp u khôjvti ng chịmotg u trởceqj vềolbg , chúrlwx ng quyếqdui t xin ra trậmkkx n. Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u trưfvmw ớghge c đvfmj âczgp y cũbbrz ng từdrtd ng chăztfa n trâczgp u. Bàbuqz ta mớghge i tậmkkx p hợqnlw p hơaido n ba trăztfa m trẻhnyd chăztfa n trâczgp u vớghge i hai nghìvxjo n trâczgp u lạmkkx i, rồvcom i lậmkkx p thàbuqz nh hiệlsse u binh Hoa-lưfvmw . Hiệlsse u binh nàbuqz y lợqnlw i hạmkkx i hơaido n hổfhvt , bápfie o nhiềolbg u. Chúrlwx ng buộxzuc c dao vàbuqz o sừdrtd ng, buộxzuc c giápfie o vàbuqz o lưfvmw ng trâczgp u, rồvcom i dàbuqz n trậmkkx n, tiếqdui n lui uyểbkib n chuyểbkib n vôjvti cùaido ng.
Yêhiwg n Đajql ạmkkx t chửbfgq i thềolbg :
– Tổfhvt bàbuqz bọqaet n Giao-chỉkccu thựhech c xảqtni o quyệlsse t. Mộxzuc t mặsbei t chúrlwx ng sai sứnggv sang tạmkkx tộxzuc i, mộxzuc t mặsbei t chúrlwx ng vẫdzjj n tiếqdui n binh. Thìvxjo ra cápfie i việlsse c sai sứnggv sang tạmkkx tộxzuc i chỉkccu làbuqz mộxzuc t đvfmj òljac n khiếqdui n hoàbuqz ng thưfvmw ợqnlw ng khôjvti ng gửbfgq i việlsse n quâczgp n cho ta. Làbuqz m sao bâczgp y giờnlhr ?
Ôlorn n Cảqtni o tiếqdui p:
– Chưfvmw a hếqdui t đvfmj âczgp u! Ngàbuqz y mùaido ng ba thápfie ng hai, triềolbg u đvfmj ìvxjo nh đvfmj ưfvmw ợqnlw c tin tổfhvt ng đvfmj àbuqz n phápfie i Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng bịmotg mộxzuc t bọqaet n lạmkkx mặsbei t đvfmj ápfie nh phápfie hôjvti m rằynih m thápfie ng giêhiwg ng. Chúrlwx ng thiêhiwg u rụvpfx i năztfa m trăztfa m nóbuqt c gia, đvfmj ốolbg t bàbuqz i vịmotg mộxzuc t trăztfa m linh bẩqgve y liệlsse t tổfhvt phápfie i nàbuqz y, giếqdui t hếqdui t nhữsbei ng đvfmj ệlsse tửbfgq hiệlsse n diệlsse n. Chúrlwx ng còljac n tàbuqz n nhẫdzjj n giếqdui t hếqdui t bốolbg mẹfgdq , vợqnlw con, anh em, tôjvti i tớghge , trâczgp u bòljac , chóbuqt mèudgr o, gàbuqz vịmotg t củqpwn a Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng tam ma. Nếqdui u chúrlwx ng ta hiệlsse n diệlsse n thìvxjo biếqdui t ngay bọqaet n Giao-chỉkccu ra tay. Nhưfvmw ng quan quâczgp n đvfmj ịmotg a phưfvmw ơaido ng vốolbg n thùaido ghéwbrz t đvfmj ệlsse tửbfgq phápfie i nàbuqz y, nêhiwg n khi thấfhvt y phápfie i nàbuqz y bịmotg tuyệlsse t diệlsse t, thìvxjo mừdrtd ng hớghge n hởceqj , rồvcom i dâczgp ng biểbkib u vềolbg triềolbg u tâczgp u rằynih ng chúrlwx ng bịmotg cưfvmw ớghge p giếqdui t chếqdui t. Triềolbg u đvfmj ìvxjo nh tin làbuqz thựhech c.
Tu Kỷcrak cưfvmw ờnlhr i nhạmkkx t:
– Giếqdui t tàbuqz n nhẫdzjj n nhưfvmw vậmkkx y, trêhiwg n thếqdui gian e chỉkccu cóbuqt mìvxjo nh Mộxzuc c-tồvcom n hòljac a thưfvmw ợqnlw ng màbuqz thôjvti i. Đajql iềolbg u nàbuqz y cũbbrz ng tạmkkx i Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng tam ma huêhiwg nh hoang đvfmj óbuqt ng cũbbrz i hăztfa m bắcjfd t Minh-Khôjvti ng, Đajql ạmkkx o-Hạmkkx nh, Lêhiwg Văztfa n, Mộxzuc c-tồvcom n, Viêhiwg n-Chiếqdui u đvfmj óbuqt ng cũbbrz i giảqtni i vềolbg kinh màbuqz ra. Nghe nóbuqt i trậmkkx n đvfmj ápfie nh đvfmj êhiwg m 21 thápfie ng giêhiwg ng, Tam-ma bịmotg Mộxzuc c-tồvcom n bắcjfd t đvfmj óbuqt ng cũbbrz i giảqtni i giao cho Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng. Hơaido n trăztfa m đvfmj ệlsse tửbfgq cũbbrz ng bịmotg bắcjfd t mộxzuc t lúrlwx c. Khôjvti ng biếqdui t hiệlsse n giờnlhr tìvxjo nh trạmkkx ng chúrlwx ng ra sao?
Y hỏnmhl i Triệlsse u Tiếqdui t:
– Nghe nóbuqt i, trậmkkx n đvfmj ápfie nh đvfmj êhiwg m 21 sang ngàbuqz y 22 vừdrtd a qua, Hoa-sơaido n tứnggv lãlwee o bịmotg Mộxzuc c-tồvcom n, Viêhiwg n-Chiếqdui u, Phụvpfx -Quốolbg c, Bảqtni o-Dâczgp n đvfmj ápfie nh trọqaet ng thưfvmw ơaido ng, mêhiwg man, rồvcom i bắcjfd t sốolbg ng. Nay khôjvti ng biếqdui t tìvxjo nh trạmkkx ng ra sao?
Kểbkib vềolbg vai vếqdui trong phápfie i Hoa-sơaido n thìvxjo Triệlsse u Tiếqdui t, Khúrlwx c-Chẩqgve n, côjvti ng chúrlwx a Huệlsse -Nhu đvfmj ềolbg u ngang vai vớghge i Hoa-sơaido n tứnggv lãlwee o. Y đvfmj ápfie p:
– Bốolbg n vịmotg sưfvmw đvfmj ệlsse đvfmj ềolbg u bịmotg Mộxzuc c-tồvcom n, Viêhiwg n-Chiếqdui u dồvcom n thuốolbg c nhuyễkqcp n câczgp n vàbuqz o Tam-tiêhiwg u kinh, cho nêhiwg n vẫdzjj n còljac n mêhiwg man. Tôjvti i đvfmj ãlwee sai ngưfvmw ờnlhr i bápfie o vớghge i côjvti ng chúrlwx a Huệlsse -Nhu, đvfmj ểbkib ngưfvmw ờnlhr i vậmkkx n đvfmj ộxzuc ng vớghge i Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng xin thuốolbg c giảqtni i củqpwn a Mộxzuc c-tồvcom n hòljac a thưfvmw ợqnlw ng. Khôjvti ng ngờnlhr gãlwee thầghge y chùaido a ăztfa n thịmotg t chóbuqt nàbuqz y khôjvti ng coi Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng ra gìvxjo cảqtni . Y nóbuqt i, đvfmj ợqnlw i sau khi hếqdui t chiếqdui n tranh, y sẽdrtd cho thuốolbg c giảqtni i.
Ôlorn n Cảqtni o tiếqdui p:
– Hôjvti m qua, bọqaet n Giao-chỉkccu từdrtd bêhiwg n kia sôjvti ng bắcjfd c loa gọqaet i sang, bápfie o cho ta biếqdui t, lápfie t nữsbei a chúrlwx ng sẽdrtd xửbfgq tửbfgq bọqaet n Việlsse t theo ta bịmotg bắcjfd t vàbuqz xửbfgq mộxzuc t sốolbg tưfvmw ớghge ng sĩfzjp ta giếqdui t hạmkkx i dâczgp n củqpwn a chúrlwx ng. Vìvxjo vậmkkx y Nguyêhiwg n-soápfie i cho mờnlhr i chưfvmw vịmotg đvfmj ếqdui n hộxzuc i đvfmj ểbkib cho biếqdui t ýueja kiếqdui n.
Khúrlwx c Chẩqgve n đvfmj ềolbg nghịmotg :
– Bọqaet n Việlsse t xửbfgq bọqaet n Việlsse t làbuqz việlsse c củqpwn a chúrlwx ng vớghge i nhau, ta chẳaido ng nêhiwg n quan tâczgp m. Tuy nhiêhiwg n chúrlwx ng xửbfgq tưfvmw ớghge ng sĩfzjp củqpwn a ta, thìvxjo ta khôjvti ng thểbkib ngồvcom i yêhiwg n.
Trưfvmw ơaido ng Thếqdui -Cựhech xua tay:
– Chúrlwx ng xửbfgq nhữsbei ng ngưfvmw ờnlhr i củqpwn a ta, nhưfvmw ng nhữsbei ng ngưfvmw ờnlhr i đvfmj óbuqt vốolbg n tàbuqz n ápfie c, vôjvti phápfie p, vôjvti thiêhiwg n. Ta nêhiwg n ngồvcom i khoanh tay đvfmj ểbkib cho chúrlwx ng giếqdui t dùaido m, ta khỏnmhl i phảqtni i giếqdui t.
Đajql ếqdui n đvfmj óbuqt , quâczgp n vàbuqz o bápfie o:
– Trìvxjo nh Nguyêhiwg n-soápfie i, mộxzuc t con thuyềolbg n củqpwn a Giao-chỉkccu dưfvmw ơaido ng buồvcom m khôjvti ng ngưfvmw ờnlhr i chèudgr o lápfie i cậmkkx p bếqdui n. Trêhiwg n thuyềolbg n cóbuqt nhiềolbg u tùaido binh. Xin Nguyêhiwg n-soápfie i đvfmj ịmotg nh liệlsse u.
Quápfie ch Quỳhkpi vộxzuc i cùaido ng chưfvmw tưfvmw ớghge ng ra bờnlhr sôjvti ng xem xéwbrz t tìvxjo nh hìvxjo nh: Trêhiwg n con thuyềolbg n lớghge n cóbuqt ba cápfie i cũbbrz i, trong mỗztfa i cũbbrz i giam mộxzuc t trong Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng tam ma. Ngoàbuqz i ra, còljac n hơaido n trăztfa m đvfmj ệlsse tửbfgq phápfie i nàbuqz y ngồvcom i xếqdui p hàbuqz ng dưfvmw ớghge i thuyềolbg n, cổfhvt mỗztfa i ngưfvmw ờnlhr i đvfmj ềolbg u đvfmj eo mộxzuc t cápfie i xưfvmw ơaido ng đvfmj ầghge u chóbuqt . Bấfhvt t giápfie c Triệlsse u Tiếqdui t kêhiwg u lêhiwg n:
– Mộxzuc c-tồvcom n hòljac a thưfvmw ợqnlw ng!
Quápfie ch Quỳhkpi sai y sĩfzjp xuốolbg ng thuyềolbg n quan sápfie t xem sao bọqaet n nàbuqz y lạmkkx i ngồvcom i im nhưfvmw vậmkkx y? Y sĩfzjp nhảqtni y xuốolbg ng kiểbkib m đvfmj iểbkib m từdrtd ng ngưfvmw ờnlhr i, rồvcom i nóbuqt i vọqaet ng lêhiwg n:
– Trìvxjo nh nguyêhiwg n soápfie i, tấfhvt t cảqtni đvfmj ềolbg u bịmotg trúrlwx ng Hoápfie -côjvti ng đvfmj ộxzuc c chưfvmw ởceqj ng củqpwn a chízrui nh phápfie i Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng. Còljac n Liêhiwg u-Đajql ôjvti ng tam ma thìvxjo bịmotg dồvcom n thuốolbg c đvfmj ộxzuc c vàbuqz o kinh mạmkkx ch khiếqdui n mắcjfd t mùaido , lưfvmw ỡcchj i cứnggv ng, châczgp n tay têhiwg liệlsse t.
Tạmkkx i phízrui a Bắcjfd c chiếqdui n lũbbrz y Nhưfvmw -nguyệlsse t, thuộxzuc c Đajql ạmkkx i-Việlsse t
Ngàbuqz y 27 thápfie ng hai, niêhiwg n hiệlsse u Anh-vũbbrz Chiêhiwg u-thắcjfd ng thứnggv nhìvxjo đvfmj ờnlhr i vua Lýueja Nhâczgp n-tôjvti ng bêhiwg n Đajql ạmkkx i-Việlsse t, bêhiwg n Trung-nguyêhiwg n làbuqz niêhiwg n hiệlsse u Hy-Ninh thứnggv mưfvmw ờnlhr i đvfmj ờnlhr i vua Thầghge n-tôjvti ng nhàbuqz Tốolbg ng (Kỷcrak Tỵpekj , DL.1077).
Hôjvti m qua Quápfie ch Quỳhkpi họqaet p chưfvmw tưfvmw ớghge ng, ban lệlsse nh hôjvti m sau vàbuqz o lúrlwx c nửbfgq a đvfmj êhiwg m sẽdrtd rúrlwx t quâczgp n. Chưfvmw tưfvmw ớghge ng đvfmj ưfvmw ợqnlw c lệlsse nh thìvxjo mừdrtd ng chi diếqdui t kểbkib . Sápfie ng nay chưfvmw tưfvmw ớghge ng cùaido ng Quỳhkpi vừdrtd a đvfmj ịmotg nh xong kếqdui sápfie ch lui quâczgp n, thìvxjo mộxzuc t chiếqdui n thuyềolbg n củqpwn a Đajql ạmkkx i-Việlsse t, trêhiwg n cóbuqt câczgp y cờnlhr lớghge n vớghge i hàbuqz ng chữsbei :
« Kinh-Nam vưfvmw ơaido ng khâczgp m sứnggv »,
Đajql ang từdrtd từdrtd cậmkkx p bếqdui n Bắcjfd c-ngạmkkx n. Quâczgp n Tốolbg ng vộxzuc i bápfie o cho Quápfie ch Quỳhkpi , Triệlsse u Tiếqdui t biếqdui t. Hai ngưfvmw ờnlhr i cùaido ng chưfvmw tưfvmw ớghge ng kéwbrz o nhau ra bờnlhr sôjvti ng đvfmj óbuqt n.
Bốolbg n sứnggv giảqtni làbuqz ba thếqdui tửbfgq Vịmotg -Hoàbuqz ng, Thiêhiwg n-Trưfvmw ờnlhr ng, Linh-Cơaido vàbuqz quậmkkx n chúrlwx a Minh-Thúrlwx y.
Lễkqcp nghi tấfhvt t.
Thếqdui tửbfgq Vịmotg -Hoàbuqz ng cung tay:
– Thưfvmw a Nguyêhiwg n-soápfie i, khôjvti ng hiểbkib u sao Đajql ạmkkx i-Việlsse t biếqdui t rằynih ng đvfmj êhiwg m nay nguyêhiwg n soápfie i cùaido ng chưfvmw tưfvmw ớghge ng rúrlwx t quâczgp n vềolbg , nêhiwg n họqaet chuẩqgve n bịmotg truy kízrui ch, cùaido ng phụvpfx c binh đvfmj ápfie nh tiêhiwg u diệlsse t toàbuqz n quâczgp n.
Quápfie ch Quỳhkpi kinh hãlwee i đvfmj ếqdui n lạmkkx nh ngưfvmw ờnlhr i, vìvxjo lệlsse nh rúrlwx t quâczgp n y mớghge i chỉkccu bápfie o cho cápfie c tưfvmw ớghge ng. Đajql ợqnlw i đvfmj êhiwg m đvfmj ếqdui n mớghge i truyềolbg n cho quâczgp n âczgp m thầghge m lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng, thếqdui màbuqz sao Đajql ạmkkx i-Việlsse t lạmkkx i biếqdui t đvfmj ưfvmw ợqnlw c?
Vịmotg -Hoàbuqz ng tiếqdui p:
– Nguyêhiwg n-soápfie i Lýueja Thưfvmw ờnlhr ng-Kiệlsse t đvfmj ãlwee chuẩqgve n bịmotg sẵhmlj n: Đajql úrlwx ng giờnlhr Týueja đvfmj êhiwg m nay, khi quâczgp n ta bắcjfd t đvfmj ầghge u rúrlwx t, thìvxjo cũbbrz ng làbuqz lúrlwx c U-bon vưfvmw ơaido ng Lêhiwg Văztfa n mang hiệlsse u Thầghge n-đvfmj iệlsse n, Long-dựhech c tiếqdui n vềolbg đvfmj âczgp y đvfmj ápfie nh éwbrz p bêhiwg n trápfie i. Phòljac mãlwee Thâczgp n Thiệlsse u-Thápfie i, vua bàbuqz Bìvxjo nh-Dưfvmw ơaido ng mang hiệlsse u Phùaido -đvfmj ổfhvt ng, Hoa-lưfvmw tiếqdui n vềolbg đvfmj ápfie nh vàbuqz o phízrui a phảqtni i. Trong trưfvmw ờnlhr ng hợqnlw p đvfmj óbuqt , quâczgp n ta tấfhvt t ùaido n ùaido n bỏnmhl chạmkkx y. Khi ta chạmkkx y vềolbg đvfmj ếqdui n Chi-lăztfa ng, thìvxjo đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam, Mai Tam sẽdrtd đvfmj ổfhvt phụvpfx c binh ra đvfmj ápfie nh cắcjfd t vàbuqz o khúrlwx c giữsbei a. Khúrlwx c đvfmj ầghge u chạmkkx y vềolbg tớghge i Quyếqdui t-lýueja lạmkkx i bịmotg cộxzuc ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n Trầghge n Thanh-Nguyêhiwg n vớghge i phòljac mãlwee Tôjvti n Mạmkkx nh phụvpfx c binh đvfmj ápfie nh cắcjfd t nửbfgq a sau. Rúrlwx t cuộxzuc c chỉkccu còljac n tiềolbg n quâczgp n. Tiềolbg n quâczgp n vềolbg đvfmj ếqdui n biêhiwg n giớghge i lạmkkx i bịmotg côjvti ng chúrlwx a Thiêhiwg n-Thàbuqz nh vớghge i phòljac mãlwee Thâczgp n Cảqtni nh-Long bao vâczgp y tiêhiwg u diệlsse t.
Quápfie ch Quỳhkpi vớghge i chưfvmw tưfvmw ớghge ng phápfie t run.
Vịmotg -Hoàbuqz ng tiếqdui p:
– Vưfvmw ơaido ng mẫdzjj u thưfvmw ơaido ng cho chưfvmw tưfvmw ớghge ng, chưfvmw quâczgp n, ra đvfmj i trăztfa m vạmkkx n, màbuqz bâczgp y giờnlhr vềolbg khôjvti ng còljac n quápfie mưfvmw ờnlhr i vạmkkx n, lạmkkx i sắcjfd p bịmotg giếqdui t hếqdui t. Ngưfvmw ờnlhr i năztfa n nỉkccu xin phụvpfx vưfvmw ơaido ng ra tay tếqdui đvfmj ộxzuc cứnggv u chưfvmw tưfvmw ớghge ng vớghge i đvfmj oàbuqz n quâczgp n sốolbg ng sóbuqt t nàbuqz y. Phụvpfx vưfvmw ơaido ng đvfmj ãlwee yếqdui t kiếqdui n Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u, đvfmj iềolbg u đvfmj ìvxjo nh việlsse c nàbuqz y. Thápfie i-hậmkkx u đvfmj ồvcom ng ýueja khôjvti ng cho truy kízrui ch, phụvpfx c binh đvfmj ápfie nh chưfvmw tưfvmw ớghge ng nữsbei a. Phụvpfx vưfvmw ơaido ng sợqnlw rằynih ng trong khi chưfvmw tưfvmw ớghge ng rúrlwx t quâczgp n, cóbuqt thểbkib gặsbei p quâczgp n Việlsse t, rồvcom i ngộxzuc nhậmkkx n chăztfa ng. Nêhiwg n ngưfvmw ờnlhr i sai anh em chúrlwx ng tôjvti i đvfmj ếqdui n đvfmj âczgp y dẫdzjj n chưfvmw tưfvmw ớghge ng rúrlwx t quâczgp n.
Vịmotg -Hoàbuqz ng chỉkccu Linh-Cơaido vớghge i Minh-Thúrlwx y:
– Hai em tôjvti i đvfmj i vớghge i tiềolbg n quâczgp n. Còljac n tôjvti i vớghge i Thiêhiwg n-Trưfvmw ờnlhr ng đvfmj i vớghge i hậmkkx u quâczgp n. Thôjvti i, bâczgp y giờnlhr chưfvmw vịmotg cóbuqt thểbkib ban lệlsse nh cho chưfvmw quâczgp n nhổfhvt trạmkkx i rúrlwx t quâczgp n thưfvmw thảqtni , màbuqz khôjvti ng sợqnlw truy binh.
Quápfie ch Quỳhkpi mừdrtd ng chi siếqdui t kểbkib , y ra lệlsse nh cho Đajql àbuqz o Bậmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n đvfmj i đvfmj oạmkkx n hậmkkx u; Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Tu Kỷcrak dẫdzjj n đvfmj ầghge u. Còljac n lạmkkx i y vớghge i chưfvmw tưfvmw ớghge ng đvfmj i theo trung quâczgp n.
Quâczgp n sĩfzjp ồvcom n àbuqz o nhổfhvt trạmkkx i, xe, ngựhech a nốolbg i đvfmj uôjvti i nhau lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng. Đajql oàbuqz n quâczgp n củqpwn a Tu Kỷcrak , Yêhiwg n Đajql ạmkkx t vưfvmw ợqnlw t qua Chi-lăztfa ng yêhiwg n tĩfzjp nh. Khi vừdrtd a tớghge i Quyếqdui t-lýueja thìvxjo cóbuqt ba tiếqdui ng Lôjvti i-tiễkqcp n nổfhvt trêhiwg n khôjvti ng, rồvcom i trốolbg ng thúrlwx c vang dộxzuc i, quâczgp n reo, ngựhech a hízrui , cờnlhr xízrui dựhech ng lêhiwg n rợqnlw p trờnlhr i. Quâczgp n Việlsse t gưfvmw ơaido m giápfie o sápfie ng ngờnlhr i dàbuqz n dàbuqz i theo sưfvmw ờnlhr n núrlwx i. Tu Kỷcrak , Yêhiwg n Đajql ạmkkx t thấfhvt y mìvxjo nh lọqaet t vàbuqz o trậmkkx n phụvpfx c binh thìvxjo kinh hãlwee i đvfmj ếqdui n rụvpfx ng rờnlhr i châczgp n tay. Tuy vậmkkx y y cũbbrz ng ra lệlsse nh cho quâczgp n chuẩqgve n bịmotg chiếqdui n đvfmj ấfhvt u.
Ba tiếqdui ng Lôjvti i-tiễkqcp n nữsbei a nổfhvt trêhiwg n trờnlhr i. Tiếqdui ng quâczgp n reo, tiếqdui ng tốolbg ng thúrlwx c im bặsbei t, rồvcom i từdrtd trong sưfvmw ờnlhr n núrlwx i đvfmj ôjvti i nam nữsbei cỡcchj i ngựhech a tiếqdui n ra. Tu Kỷcrak nhậmkkx n đvfmj ưfvmw ợqnlw c nữsbei làbuqz Côjvti i-sơaido n côjvti ng chúrlwx a Trầghge n Thanh-Nguyêhiwg n vớghge i chồvcom ng làbuqz phòljac mãlwee Tôjvti n Mạmkkx nh. Côjvti i-sơaido n côjvti ng chúrlwx a quápfie t lớghge n:
– Tu Kỷcrak , Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, mau xuốolbg ng ngựhech a đvfmj ầghge u hàbuqz ng. Bằynih ng khôjvti ng ta ra lệlsse nh buôjvti ng têhiwg n, thìvxjo cápfie c ngưfvmw ờnlhr i sẽdrtd bịmotg têhiwg n ghim vàbuqz o mìvxjo nh nhưfvmw con nhízrui m ngay.
Đajql ộxzuc i quâczgp n Tốolbg ng đvfmj i đvfmj ầghge u nàbuqz y toàbuqz n làbuqz bệlsse nh binh đvfmj ang bịmotg sốolbg t réwbrz t hàbuqz nh, ngưfvmw ờnlhr i hếqdui t lựhech c, châczgp n bưfvmw ớghge c khôjvti ng nổfhvt i, bâczgp y giờnlhr bịmotg trúrlwx ng phụvpfx c binh, họqaet chỉkccu còljac n cóbuqt nưfvmw ớghge c quỳhkpi gốolbg i xin hàbuqz ng. Ngưfvmw ờnlhr i ngưfvmw ờnlhr i nhìvxjo n nhau, châczgp n tay run rẩqgve y.
Thếqdui tửbfgq Linh-Cơaido , vớghge i quậmkkx n chúrlwx a Minh-Thúrlwx y vộxzuc i vọqaet t ngựhech a lêhiwg n. Hai ngưfvmw ờnlhr i cung tay:
– Đajql iệlsse t nhi xin tham kiếqdui n côjvti mẫdzjj u.
Côjvti ng chúrlwx a Côjvti i-sơaido n hỏnmhl i:
– Linh-Cơaido , Minh-Thúrlwx y! Hai con đvfmj i đvfmj âczgp u đvfmj âczgp y?
Minh-Thúrlwx y đvfmj ápfie p:
– Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u ban chỉkccu rằynih ng, Tốolbg ng-Việlsse t đvfmj ãlwee hòljac a, Việlsse t phảqtni i mởceqj đvfmj ưfvmw ờnlhr ng cho Tốolbg ng rúrlwx t quâczgp n. Vìvxjo vậmkkx y phụvpfx vưfvmw ơaido ng sai chúrlwx ng chápfie u dẫdzjj n đvfmj ầghge u đvfmj oàbuqz n quâczgp n nàbuqz y, đvfmj ểbkib thưfvmw a rõbfgq vớghge i côjvti .
– Thếqdui thìvxjo đvfmj ưfvmw ợqnlw c!
Côjvti ng chúrlwx a cầghge m cờnlhr phấfhvt t mộxzuc t cápfie i, quâczgp n Việlsse t rẽdrtd ra làbuqz m hai, mởceqj đvfmj ưfvmw ờnlhr ng cho bọqaet n Yêhiwg n Đajql ạmkkx t, Tu Kỷcrak dẫdzjj n quâczgp n đvfmj i.
Đajql ấfhvt y làbuqz tiềolbg n quâczgp n, còljac n đvfmj ộxzuc i hậmkkx u quâczgp n, trạmkkx i vừdrtd a nhổfhvt xong, sắcjfd p lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng thìvxjo trốolbg ng thúrlwx c vang đvfmj ộxzuc i, quâczgp n reo, ngựhech a hízrui , trâczgp u rốolbg ng rung chuyểbkib n trờnlhr i đvfmj ấfhvt t từdrtd xa vọqaet ng lạmkkx i. Thápfie m mãlwee bápfie o vớghge i Đajql àbuqz o Bậmkkx t, Khúrlwx c-Chẩqgve n:
– Cóbuqt mộxzuc t đvfmj oàbuqz n kịmotg mãlwee đvfmj ôjvti ng đvfmj ếqdui n năztfa m nghìvxjo n ngựhech a, hai nghìvxjo n trâczgp u, thếqdui mạmkkx nh nghiêhiwg ng trờnlhr i lệlsse ch đvfmj ấfhvt t đvfmj ang tiếqdui n vềolbg đvfmj âczgp y.
Quâczgp n Tốolbg ng kinh hoàbuqz ng đvfmj ịmotg nh bỏnmhl chạmkkx y. Đajql àbuqz o Bậmkkx t cầghge m gưfvmw ơaido m quápfie t:
– Ai rờnlhr i hàbuqz ng ngũbbrz ta chéwbrz m liềolbg n.
Lápfie t sau Vũbbrz -kịmotg đvfmj ạmkkx i tưfvmw ớghge ng quâczgp n Hàbuqz Mai-Việlsse t dẫdzjj n đvfmj ầghge u mộxzuc t đvfmj oàbuqz n kịmotg mãlwee , phízrui a sau làbuqz Hổfhvt -đvfmj óbuqt i, Bápfie o-mậmkkx p, Gấfhvt u-lùaido n dẫdzjj n đvfmj ầghge u đvfmj ạmkkx o binh Hoa-lưfvmw rầghge m rậmkkx p tiếqdui n tớghge i. Ba ngưfvmw ờnlhr i khôjvti ng mặsbei c giápfie p trụvpfx , màbuqz mặsbei c quầghge n ápfie o nâczgp u chízrui t khăztfa n nhưfvmw nôjvti ng dâczgp n.
Đajql àbuqz o Bậmkkx t hỏnmhl i:
– Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u đvfmj ãlwee hứnggv a khôjvti ng truy kízrui ch bọqaet n ta, hàbuqz cớghge cápfie c ngưfvmw ờnlhr i lạmkkx i đvfmj em kịmotg binh, kịmotg ngưfvmw u đvfmj uổfhvt i theo. Đajql ạmkkx o lýueja ởceqj chỗztfa nàbuqz o?
Hổfhvt -đvfmj óbuqt i xòljac e hai tay ra, tỏnmhl rằynih ng mìvxjo nh khôjvti ng mang vũbbrz khízrui :
– Đajql àbuqz o tưfvmw ớghge ng quâczgp n lầghge m rồvcom i! Thápfie i-hậmkkx u đvfmj ãlwee ban chỉkccu , thìvxjo dùaido cho chúrlwx ng tôjvti i cóbuqt nghìvxjo n cápfie i đvfmj ầghge u cũbbrz ng khôjvti ng dápfie m vi phạmkkx m. Chúrlwx ng tôjvti i nghĩfzjp trưfvmw ớghge c đvfmj âczgp y vìvxjo cápfie i ngu củqpwn a Vưfvmw ơaido ng An-Thạmkkx ch, màbuqz cápfie c vịmotg vớghge i chúrlwx ng tôjvti i phảqtni i chéwbrz m giếqdui t nhau. Nay Tốolbg ng Thiêhiwg n-tửbfgq đvfmj ãlwee hiểbkib u ra, ban chỉkccu cho cápfie c vịmotg rúrlwx t lui, chúrlwx ng tôjvti i tớghge i đvfmj âczgp y mờnlhr i cápfie c vịmotg uốolbg ng chung rưfvmw ợqnlw u tạmkkx m biệlsse t cùaido ng kếqdui t thâczgp n đvfmj ấfhvt y chứnggv !
Nóbuqt i rồvcom i nóbuqt gâczgp n cổfhvt lêhiwg n kêhiwg u mấfhvt y tiếqdui ng « Nghéwbrz e..éwbrz e ơaido i! ». Năztfa m con trâczgp u kéwbrz o xe, rờnlhr i hàbuqz ng ngũbbrz từdrtd từdrtd tiếqdui n tớghge i. Trêhiwg n xe chởceqj nàbuqz o trâczgp u thui, lợqnlw n quay, gàbuqz luộxzuc c, giòljac chảqtni vớghge i mấfhvt y chụvpfx c hũbbrz rưfvmw ợqnlw u. Hàbuqz Mai-Việlsse t sai bầghge y thựhech c phẩqgve m, rưfvmw ợqnlw u ra, rồvcom i cùaido ng bọqaet n Hổfhvt -đvfmj óbuqt i, Bápfie o-mậmkkx p, Gấfhvt u-lùaido n thâczgp n róbuqt t rưfvmw ợqnlw u, cắcjfd t thịmotg t mờnlhr i Đajql àbuqz o Bậmkkx t, Khúrlwx c Chẩqgve n binh tưfvmw ớghge ng hậmkkx u đvfmj ộxzuc i ăztfa n uốolbg ng.
Ădrtd n no uốolbg ng say xong, Đajql àbuqz o, Khúrlwx c cho quâczgp n lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng. Hàbuqz Mai-Việlsse t, vớghge i bọqaet n tưfvmw ớghge ng trâczgp u cỡcchj i ngựhech a, cỡcchj i trâczgp u cùaido ng tiếqdui n bưfvmw ớghge c. Ngưfvmw ờnlhr i khôjvti ng hiểbkib u sựhech việlsse c, cứnggv tưfvmw ởceqj ng đvfmj oàbuqz n quâczgp n củqpwn a Đajql àbuqz o, Khúrlwx c vớghge i hiệlsse u Phùaido -đvfmj ổfhvt ng, Hoa-lưfvmw làbuqz mộxzuc t!
Trong khi đvfmj i, Đajql àbuqz o bậmkkx t chửbfgq i thầghge m:
– Bọqaet n Giao-chỉkccu thựhech c làbuqz xỏnmhl lápfie . Rõbfgq ràbuqz ng chúrlwx ng đvfmj em kịmotg mãlwee , kịmotg ngưfvmw u dọqaet a ta, theo sápfie t ta làbuqz m cho quâczgp n ta phápfie t run, màbuqz chúrlwx ng lạmkkx i làbuqz m ra vẻhnyd tửbfgq tếqdui ! Đajql ểbkib u thựhech c, màbuqz cũbbrz ng đvfmj ápfie ng nểbkib thựhech c.
Lạmkkx i nóbuqt i trung quâczgp n củqpwn a Quápfie ch Quỳhkpi vớghge i chưfvmw tưfvmw ớghge ng đvfmj ãlwee rúrlwx t vềolbg tớghge i Chi-lăztfa ng. Quâczgp n đvfmj ang nốolbg i đvfmj uôjvti i nhau đvfmj i vàbuqz o khúrlwx c đvfmj ưfvmw ờnlhr ng hẹfgdq p. Thìvxjo nh lìvxjo nh ba tiếqdui ng vi vu rízrui t trêhiwg n khôjvti ng, chưfvmw tưfvmw ớghge ng Tốolbg ng bếqdui t rằynih ng đvfmj óbuqt làbuqz tiếqdui ng rízrui t củqpwn a Lôjvti i-tiễkqcp n, bấfhvt t giápfie c ngưfvmw ờnlhr i ngưfvmw ờnlhr i nhìvxjo n nhau, nhưfvmw cùaido ng nóbuqt i vớghge i nhau:
– Bọqaet n Việlsse t phụvpfx c binh ởceqj đvfmj âczgp y, thìvxjo e chúrlwx ng ta khóbuqt màbuqz toàbuqz n thâczgp y!
Đajql ếqdui n đvfmj óbuqt ba tiếqdui ng nổfhvt rung chuyểbkib n trờnlhr i đvfmj ấfhvt t, rồvcom i trốolbg ng thúrlwx c vang lừdrtd ng, quâczgp n reo dậmkkx y đvfmj ấfhvt t. Từdrtd hai bêhiwg n rừdrtd ng cờnlhr xízrui kéwbrz o lêhiwg n bay phấfhvt t phớghge i, quâczgp n Việlsse t dàbuqz n khắcjfd p cápfie c hốolbg c đvfmj ápfie , gưfvmw ơaido m đvfmj ao sápfie ng ngờnlhr i. Quápfie ch Quỳhkpi ra lệlsse nh cho quâczgp n chuẩqgve n bịmotg giao chiếqdui n, thìvxjo từdrtd trong rừdrtd ng, mộxzuc t đvfmj ôjvti i trai gápfie i cỡcchj i ngựhech a tiếqdui n ra. Hai ngưfvmw ờnlhr i tuổfhvt i khoảqtni ng trêhiwg n dưfvmw ớghge i hai mưfvmw ơaido i. Trai thìvxjo phong lưfvmw u tiêhiwg u sápfie i, gápfie i thìvxjo đvfmj ẹfgdq p sắcjfd c nưfvmw ớghge c, hưfvmw ơaido ng trờnlhr i. Phízrui a sau đvfmj ôjvti i trai gápfie i cóbuqt đvfmj ộxzuc i hơaido n trăztfa m nam nữsbei tấfhvt u đvfmj ủqpwn thứnggv âczgp m nhạmkkx c, màbuqz lạmkkx i làbuqz nhạmkkx c chiếqdui n thắcjfd ng củqpwn a Hápfie n Cao-tổfhvt xưfvmw a. Sau đvfmj ộxzuc i nhạmkkx c tớghge i mưfvmw ờnlhr i xe do trâczgp u kéwbrz o, trêhiwg n chởceqj trâczgp u thui, lợqnlw n quay, gàbuqz luộxzuc c, giòljac chảqtni .
Nam cung tay nóbuqt i lớghge n:
– Cóbuqt Quápfie ch đvfmj ạmkkx i nguyêhiwg n soápfie i củqpwn a Thiêhiwg n-triềolbg u đvfmj óbuqt chăztfa ng?
Quápfie ch Quỳhkpi vọqaet t ngựhech a tớghge i trưfvmw ớghge c:
– Ta làbuqz Quápfie ch nguyêhiwg n soápfie i đvfmj âczgp y? Ngưfvmw ờnlhr i làbuqz ai?
Cặsbei p trai gápfie i vộxzuc i xuốolbg ng ngựhech a chắcjfd p tay hàbuqz nh lễkqcp :
– Tiểbkib u nhâczgp n làbuqz đvfmj ôjvti thốolbg ng Lýueja Tam cùaido ng vợqnlw làbuqz Mai Tam thốolbg ng lĩfzjp nh hiệlsse u Thiêhiwg n-tửbfgq binh Quảqtni ng-vũbbrz , tuâczgp n chỉkccu Linh-Nhâczgp n hoàbuqz ng thápfie i hậmkkx u đvfmj em rưfvmw ợqnlw u thịmotg t chờnlhr tiễkqcp n Nguyêhiwg n-soápfie i cùaido ng chưfvmw vịmotg tưfvmw ớghge ng quâczgp n đvfmj ăztfa c thắcjfd ng hồvcom i triềolbg u. Thápfie i-hậmkkx u tuyêhiwg n chỉkccu rằynih ng: Giữsbei a chưfvmw tưfvmw ớghge ng, chưfvmw quâczgp n Tốolbg ng-Việlsse t khôjvti ng hềolbg thùaido oápfie n nhau. Chẳaido ng qua vìvxjo Tốolbg ng Thiêhiwg n-tửbfgq nghe têhiwg n hủqpwn nho Vưfvmw ơaido ng An-Thạmkkx ch, màbuqz cảqtni hai bêhiwg n cùaido ng cóbuqt kẻhnyd chếqdui t, ngưfvmw ờnlhr i bịmotg thưfvmw ơaido ng. Nay Nguyêhiwg n-soápfie i hồvcom i triềolbg u, chúrlwx ng tôjvti i phảqtni i đvfmj em rưfvmw ợqnlw u thịmotg t tiễkqcp n đvfmj ưfvmw a đvfmj ểbkib kếqdui t thâczgp m tìvxjo nh.
Quápfie ch Quỳhkpi biếqdui t đvfmj âczgp y làbuqz đvfmj òljac n hùaido dọqaet a củqpwn a Đajql ạmkkx i-Việlsse t vớghge i y: Nếqdui u ta phụvpfx c binh ởceqj chỗztfa nàbuqz y, thìvxjo cápfie c ngưfvmw ờnlhr i khôjvti ng còljac mộxzuc t mạmkkx ng. Mặsbei t khápfie c, lạmkkx i vuốolbg t mặsbei t cho việlsse c túrlwx t quâczgp n.
Quỳhkpi vớghge i chưfvmw tưfvmw ớghge ng, quâczgp n uốolbg ng rưfvmw ợqnlw u, ăztfa n thịmotg t rồvcom i lêhiwg n đvfmj ưfvmw ờnlhr ng. Lýueja Tam, Mai-Tam cúrlwx i đvfmj ầghge u chàbuqz o, đvfmj ộxzuc i nhạmkkx c lạmkkx i đvfmj ápfie nh bảqtni n chiếqdui n thắcjfd ng đvfmj ờnlhr i Hápfie n Cao-tổfhvt .
Rờnlhr i Chi-lăztfa ng, ra khỏnmhl i vùaido ng phụvpfx c binh củqpwn a hiệlsse u Quảqtni ng-vũbbrz , Quápfie ch Quỳhkpi vớghge i chưfvmw tưfvmw ớghge ng thởceqj phàbuqz o mộxzuc t cápfie i, ngưfvmw ờnlhr i ngưfvmw ờnlhr i tựhech nóbuqt i vớghge i mìvxjo nh: Thoápfie t chếqdui t!
Quỳhkpi đvfmj i mộxzuc t quãlwee ng nữsbei a, thìvxjo gặsbei p mấfhvt y viêhiwg n đvfmj ôjvti thốolbg ng cóbuqt nhiệlsse m vụvpfx trấfhvt n đvfmj óbuqt ng ởceqj cápfie c trang đvfmj ộxzuc ng mớghge i chiếqdui m đvfmj ưfvmw ợqnlw c; mặsbei t têhiwg n nàbuqz o cũbbrz ng hơaido hảqtni i tỏnmhl ra kinh sợqnlw cùaido ng cựhech c. Quápfie ch Quỳhkpi hỏnmhl i:
– Việlsse c gìvxjo đvfmj ãlwee xẩqgve y ra?
Mộxzuc t viêhiwg n đvfmj ôjvti thốolbg ng đvfmj ápfie p:
– Trìvxjo nh nguyêhiwg n soápfie i, Thâczgp n Cảqtni nh-Long vớghge i vợqnlw làbuqz Thiêhiwg n-Thàbuqz nh đvfmj em quâczgp n đvfmj ápfie nh chiếqdui m lạmkkx i tấfhvt t cảqtni cápfie c trang đvfmj ộxzuc ng củqpwn a Đajql ạmkkx i-Việlsse t, kểbkib cảqtni trang đvfmj ộxzuc ng củqpwn a ta, màbuqz bọqaet n đvfmj ộxzuc ng chủqpwn dâczgp ng cho triềolbg u đvfmj ìvxjo nh.
Triệlsse u Tiếqdui t chửbfgq i tụvpfx c:
– Tổfhvt bàbuqz nóbuqt ! Bềolbg ngoàbuqz i nóbuqt tổfhvt chứnggv c tiễkqcp n đvfmj ưfvmw a đvfmj ểbkib dọqaet a mìvxjo nh, làbuqz m nhưfvmw làbuqz lễkqcp phéwbrz p vớghge i Thiêhiwg n-triềolbg u, sựhech thựhech c chúrlwx ng lạmkkx i dùaido ng sứnggv c mạmkkx nh tápfie i chiếqdui m đvfmj ấfhvt t. Bâczgp y giờnlhr ta nhưfvmw cápfie nằynih m trêhiwg n thớghge t thìvxjo mong gìvxjo giữsbei nổfhvt i mấfhvt y trang đvfmj ộxzuc ng?
Đajql âczgp u đvfmj óbuqt từdrtd trong rừdrtd ng tiếqdui ng loa hưfvmw ớghge ng vàbuqz o quâczgp n Tốolbg ng đvfmj ọqaet c Thiêhiwg n-thưfvmw :
Nam-quốolbg c sơaido n hàbuqz , Nam đvfmj ếqdui cưfvmw ,
Tiệlsse t nhiêhiwg n đvfmj ịmotg nh phậmkkx n tạmkkx i Thiêhiwg n-thưfvmw .
Nhưfvmw hàbuqz nghịmotg ch lỗztfa lai xâczgp m phạmkkx m,
Nhữsbei đvfmj ẳaido ng hàbuqz nh khan thủqpwn bạmkkx i hưfvmw ?
Ngà
Triề
Lễ
Quan Đ
Ô
– Tí
Ô
– Đ
Quố
– Khi mộ
Nguyê
– Thư
– Bâ
Vua bà
– Tấ
– Đ
Linh-Nhâ
Đ
– Tâ
Ô
«...Từ
Linh-Nhâ
– Kí
Trong đ
– Yê
Cử
– Trư
Thư
– Tâ
– Nguyê
– Phư
– Nguyê
– Hiệ
Chư
– Phư
Cá
– Phư
Cá
Ghi chú
Trong suố
Hồ
Muỗ
Mộ
Linh-Nhâ
– Xin cá
Cá
– Trẫ
Cử
– Ô
Nhà
– Phư
Nhà
– Phư
Nhà
– Hô
Đ
– Tâ
Ô
– Bư
Cá
– Bư
Nghe đ
– Đ
Quan Thá
– Lố
Lý
-Bư
Đ
– Thư
Kế
– Đ
Nhà
– Phư
Linh-Nhâ
– Đ
Ghi chú
Kiế
Tạ
Ngà
Quá
Ô
– Ngà
Khú
– Hô
Quá
– Tiế
Ô
– Ngà
Miê
– Hiệ
Ô
– Nguyê
Yê
– Tổ
Ô
– Chư
Tu Kỷ
– Giế
Y hỏ
– Nghe nó
Kể
– Bố
Ô
– Hô
Khú
– Bọ
Trư
– Chú
Đ
– Trì
Quá
– Mộ
Quá
– Trì
Tạ
Ngà
Hô
« Kinh-Nam vư
Đ
Bố
Lễ
Thế
– Thư
Quá
Vị
– Nguyê
Quá
Vị
– Vư
Vị
– Hai em tô
Quá
Quâ
Ba tiế
– Tu Kỷ
Đ
Thế
– Đ
Cô
– Linh-Cơ
Minh-Thú
– Linh-Nhâ
– Thế
Cô
Đ
– Có
Quâ
– Ai rờ
Lá
Đ
– Linh-Nhâ
Hổ
– Đ
Nó
Ă
Trong khi đ
– Bọ
Lạ
– Bọ
Đ
Nam cung tay nó
– Có
Quá
– Ta là
Cặ
– Tiể
Quá
Quỳ
Rờ
Quỳ
– Việ
Mộ
– Trì
Triệ
– Tổ
Đ
Nam-quố
Tiệ
Như
Nhữ
Chúc các bạn đọc truyện vui vẻ.
