Nhàhxxa vua quay ra ngoàhxxa i hỏnjzp i mộoabv t tháirkg i giáirkg m:
- Hồyslp i chiềhfqs u ta tuyêxafc n chỉjxdd cho ngưsjiz ờesql i đhmwp i thỉjxdd nh Tânjzp y-Sơnkvy n đhmwp ạivff o sưsjiz . Đntba ạivff o-sưsjiz đhmwp ãgiab tớgcwb i chưsjiz a?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff đhmwp ạivff o sưsjiz tớgcwb i lânjzp u rồyslp i, nhưsjiz ng hạivff thầeodu n thấhsjj y bệoxrb hạivff bậjvmk n chíunio nh sựtxhr nêxafc n khôoabv ng dáirkg m vàhxxa o tânjzp u.
Nghe đhmwp ếehmy n Tânjzp y-Sơnkvy n đhmwp ạivff o nhânjzp n, Tựtxhr -Mai giậjvmk t mìnnaw nh, tựtxhr hỏnjzp i:
- Khôoabv ng biếehmy t cótdbk phảunio i Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n màhxxa mìnnaw nh đhmwp ãgiab gặnjzp p trêxafc n Tảunio n-lĩnjzp nh khôoabv ng? Mìnnaw nh cứvxfh chờesql xem, láirkg t nữsobg a sẽoabv biếehmy t.
Khôoabv ng phảunio i chờesql lânjzp u, Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n từhfqs ngoàhxxa i bưsjiz ớgcwb c vàhxxa o. Lãgiab o chắjmsd p tay xáirkg ba xáirkg , chứvxfh khôoabv ng lạivff y. Nhàhxxa vua đhmwp ốxdth i vớgcwb i lãgiab o tỏnjzp ra trọivff ng vọivff ng vôoabv cùnims ng. Ôuvqa ng đhmwp ứvxfh ng dậjvmk y đhmwp ótdbk n lãgiab o, rồyslp i mờesql i ngồyslp i xuốxdth ng chiếehmy c ghếehmy cạivff nh áirkg n thưsjiz :
- Nghe đhmwp ạivff o sưsjiz mớgcwb i sang Đntba ạivff i-Việoxrb t chắjmsd c biếehmy t nhiềhfqs u vềhfqs xứvxfh nàhxxa y, vìnnaw vậjvmk y trẫixch m thỉjxdd nh đhmwp ạivff o sưsjiz đhmwp ếehmy n đhmwp àhxxa m đhmwp ạivff o.
Trêxafc n mặnjzp t Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n hiệoxrb n ra vẻwipx bẽoabv n lẽoabv n:
- Cơnkvy trờesql i thựtxhr c ảunio o diệoxrb u, bộoabv máirkg y tạivff o hoáirkg khénnaw o xếehmy p đhmwp ặnjzp t. Năgcwb m nay bốxdth n anh em hạivff thầeodu n đhmwp ềhfqs u gặnjzp p hạivff n xấhsjj u. Bắjmsd c-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n đhmwp ạivff i hạivff n ngộoabv Kìnnaw nh, tiểedte u hạivff n ngộoabv Kiếehmy p, Phụjmrk c. Nam-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n đhmwp ạivff i, tiểedte u trùnims ng phùnims ng tạivff i Hợhmwp i ngộoabv Liêxafc m, Tham.
Nhàhxxa vua tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay:
- Nhưsjiz vậjvmk y Bắjmsd c-Sơnkvy n đhmwp ạivff o sưsjiz thếehmy nàhxxa o cũfnkx ng bịfwzs ngưsjiz ờesql i ta đhmwp áirkg nh lừhfqs a, rồyslp i đhmwp ếehmy n nỗyjpk i bịfwzs đhmwp au đhmwp ớgcwb n thânjzp n xáirkg c. Còmelt n Nam-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n khôoabv ng bịfwzs thưsjiz ơnkvy ng cũfnkx ng bịfwzs quan sựtxhr . Àolig , nhưsjiz ng Nam-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n tuổmofj i Bíunio nh cótdbk Hótdbk a-kịfwzs đhmwp i vớgcwb i Liêxafc m-trinh thìnnaw giảunio i đhmwp ưsjiz ợhmwp c cáirkg i đhmwp ộoabv c Liêxafc m, Tham, chắjmsd c chỉjxdd bịfwzs thưsjiz ơnkvy ng thôoabv i.
- Bệoxrb hạivff thựtxhr c minh kiếehmy n. Còmelt n đhmwp ạivff i hạivff n thầeodu n ngộoabv Khôoabv ng, Kìnnaw nh. Tiểedte u hạivff n bịfwzs Hìnnaw nh chiếehmy u. Thàhxxa nh ra bịfwzs thưsjiz ơnkvy ng suýxdth t mấhsjj t mạivff ng.
Nhàhxxa vua đhmwp ưsjiz a mắjmsd t nhìnnaw n khắjmsd p ngưsjiz ờesql i Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n:
- Sựtxhr thựtxhr c ra sao? Khôoabv ng lẽoabv cáirkg c vịfwzs bịfwzs ngưsjiz ờesql i Việoxrb t đhmwp áirkg nh đhmwp ếehmy n bịfwzs thưsjiz ơnkvy ng?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff bọivff n thầeodu n bịfwzs lừhfqs a, lạivff i đhmwp ưsjiz ợhmwp c võiamo lânjzp m Đntba ạivff i-Việoxrb t cứvxfh u trợhmwp . Họivff tiếehmy p đhmwp ãgiab i anh em thầeodu n rấhsjj t chíunio tìnnaw nh, thếehmy mớgcwb i xấhsjj u hổmofj chứvxfh .
Rồyslp i lãgiab o thuậjvmk t lạivff i chi tiếehmy t bịfwzs Hồyslp ng-thiếehmy t giáirkg o Tânjzp y-vựtxhr c bắjmsd t sứvxfh giảunio , sửmata a chiếehmy u chỉjxdd đhmwp áirkg nh lừhfqs a toàhxxa n pháirkg i Hoa-sơnkvy n sang Bắjmsd c-biêxafc n ra sao. Khi vềhfqs còmelt n đhmwp ưsjiz ợhmwp c vua Bàhxxa đhmwp ãgiab i yếehmy n, cho uốxdth ng rưsjiz ợhmwp u quýxdth .
Nhàhxxa vua nghe xong bậjvmk t cưsjiz ờesql i:
- Khi vậjvmk n hạivff n đhmwp ếehmy n, thìnnaw dùnims minh mẫixch n nhưsjiz cáirkg c vịfwzs cũfnkx ng khôoabv ng tráirkg nh đhmwp ưsjiz ợhmwp c. Ngưsjiz ờesql i Việoxrb t cũfnkx ng rộoabv ng lưsjiz ợhmwp ng đhmwp ấhsjj y chứvxfh . Họivff khôoabv ng thùnims oáirkg n, màhxxa còmelt n trợhmwp giúirkg p mìnnaw nh. Thàhxxa nh ra mìnnaw nh mắjmsd c nợhmwp họivff mộoabv t mótdbk n nhânjzp n tìnnaw nh lớgcwb n. Hôoabv m nay trẫixch m muốxdth n đhmwp ạivff o sưsjiz giảunio ng chi tiếehmy t vềhfqs nguồyslp n gốxdth c pháirkg i Hoa-sơnkvy n cùnims ng sựtxhr hìnnaw nh thàhxxa nh khoa Tửmata -vi cho trẫixch m nghe lạivff i mộoabv t lầeodu n.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n chắjmsd p hai tay vàhxxa o nhau:
- Pháirkg i Hoa-Sơnkvy n đhmwp ưsjiz ợhmwp c thàhxxa nh lậjvmk p từhfqs năgcwb m Thiêxafc n-thụjmrk nguyêxafc n niêxafc n thờesql i Vũfnkx -hậjvmk u đhmwp ờesql i Đntba ưsjiz ờesql ng (Canh-Dầeodu n, 690), do tổmofj Trưsjiz ơnkvy ng Hưsjiz đhmwp ạivff o sưsjiz sáirkg ng lậjvmk p. Nguyêxafc n tổmofj làhxxa ngưsjiz ờesql i đhmwp ọivff c sáirkg ch, rồyslp i làhxxa m tưsjiz ớgcwb ng võiamo . Thấhsjj y Vũfnkx hậjvmk u chuyêxafc n quyềhfqs n, ngưsjiz ờesql i cótdbk ýxdth đhmwp ịfwzs nh khởnrxo i binh. Nhưsjiz ng vua Duệoxrb -Tôoabv ng khôoabv ng cótdbk chíunio khíunio . Vìnnaw vậjvmk y ngưsjiz ờesql i cùnims ng mộoabv t sốxdth tưsjiz ớgcwb ng sĩnjzp bỏnjzp di tu. Sau nhânjzp n du ngoạivff n qua Hoa-sơnkvy n, xem cảunio nh tríunio hùnims ng vĩnjzp , ngưsjiz ờesql i mớgcwb i xânjzp y am, dựtxhr ng đhmwp ềhfqs n thờesql Tam-tháirkg nh, thu đhmwp ệoxrb tửmata , lậjvmk p ra pháirkg i Hoa-Sơnkvy n.
Nghe Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n nótdbk i, Tựtxhr -Mai tỉjxdd nh ngộoabv :
- Hèesql n chi pháirkg i Hoa-Sơnkvy n do đhmwp ạivff o sĩnjzp cầeodu m đhmwp ầeodu u, màhxxa lạivff i chủwlhl trưsjiz ơnkvy ng nhậjvmk p thếehmy . Thìnnaw ra nguyêxafc n ủwlhl y từhfqs ôoabv ng tổmofj làhxxa m tưsjiz ớgcwb ng.
- Lúirkg c đhmwp ầeodu u bảunio n pháirkg i chỉjxdd dạivff y đhmwp ệoxrb tửmata vềhfqs võiamo côoabv ng. Trảunio i mấhsjj y trăgcwb m năgcwb m, đhmwp ếehmy n tổmofj Hy-Di, bảunio n pháirkg i thay đhmwp ổmofj i, dậjvmk y đhmwp ệoxrb tửmata cảunio võiamo côoabv ng lẫixch n thiêxafc n văgcwb n, lịfwzs ch sốxdth . Nổmofj i danh nhấhsjj t làhxxa khoa Tửmata -vi.
Nhàhxxa vua mỉjxdd m cưsjiz ờesql i:
- Nhờesql khoa Tửmata -vi, màhxxa bảunio n triềhfqs u đhmwp ưsjiz ợhmwp c thàhxxa nh lậjvmk p. Hồyslp i còmelt n tạivff i thếehmy , tiêxafc n đhmwp ếehmy hằirkg ng nhắjmsd c đhmwp ếehmy n côoabv ng ơnkvy n củwlhl a cáirkg c đhmwp ạivff o sưsjiz pháirkg i Hoa-Sơnkvy n, ngưsjiz ờesql i khôoabv ng tiếehmy c lờesql i xưsjiz ng tụjmrk ng. Xin đhmwp ạivff o sưsjiz cho trẫixch m nghe vềhfqs nguồyslp n gốxdth c tổmofj Hy-Di.
- Vânjzp ng, thầeodu n xin tânjzp u.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n ngồyslp i ngay ngắjmsd n lạivff i:
- Tổmofj Hy-Di họivff Trầeodu n, húirkg y Đntba oàhxxa n, sinh trưsjiz ởnrxo ng ởnrxo phíunio a Nam núirkg i Đntba ạivff i-dữsobg u. Thânjzp n phụjmrk củwlhl a tổmofj làhxxa mộoabv t nhàhxxa Thiêxafc n-văgcwb n, Lịfwzs ch-sốxdth đhmwp ưsjiz ơnkvy ng thờesql i. Ngưsjiz ờesql i sinh vàhxxa o giờesql Tỵkqyo , ngàhxxa y mưsjiz ờesql i sáirkg u tháirkg ng giêxafc ng, niêxafc n hiệoxrb u Cảunio nh-phúirkg c nguyêxafc n niêxafc n đhmwp ờesql i Đntba ưsjiz ờesql ng Chiêxafc u-Tôoabv ng (Nhânjzp m-Týxdth , 894). Thânjzp n mẫixch u lânjzp m bồyslp n sớgcwb m mộoabv t tháirkg ng, nêxafc n thờesql i thơnkvy ấhsjj u tổmofj bịfwzs bệoxrb nh hoạivff n liêxafc n miêxafc n. Tuy nhiêxafc n tổmofj rấhsjj t thôoabv ng minh, họivff c mộoabv t biếehmy t mưsjiz ờesql i. Trong khi đhmwp ótdbk gặnjzp p phảunio i ngưsjiz ờesql i anh lêxafc u lổmofj ng ham chơnkvy i, thưsjiz ờesql ng hay đhmwp áirkg nh đhmwp ậjvmk p tiêxafc n sinh cựtxhr c tàhxxa n nhẫixch n.
...Vàhxxa o năgcwb m lêxafc n táirkg m, tổmofj bắjmsd t đhmwp ầeodu u họivff c thiêxafc n-văgcwb n. Bấhsjj y giờesql tổmofj đhmwp ứvxfh ng xem phụjmrk -thânjzp n quan sáirkg t Thiêxafc n-hàhxxa , đhmwp ểedte tíunio nh nhậjvmk t thựtxhr c. Phụjmrk thânjzp n phảunio i nhânjzp n chia dàhxxa i hàhxxa ng mưsjiz ờesql i con sốxdth , màhxxa tổmofj cứvxfh hỏnjzp i vặnjzp t. Ngưsjiz ờesql i tìnnaw m cáirkg ch sao cho tổmofj đhmwp ừhfqs ng quấhsjj y rầeodu y. Ngưsjiz ờesql i trao cho tổmofj máirkg y Trắjmsd c-thờesql i-đhmwp ồyslp , rồyslp i chỉjxdd lêxafc n Thiêxafc n-hàhxxa :
- Con hãgiab y xem, kia làhxxa chòmelt m sao Tửmata -vi, kia làhxxa chòmelt m sao Thiêxafc n-phủwlhl . Con hãgiab y đhmwp ếehmy m xem hai chòmelt m nàhxxa y cótdbk bao nhiêxafc u sao?
Thếehmy làhxxa tổmofj ngồyslp i xửmata dụjmrk ng Trắjmsd c-thờesql i-đhmwp ồyslp đhmwp ếehmy m sao. Thânjzp n phụjmrk tổmofj tưsjiz ởnrxo ng rằirkg ng íunio t ra phảunio i mấhsjj t mộoabv t giờesql tổmofj mớgcwb i đhmwp ếehmy m xong. Khôoabv ng ngờesql chỉjxdd mấhsjj y khắjmsd c sau, tổmofj chạivff y vàhxxa o nótdbk i:
- Con đhmwp ếehmy m hếehmy t rồyslp i. Đntba i sau Tửmata -vi gồyslp m năgcwb m sao. Nhưsjiz vậjvmk y chòmelt m Tửmata -vi cótdbk sáirkg u sao. Đntba i sau Thiêxafc n-phủwlhl cótdbk bẩnhqv y sao, nhưsjiz vậjvmk y chòmelt m Thiêxafc n-phủwlhl cótdbk táirkg m sao.
Từhfqs đhmwp ấhsjj y tổmofj đhmwp ưsjiz ợhmwp c phụjmrk thânjzp n giảunio ng dạivff y rấhsjj t kỹunrw vềhfqs khoa Thiêxafc n-văgcwb n, Lịfwzs ch sốxdth . Năgcwb m hai mưsjiz ơnkvy i tuổmofj i tổmofj ngộoabv đhmwp ạivff o làhxxa m đhmwp ệoxrb tửmata pháirkg i Hoa-sơnkvy n, bắjmsd t đhmwp ầeodu u họivff c võiamo côoabv ng.
Khi thàhxxa nh danh, tổmofj ngao du khắjmsd p thiêxafc n hạivff , rồyslp i khảunio i ngộoabv tìnnaw m ra khoa Tửmata -vi.
Nhàhxxa vua ngắjmsd t lờesql i:
- Trẫixch m đhmwp ọivff c bộoabv Tửmata -vi chíunio nh nghĩnjzp a phầeodu n tựtxhr a tổmofj viếehmy t rằirkg ng: Nhânjzp n ngưsjiz ờesql i họivff c thuyếehmy t Ânhqv m-dưsjiz ơnkvy ng, Ngũfnkx -hàhxxa nh, Dịfwzs ch-lýxdth , Hìnnaw nh-tưsjiz ợhmwp ng, Lịfwzs ch-sốxdth , rồyslp i hợhmwp p lạivff i thàhxxa nh khoa Tửmata -vi.
Nhàhxxa vua rótdbk t chénnaw n sânjzp m thang trao cho Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n:
- Mờesql i đhmwp ạivff o-sưsjiz uốxdth ng cho tinh thầeodu n thanh thảunio n.
- Đntba a tạivff bệoxrb hạivff .
Tựtxhr -Mai khôoabv ng dáirkg m thởnrxo mạivff nh, vìnnaw nótdbk biếehmy t nộoabv i côoabv ng Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n rấhsjj t cao thânjzp m, chỉjxdd hấhsjj p khíunio hay gânjzp y tiếehmy ng đhmwp ộoabv ng nhỏnjzp lậjvmk p tứvxfh c lãgiab o kháirkg m pháirkg ra liềhfqs n. Trưsjiz ớgcwb c khi khởnrxo i hàhxxa nh, Khai-Quốxdth c vưsjiz ơnkvy ng dặnjzp n nótdbk :
- Đntba ờesql i vua Hùnims ng, quan Lịfwzs ch-lệoxrb nh nhìnnaw n Thiêxafc n-hàhxxa tìnnaw m ra phénnaw p làhxxa m lịfwzs ch. Sau khi dùnims ng trong hơnkvy n ba trăgcwb m năgcwb m, mỗyjpk i năgcwb m đhmwp ềhfqs u cótdbk sửmata a đhmwp ổmofj i. Niêxafc n hiệoxrb u Hồyslp ng-bàhxxa ng thứvxfh năgcwb m trăgcwb m hai mưsjiz ơnkvy i bẩnhqv y (Mậjvmk u-Thânjzp n, 2353 trưsjiz ớgcwb c Tânjzp y-lịfwzs ch), bấhsjj y giờesql bêxafc n Trung-quốxdth c làhxxa niêxafc n hiệoxrb u thứvxfh năgcwb m đhmwp ờesql i vua Nghiêxafc u; vua Hùnims ng thấhsjj y Trung-quốxdth c chưsjiz a biếehmy t làhxxa m lịfwzs ch, mớgcwb i sai chénnaw p phénnaw p làhxxa m lịfwzs ch củwlhl a ngưsjiz ờesql i Việoxrb t lêxafc n lưsjiz ng mộoabv t con rùnims a lớgcwb n đhmwp em cốxdth ng. Vua Nghiêxafc u sai quan Tháirkg i-sửmata -lệoxrb nh chénnaw p lấhsjj y, rồyslp i làhxxa m ra lịfwzs ch. Bởnrxo i vậjvmk y gọivff i làhxxa Qui-lịfwzs ch. Sau nàhxxa y ngưsjiz ờesql i Háirkg n nghiêxafc n cứvxfh u rấhsjj t rộoabv ng vềhfqs Lich-sốxdth . Trong khi đhmwp ótdbk bêxafc n mìnnaw nh chỉjxdd cótdbk pháirkg i Sàhxxa i-sơnkvy n nghiêxafc n cứvxfh u khoa nàhxxa y. Gầeodu n đhmwp ânjzp y đhmwp ạivff o sĩnjzp Trầeodu n Đntba oàhxxa n tìnnaw m ra khoa Tửmata -vi, truyềhfqs n cho Tốxdth ng Tháirkg i-tổmofj . Họivff c Tửmata -vi đhmwp ểedte biếehmy t kẻwipx trung ngưsjiz ờesql i nịfwzs nh, vậjvmk n sốxdth tốxdth t xấhsjj u màhxxa mưsjiz u đhmwp ạivff i sựtxhr . Nhưsjiz ng họivff dấhsjj u diếehmy m, khôoabv ng truyềhfqs n ra dânjzp n gian. Hiệoxrb n tấhsjj t cảunio bíunio mậjvmk t đhmwp ótdbk , họivff chénnaw p thàhxxa nh sáirkg ch cấhsjj t ởnrxo Tậjvmk p-hiềhfqs n việoxrb n. Ta phảunio i tìnnaw m cáirkg ch lấhsjj y đhmwp em vềhfqs .
Nhưsjiz ng từhfqs lúirkg c đhmwp ộoabv t nhậjvmk p vàhxxa o đhmwp ânjzp y, giữsobg a rừhfqs ng sáirkg ch hàhxxa ng mấhsjj y chụjmrk c vạivff n quyểedte n, nótdbk khôoabv ng biếehmy t nhữsobg ng sáirkg ch đhmwp ótdbk đhmwp ểedte ởnrxo chỗyjpk nàhxxa o. Hơnkvy n nữsobg a trong phòmelt ng chứvxfh a sáirkg ch khôoabv ng cótdbk đhmwp èesql n, làhxxa m sao màhxxa tìnnaw m. Bânjzp y giờesql nghe Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n đhmwp àhxxa m luậjvmk n vớgcwb i nhàhxxa vua vềhfqs khoa Tửmata -vi, nótdbk chỉjxdd hiểedte u lờesql mờesql , nhưsjiz ng đhmwp ãgiab cótdbk chúirkg t hy vọivff ng.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n tiếehmy p:
- Sau đhmwp ótdbk tổmofj đhmwp ưsjiz ợhmwp c truyềhfqs n ngôoabv i chưsjiz ởnrxo ng môoabv n.
" Mộoabv t hôoabv m đhmwp ang cùnims ng chưsjiz đhmwp ệoxrb tửmata ngắjmsd m Thiêxafc n-hàhxxa , coi vậjvmk n sốxdth đhmwp ấhsjj t nưsjiz ớgcwb c. Bỗyjpk ng tổmofj chỉjxdd lêxafc n trờesql i kêxafc u lớgcwb n:
- Kìnnaw a, quáirkg i lạivff khôoabv ng kìnnaw a.
Đntba ệoxrb tửmata cùnims ng nhìnnaw n theo tay tổmofj chỉjxdd , thấhsjj y sao Tửmata -vi, Thiêxafc n-phủwlhl đhmwp i vàhxxa o đhmwp ịfwzs a phậjvmk n sao Pháirkg -quânjzp n vàhxxa Hótdbk a-kịfwzs , màhxxa áirkg nh sáirkg ng chiếehmy u xuốxdth ng Hoa-sơnkvy n.
Tổmofj nótdbk i:
- Tửmata -vi, Thiêxafc n-phủwlhl thuộoabv c đhmwp ếehmy tưsjiz ợhmwp ng, tứvxfh c làhxxa vua. Tửmata -vi bao giờesql cũfnkx ng đhmwp i trưsjiz ớgcwb c. Thiêxafc n-phủwlhl bao giờesql cũfnkx ng theo sau. Hai ngôoabv i sao nàhxxa y chiếehmy u xuốxdth ng Hoa-sơnkvy n ứvxfh ng vàhxxa o anh em mộoabv t gia đhmwp ìnnaw nh nàhxxa o đhmwp ótdbk , đhmwp ang gặnjzp p thủwlhl a tiềhfqs m-long. Sau nàhxxa y sẽoabv làhxxa m lêxafc n sựtxhr nghiệoxrb p vẻwipx vang, vịfwzs tớgcwb i đhmwp ếehmy -vưsjiz ơnkvy ng. Pháirkg -quânjzp n làhxxa hao tinh, chủwlhl nghèesql o đhmwp ótdbk i. Hótdbk a-kịfwzs chủwlhl bầeodu n hàhxxa n, nhưsjiz miệoxrb ng lưsjiz ỡunio i kêxafc u xin. Pháirkg ngộoabv Kịfwzs , ắjmsd t nghèesql o quáirkg phảunio i đhmwp i ăgcwb n xin. Tửmata -Phủwlhl ngộoabv Hao, Kịfwzs ứvxfh ng vàhxxa o đhmwp ềhfqs m hai vịfwzs thiêxafc n tửmata chưsjiz a gặnjzp p thờesql i, đhmwp ang lưsjiz u lạivff c hàhxxa nh-khấhsjj t. Tấhsjj t cảunio chiếehmy u xuốxdth ng Hoa-sơnkvy n, chắjmsd c ngàhxxa y mai hai vịfwzs thiêxafc n tửmata qua đhmwp ânjzp y ăgcwb n màhxxa y. Vậjvmk y ngàhxxa y mai, cáirkg c ngưsjiz ờesql i theo ta xuốxdth ng núirkg i cứvxfh u giúirkg p ngưsjiz ờesql i anh hùnims ng đhmwp ang khốxdth n cùnims ng.
Đntba ệoxrb tửmata thưsjiz a:
- Đntba ệoxrb tửmata nghĩnjzp , nhânjzp n lúirkg c thiêxafc n tửmata chưsjiz a gặnjzp p thờesql i, ta nêxafc n cho ngưsjiz ờesql i vay nợhmwp . Sau nàhxxa y ngưsjiz ờesql i thàhxxa nh đhmwp ạivff i nghiệoxrb p, ta đhmwp òmelt i, đhmwp ểedte cứvxfh u giúirkg p dânjzp n nghèesql o.
Tổmofj đhmwp ồyslp ng ýxdth . Hôoabv m sau tổmofj dẫixch n chưsjiz đhmwp ệoxrb tửmata xuốxdth ng núirkg i, cótdbk đhmwp oàhxxa n ngưsjiz ờesql i chạivff y loạivff n đhmwp i qua. Tổmofj đhmwp ểedte ýxdth thấhsjj y mộoabv t thiếehmy u phụjmrk gáirkg nh hai chiếehmy c thúirkg ng, trong mỗyjpk i thúirkg ng đhmwp ểedte mộoabv t đhmwp ứvxfh a trẻwipx khôoabv i ngôoabv dung quang kháirkg c thưsjiz ờesql ng. Tổmofj biếehmy t hai trẻwipx ấhsjj y ứvxfh ng vàhxxa o sao Tửmata , Phủwlhl . Tổmofj hỏnjzp i thiếehmy u phụjmrk :
- Nàhxxa y bàhxxa ơnkvy i. Bàhxxa gáirkg nh hai vịfwzs thiêxafc n tửmata đhmwp i đhmwp ânjzp u vậjvmk y?
Thiếehmy u phụjmrk đhmwp ặnjzp t gáirkg nh xuốxdth ng thưsjiz a:
- Con tôoabv i đhmwp ótdbk , vua chúirkg a gìnnaw đhmwp ânjzp u. Chúirkg ng đhmwp ang đhmwp ótdbk i. Từhfqs sáirkg ng đhmwp ếehmy n giờesql bụjmrk ng trốxdth ng khôoabv ng. Tiêxafc n sinh bốxdth thíunio cho chúirkg t đhmwp ồyslp ăgcwb n đhmwp ưsjiz ợhmwp c khôoabv ng?
Tổmofj truyềhfqs n đhmwp em cơnkvy m chay khoảunio n đhmwp ãgiab i thiếehmy u phụjmrk cùnims ng hai trẻwipx . Tổmofj lạivff i hỏnjzp i giờesql , ngàhxxa y, tháirkg ng cùnims ng năgcwb m sinh củwlhl a hai trẻwipx . Tổmofj bấhsjj m sốxdth Tửmata -vi rồyslp i nótdbk i vớgcwb i đhmwp ệoxrb tửmata :
- Đntba ứvxfh a lớgcwb n đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Tửmata , Phủwlhl , Vũfnkx , Tưsjiz ớgcwb ng, ngộoabv Tảunio , Hữsobg u, Khoa, Quyềhfqs n, Lộoabv c. Ngặnjzp t đhmwp ạivff i hạivff n đhmwp ang ngộoabv Hìnnaw nh, Kịfwzs , Kiếehmy p, Khôoabv ng. Sốxdth củwlhl a đhmwp ứvxfh a nhỏnjzp đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Thiêxafc n-phủwlhl lânjzp m tuấhsjj t, ngộoabv Tảunio , Hữsobg u, Khoa, Quyềhfqs n, đhmwp ạivff i hạivff n đhmwp ang gặnjzp p Kiếehmy p, Kịfwzs . Vìnnaw vậjvmk y cảunio hai nghèesql o đhmwp ótdbk i trong nhấhsjj t thờesql i màhxxa thôoabv i.
Mộoabv t đhmwp ệoxrb tửmata thưsjiz a:
- Sưsjiz phụjmrk ! Đntba ệoxrb tửmata nghĩnjzp , hai trẻwipx làhxxa chânjzp n mệoxrb nh đhmwp ếehmy vưsjiz ơnkvy ng. Khi đhmwp ạivff i hạivff n gặnjzp p Khôoabv i, Việoxrb t, Xưsjiz ơnkvy ng, Khúirkg c làhxxa lúirkg c thàhxxa nh đhmwp ạivff i nghiệoxrb p. Sưsjiz phụjmrk nêxafc n giúirkg p đhmwp ỡunio , mua lấhsjj y cảunio m tìnnaw nh. Khi thiêxafc n tửmata đhmwp ắjmsd c thờesql i ta nhânjzp n đhmwp ótdbk giúirkg p dânjzp n.
Tổmofj mỉjxdd m cưsjiz ờesql i nótdbk i vớgcwb i thiếehmy u phụjmrk :
- Bầeodu n đhmwp ạivff o tíunio nh sốxdth , biếehmy t sau nàhxxa y hai con bàhxxa làhxxa m vua. Khi lêxafc n ngôoabv i vua, tấhsjj t cảunio giang sơnkvy n vạivff n dậjvmk m đhmwp ềhfqs u thuộoabv c vềhfqs con bàhxxa . Vậjvmk y bàhxxa báirkg n giảunio i núirkg i Hoa-sơnkvy n nàhxxa y cho bầeodu n đhmwp ạivff o, lấhsjj y tiềhfqs n màhxxa tiêxafc u.
Thiếehmy u phụjmrk tưsjiz ởnrxo ng tổmofj đhmwp iêxafc n khùnims ng mớgcwb i mua núirkg i, nêxafc n đhmwp ồyslp ng ýxdth báirkg n ngay. Bởnrxo i thiếehmy u phụjmrk khôoabv ng biếehmy t chữsobg , bàhxxa xénnaw vạivff t áirkg o hai con quấhsjj n vàhxxa o đhmwp ôoabv i đhmwp ũfnkx a, nhénnaw t trong ốxdth ng, coi nhưsjiz văgcwb n tựtxhr ... Tổmofj trao cho bàhxxa mưsjiz ờesql i nénnaw n vàhxxa ng.
Nhàhxxa vua bậjvmk t cưsjiz ờesql i:
- Thiếehmy u phụjmrk đhmwp ótdbk tứvxfh c làhxxa Chiếehmy u-Huệoxrb tháirkg i hậjvmk u(1). Còmelt n hai trẻwipx sau thàhxxa nh đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-tổmofj , Tháirkg i-Tôoabv ng nhàhxxa trẫixch m. Cótdbk phảunio i vậjvmk y khôoabv ng?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff đhmwp úirkg ng thếehmy .
- Vìnnaw vậjvmk y sau nàhxxa y suốxdth t mộoabv t giảunio i Hoa-sơnkvy n, triềhfqs u đhmwp ìnnaw nh, cũfnkx ng nhưsjiz quan lạivff i đhmwp ịfwzs a phưsjiz ơnkvy ng khôoabv ng đhmwp ưsjiz ợhmwp c quyềhfqs n thu thuếehmy . Nhưsjiz ng khôoabv ng biếehmy t từhfqs năgcwb m nàhxxa o?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff năgcwb m Càhxxa n-đhmwp ứvxfh c nguyêxafc n niêxafc n (Quýxdth -Hợhmwp i, 963), quan trấhsjj n thủwlhl vùnims ng Hoa-sơnkvy n tânjzp u vềhfqs triềhfqs u rằirkg ng : Cótdbk đhmwp ạivff o sĩnjzp têxafc n Trầeodu n Đntba oàhxxa n, tựtxhr Hi-Di bao dưsjiz ỡunio ng dânjzp n chúirkg ng khắjmsd p vùnims ng Hoa-sơnkvy n khôoabv ng nộoabv p thuếehmy . Đntba ạivff o sĩnjzp nótdbk i rằirkg ng Hoa-sơnkvy n làhxxa đhmwp ấhsjj t riêxafc ng củwlhl a ôoabv ng, đhmwp ãgiab đhmwp ưsjiz ợhmwp c thiêxafc n-tửmata báirkg n cho rồyslp i. Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj nổmofj i giậjvmk n, sai bắjmsd t tổmofj giảunio i vềhfqs triềhfqs u. Vìnnaw tổmofj cótdbk đhmwp ứvxfh c, võiamo côoabv ng cựtxhr c cao nêxafc n cáirkg c quan khôoabv ng dáirkg m trótdbk i, còmelt n cấhsjj p lừhfqs a cho cỡunio i vềhfqs kinh. Trêxafc n đhmwp ưsjiz ờesql ng đhmwp i, tổmofj làhxxa m bàhxxa i phúirkg Tửmata -vi cốxdth t tủwlhl y.
Nhàhxxa vua gậjvmk t gậjvmk t đhmwp ầeodu u:
- Khi giảunio ng bàhxxa i phúirkg Tửmata -vi cốxdth t tủwlhl y cho trẫixch m, Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng cótdbk nótdbk i: Vìnnaw bưsjiz ớgcwb c chânjzp n lừhfqs a gậjvmk p ghềhfqs nh, nêxafc n nhịfwzs p đhmwp iệoxrb u bàhxxa i phúirkg bịfwzs ảunio nh hưsjiz ởnrxo ng.
Nhàhxxa vua đhmwp ọivff c lớgcwb n:
"Phưsjiz ợhmwp ng hàhxxa m thưsjiz nhi phùnims ng Nhậjvmk t, Nguyệoxrb t,
Tam kỳyjpk lai nhậjvmk p Tửmata , Sinh,
Nam tấhsjj t uy báirkg quyềhfqs n danh,
Nữsobg tấhsjj t danh đhmwp ằirkg ng xưsjiz ớgcwb ng vũfnkx .
Mãgiab ngộoabv Khốxdth c nhi phùnims ng Hìnnaw nh, Quyềhfqs n, Lộoabv c, ấhsjj n tạivff i quan cung,
Võiamo tấhsjj t thăgcwb ng ban đhmwp ệoxrb nhấhsjj t, văgcwb n hộoabv i chuyểedte n đhmwp ạivff t Tam-côoabv ng. (2)
- Ngưsjiz ờesql i cótdbk Thiêxafc n-mãgiab , Thiêxafc n-khốxdth c thủwlhl mệoxrb nh, cung quan cótdbk Đntba iếehmy u-kháirkg ch, Thiêxafc n-hìnnaw nh, làhxxa m quan võiamo tớgcwb i bậjvmk c đhmwp ệoxrb nhấhsjj t. Cũfnkx ng mệoxrb nh cótdbk Mãgiab , Khốxdth c, màhxxa cung quan cótdbk Hótdbk a-lộoabv c, Quốxdth c-ấhsjj n, làhxxa m quan văgcwb n tớgcwb i Tam-côoabv ng.
Nhàhxxa vua gậjvmk t đhmwp ầeodu u đhmwp ọivff c mấhsjj y cânjzp u nữsobg a rồyslp i hỏnjzp i:
- Cuộoabv c triềhfqs u hộoabv i giữsobg a đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj vớgcwb i tổmofj Hi-Di chắjmsd c lýxdth thúirkg lắjmsd m.
- Vânjzp ng. Tổmofj vàhxxa o triềhfqs u kiếehmy n. Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj hỏnjzp i : Đntba ạivff o sưsjiz dùnims thôoabv ng thiêxafc n, dùnims võiamo côoabv ng cao cũfnkx ng phảunio i tuânjzp n phénnaw p nưsjiz ớgcwb c chứvxfh ? Hàhxxa cớgcwb phao ngôoabv n rằirkg ng mua núirkg i củwlhl a triềhfqs u đhmwp ìnnaw nh?
Tổmofj tânjzp u:
- Năgcwb m nay bầeodu n đhmwp ạivff o tuổmofj i trêxafc n bẩnhqv y mưsjiz ơnkvy i, đhmwp ânjzp u dáirkg m nótdbk i dốxdth i bệoxrb hạivff ? Luậjvmk t củwlhl a bệoxrb hạivff nótdbk i rằirkg ng: Đntba ờesql i cha vay nợhmwp , đhmwp ờesql i con phảunio i trảunio . Trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y tháirkg i hậjvmk u qua Hoa-sơnkvy n báirkg n cho bầeodu n đhmwp ạivff o toàhxxa n vùnims ng nàhxxa y. Văgcwb n tựtxhr thầeodu n vẫixch n giữsobg .
Tổmofj trìnnaw nh ốxdth ng đhmwp ũfnkx a, vạivff t áirkg o lêxafc n. Tháirkg i-Tổmofj truyềhfqs n đhmwp em vàhxxa o hậjvmk u cung hỏnjzp i
Chiếehmy u-Huệoxrb tháirkg i hậjvmk u. Tháirkg i-hậjvmk u nhớgcwb truyệoxrb n cũfnkx pháirkg n:
- Vịfwzs thầeodu n tiêxafc n ởnrxo núirkg i Hoa-sơnkvy n đhmwp ânjzp y màhxxa .
Tháirkg i hậjvmk u kểedte lạivff i tíunio ch xưsjiz a. Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj vàhxxa triềhfqs u thầeodu n đhmwp ềhfqs u kinh sợhmwp vềhfqs tàhxxa i tiêxafc n tri củwlhl a tổmofj . Truyềhfqs n lưsjiz u tổmofj sinh lạivff i triềhfqs u, kíunio nh nhưsjiz thầeodu y. Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj hỏnjzp i vềhfqs khoa Tửmata -vi, tổmofj xuấhsjj t trong bọivff c ra bộoabv Tửmata -vi chíunio nh nghiãgiab dânjzp ng lêxafc n. Tânjzp u rằirkg ng:
- Đntba ânjzp y, tấhsjj t cảunio tinh nghĩnjzp a vềhfqs khoa Tửmata -vi. Bầeodu n đhmwp ạivff o khôoabv ng phảunio i làhxxa ngưsjiz ờesql i đhmwp ặnjzp t ra khoa nàhxxa y. Bầeodu n đhmwp ạivff o chỉjxdd nhânjzp n thấhsjj y khoa Dịfwzs ch-lýxdth , Hìnnaw nh-tưsjiz ợhmwp ng, Thiêxafc n-văgcwb n, Lịfwzs ch-sốxdth , Đntba ịfwzs a-lýxdth đhmwp ềhfqs u cótdbk uyêxafc n nguyêxafc n vớgcwb i nhau, mớgcwb i tưsjiz ớgcwb c bỏnjzp nhữsobg ng phầeodu n rưsjiz ờesql m ràhxxa , hợhmwp p thàhxxa nh. Vớgcwb i khoa Tửmata -vi, họivff c tớgcwb i bậjvmk c sơnkvy đhmwp ẳxafc ng, bệoxrb hạivff cótdbk thểedte biếehmy t kẻwipx trung, ngưsjiz ờesql i nịfwzs nh, thờesql i nàhxxa o tốxdth t, khi nàhxxa o xấhsjj u màhxxa mưsjiz u đhmwp ạivff i kếehmy , tráirkg nh nhiễmata u sựtxhr . Họivff c tớgcwb i chỗyjpk uyêxafc n thânjzp m, cótdbk thểedte nhânjzp n sốxdth mạivff ng ngưsjiz ờesql i thânjzp n xấhsjj u, dùnims ng loạivff i ngưsjiz ờesql i nàhxxa o thìnnaw cứvxfh u đhmwp ưsjiz ợhmwp c, cứvxfh u bằirkg ng cáirkg ch nàhxxa o. Thấhsjj y kẻwipx áirkg c, thìnnaw dùnims ng ngưsjiz ờesql i nàhxxa o, cáirkg ch nàhxxa o mớgcwb i trịfwzs đhmwp ưsjiz ợhmwp c. Còmelt n họivff c tớgcwb i chỗyjpk uyêxafc n nguyêxafc n cùnims ng cựtxhr c, cótdbk thểedte làhxxa m đhmwp ảunio o lộoabv n thiêxafc n hạivff , nắjmsd m thiêxafc n hạivff trong tay. Tuy nhiêxafc n bầeodu n đhmwp ạivff o cũfnkx ng xin dânjzp ng bệoxrb hạivff mộoabv t cânjzp u: Khi dùnims ng khoa nàhxxa y nêxafc n lấhsjj y chữsobg nhânjzp n làhxxa m gốxdth c, đhmwp ừhfqs ng quáirkg ỷhmwp tàhxxa i, màhxxa đhmwp i vàhxxa o chỗyjpk áirkg c đhmwp ộoabv c tổmofj n ânjzp m đhmwp ứvxfh c.
Nhàhxxa vua cưsjiz ờesql i thíunio ch thúirkg :
- Vìnnaw vậjvmk y từhfqs ngàhxxa y ấhsjj y đhmwp ếehmy n giờesql , pháirkg i Hoa-sơnkvy n đhmwp ưsjiz ợhmwp c trọivff ng vọivff ng nhấhsjj t võiamo lânjzp m Trung-quốxdth c. Pháirkg i Hoa-sơnkvy n cũfnkx ng dânjzp ng cho triềhfqs u đhmwp ìnnaw nh nhiềhfqs u nhânjzp n tàhxxa i. Trẫixch m hy vọivff ng kỳyjpk nàhxxa y thiếehmy u niêxafc n Hoa-sơnkvy n sẽoabv thàhxxa nh phòmelt mãgiab .
- Đntba a tạivff bệoxrb hạivff .
Nhàhxxa vua vẫixch y tay gọivff i tháirkg i giáirkg m đhmwp ang quạivff t lòmelt sưsjiz ởnrxo i:
- Ngưsjiz ờesql i vàhxxa o lấhsjj y bộoabv Tửmata -vi chíunio nh nghĩnjzp a cho ta.
Tháirkg i giáirkg m hỏnjzp i:
- Tânjzp u bệoxrb hạivff cótdbk ba bảunio n kháirkg c nhau. Bảunio n Tháirkg i-Tổmofj ngựtxhr búirkg t, bảunio n Tháirkg i-Tôoabv ng chânjzp u phêxafc vàhxxa bảunio n Kim-quỹunrw , khôoabv ng biếehmy t bệoxrb hạivff muốxdth n lấhsjj y bảunio n nàhxxa o?
- Lấhsjj y cảunio ba bảunio n .
Nhàhxxa vua nótdbk i vớgcwb i Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n:
- Bảunio n chíunio nh cótdbk thủwlhl búirkg t củwlhl a tổmofj , đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj cấhsjj t vàhxxa o hộoabv p vàhxxa ng, gọivff i làhxxa Tửmata -vi kinh. Ngưsjiz ờesql i sai quan đhmwp ạivff i họivff c sĩnjzp chénnaw p thàhxxa nh ba bảunio n. Ngưsjiz ờesql i dùnims ng mộoabv t bảunio n, ban cho đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tôoabv ng mộoabv t bảunio n, Tầeodu n-vưsjiz ơnkvy ng Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw mộoabv t bảunio n (3). Ngưsjiz ờesql i ban chỉjxdd dụjmrk rằirkg ng khoa nàhxxa y mỗyjpk i đhmwp ờesql i chỉjxdd cótdbk thểedte truyềhfqs n cho ba ngưsjiz ờesql i. Khôoabv ng truyềhfqs n cho côoabv ng chúirkg a. Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj đhmwp ọivff c đhmwp ếehmy n đhmwp ânjzp u, ghi chúirkg kinh nghiệoxrb m sang bêxafc n cạivff nh chíunio nh bảunio n, thàhxxa nh bảunio n Tháirkg i-Tổmofj ngựtxhr búirkg t. Bảunio n đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tôoabv ng khi họivff c ngựtxhr phêxafc bằirkg ng búirkg t son, thàhxxa nh bảunio n Tháirkg i-Tôoabv ng chânjzp u phêxafc . Đntba ứvxfh c Tháirkg i-Tôoabv ng sai chénnaw p bảunio n Kim-Quỹunrw thàhxxa nh hai bảunio n. Mộoabv t ban cho phụjmrk hoàhxxa ng trẫixch m, mộoabv t ban cho Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng. Trẫixch m dùnims ng bảunio n củwlhl a phụjmrk hoàhxxa ng. Vìnnaw phụjmrk hoàhxxa ng băgcwb ng hàhxxa khi trẫixch m còmelt n thơnkvy , nêxafc n trẫixch m phảunio i mòmelt mẫixch m họivff c lấhsjj y. Nay cótdbk đhmwp ạivff o sưsjiz đhmwp ânjzp y, trẫixch m xin hỏnjzp i đhmwp ạivff o sưsjiz vềhfqs nhữsobg ng chỗyjpk khótdbk hiểedte u.
Tháirkg i-giáirkg m trìnnaw nh ra ba cuốxdth n sáirkg ch kháirkg c nhau. Nhàhxxa vua cầeodu m lêxafc n mộoabv t quyểedte n đhmwp ọivff c, rồyslp i hỏnjzp i:
- Thắjmsd c mắjmsd c củwlhl a trẫixch m vềhfqs cáirkg ch Tam-hótdbk a liêxafc n chânjzp u. Theo trong Tửmata -vi kinh thìnnaw : Tam hoáirkg làhxxa Khoa, Quyềhfqs n, Lộoabv c, khi đhmwp ótdbk ng liềhfqs n ba cung vớgcwb i nhau. Nhưsjiz vậjvmk y khi ngưsjiz ờesql i tuổmofj i Canh thìnnaw Khoa đhmwp i vớgcwb i Nhậjvmk t, Quyềhfqs n đhmwp i vớgcwb i Vũfnkx , Khoa đhmwp i vớgcwb i Đntba ồyslp ng. Vậjvmk y hễmata tuổmofj i Canh thìnnaw đhmwp ắjmsd c cáirkg ch nàhxxa y sao?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff khôoabv ng. Gọivff i làhxxa Tam-hótdbk a liêxafc n chânjzp u khi Khoa, Quyềhfqs n, Lộoabv c đhmwp ótdbk ng liêxafc n tiếehmy p nhau, màhxxa mệoxrb nh mộoabv t hótdbk a, bàhxxa o mộoabv t hótdbk a, phụjmrk mẫixch u mộoabv t hótdbk a. Nhưsjiz tuổmofj i Canh, bắjmsd t buộoabv c phảunio i làhxxa Vũfnkx -khúirkg c thủwlhl mệoxrb nh. Còmelt n nhưsjiz ba hótdbk a, màhxxa mộoabv t hótdbk a ởnrxo cung mệoxrb nh, mộoabv t hótdbk a ởnrxo cung huynh đhmwp ệoxrb vàhxxa mộoabv t hótdbk a ởnrxo cung phu-thêxafc thìnnaw khôoabv ng phảunio i.
Nhàhxxa vua thởnrxo phàhxxa o mộoabv t cáirkg i:
- Vậjvmk y màhxxa trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y trẫixch m tíunio nh mộoabv t sốxdth , gặnjzp p Khoa ởnrxo phúirkg c, Quyềhfqs n ởnrxo đhmwp iềhfqs n, Lộoabv c ởnrxo quan, màhxxa cũfnkx ng tưsjiz ởnrxo ng đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Tam-hótdbk a liêxafc n chânjzp u. Trẫixch m cótdbk mộoabv t thắjmsd c mắjmsd c nữsobg a: Trong cùnims ng mộoabv t giờesql , mộoabv t ngàhxxa y, mộoabv t tháirkg ng, mộoabv t năgcwb m, cótdbk hàhxxa ng vạivff n vạivff n ngưsjiz ờesql i sinh ra, khôoabv ng lẽoabv cuộoabv c đhmwp ờesql i họivff cũfnkx ng giốxdth ng nhau ưsjiz ?
- Bệoxrb hạivff hỏnjzp i thựtxhr c phảunio i. Đntba iềhfqs u nàhxxa y cótdbk chénnaw p trong Tửmata -vi kinh, nhưsjiz ng bệoxrb hạivff khôoabv ng ngựtxhr lãgiab m màhxxa thôoabv i.
Nhàhxxa vua cầeodu m cuốxdth n sáirkg ch lêxafc n:
- Trẫixch m đhmwp ãgiab đhmwp ọivff c kỹunrw , đhmwp ọivff c đhmwp ếehmy n thuộoabv c làhxxa u, màhxxa khôoabv ng thấhsjj y đhmwp oạivff n ấhsjj y. Đntba ạivff o-sưsjiz chỉjxdd cho biếehmy t vấhsjj n đhmwp ềhfqs nàhxxa y chénnaw p ởnrxo chưsjiz ơnkvy ng nàhxxa o.
- Xin bệoxrb hạivff mởnrxo trang đhmwp ầeodu u, bàhxxa i phúirkg Tửmata -vi cốxdth t tủwlhl y, sẽoabv thấhsjj y.
- Quảunio thựtxhr c trẫixch m sơnkvy ýxdth . Khi mởnrxo sáirkg ch, trẫixch m đhmwp ọivff c ngay chưsjiz ơnkvy ng nhấhsjj t, màhxxa khôoabv ng đhmwp ọivff c phầeodu n tựtxhr a. Thìnnaw ra tổmofj chénnaw p ởnrxo đhmwp ótdbk .
Nhàhxxa vua trao sáirkg ch cho Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n:
- Xin đhmwp ạivff o sưsjiz chỉjxdd cho.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff đhmwp ânjzp y.
Nhàhxxa vua đhmwp ọivff c lớgcwb n:
Phúirkg , thọivff , quýxdth , vinh, yểedte u, bầeodu n, ai, khổmofj ,
Do ưsjiz phúirkg c trạivff ch cáirkg t hung.
Thưsjiz ơnkvy ng, tang, hìnnaw nh, khổmofj n, hạivff nh, lạivff c, hỉjxdd , hoan,
Thịfwzs tạivff i vậjvmk n hàhxxa nh hung cáirkg t.
Àolig , hai cânjzp u nàhxxa y trẫixch m cótdbk đhmwp ọivff c qua, màhxxa khôoabv ng hiểedte u rõiamo cho lắjmsd m.
- Khôoabv ng phảunio i mìnnaw nh bệoxrb hạivff , màhxxa hầeodu u nhưsjiz nhữsobg ng đhmwp ệoxrb tửmata Hoa-sơnkvy n đhmwp ờesql i sau, khi xem sốxdth đhmwp ềhfqs u chỉjxdd chúirkg ýxdth đhmwp ếehmy n nhữsobg ng cung Mệoxrb nh, Tàhxxa i, Quan cùnims ng vậjvmk n hạivff n. Ídpkv t ngưsjiz ờesql i chúirkg ýxdth đhmwp ếehmy n cung Phúirkg c cũfnkx ng nhưsjiz cung Tậjvmk t-áirkg ch. Cáirkg i chìnnaw a khótdbk a khoa Tửmata -vi làhxxa cânjzp u nàhxxa y.
- Trẫixch m chờesql đhmwp ạivff o-sưsjiz chỉjxdd dạivff y.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , cung Phúirkg c rấhsjj t quan trọivff ng. Nótdbk ảunio nh hưsjiz ởnrxo ng đhmwp ếehmy n ba cung Phu-thêxafc , Tàhxxa i-bạivff ch, Thiêxafc n-di làhxxa lẽoabv đhmwp ưsjiz ơnkvy ng nhiêxafc n. Nótdbk gầeodu n nhưsjiz khốxdth ng chếehmy toàhxxa n cuộoabv c đhmwp ờesql i vềhfqs : Giầeodu u-nghèesql o, thọivff -yểedte u, sang-hèesql n, vinh-nhụjmrk c, sầeodu u-thảunio m vàhxxa khổmofj -cựtxhr c. Tùnims y theo cung Phúirkg c tốxdth t hay xấhsjj u màhxxa biếehmy t đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth giầeodu u hay nghèesql o, sốxdth ng lânjzp u hay chếehmy t yểedte u; sang hay hèesql n, sang cũfnkx ng cótdbk nghĩnjzp a làhxxa m quan lớgcwb n, cótdbk danh tiếehmy ng hay khôoabv ng? Tứvxfh c cótdbk vinh khôoabv ng? Rồyslp i cuộoabv c đhmwp ờesql i bi-ai hay toạivff i chíunio đhmwp ắjmsd c thếehmy ?
- Khôoabv ng ngờesql cung phúirkg c quan trọivff ng nhưsjiz vậjvmk y. Nhưsjiz ng trẫixch m vẫixch n chưsjiz a hiểedte u rõiamo hơnkvy n vềhfqs nhữsobg ng ngưsjiz ờesql i sinh cùnims ng giờesql , ngàhxxa y, tháirkg ng, năgcwb m.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , cung Phúirkg c bao gồyslp m nhiềhfqs u yếehmy u tốxdth cuộoabv c đhmwp ờesql i. Màhxxa cung Phúirkg c lạivff i ứvxfh ng vàhxxa o vớgcwb i ngôoabv i mộoabv màhxxa đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth đhmwp ưsjiz ợhmwp c hưsjiz ởnrxo ng phúirkg c.
- Trẫixch m vẫixch n chưsjiz a hiểedte u. Xin đhmwp ạivff o-sưsjiz lấhsjj y mộoabv t vàhxxa i láirkg sốxdth làhxxa m tỷhmwp dụjmrk .
- Vânjzp ng, thầeodu n xin lấhsjj y sốxdth củwlhl a Chiêxafc u-văgcwb n quan đhmwp ạivff i họivff c sĩnjzp Vưsjiz ơnkvy ng Tăgcwb ng cùnims ng vớgcwb i sốxdth củwlhl a Kinh-lưsjiz ợhmwp c sứvxfh Quảunio ng-Tânjzp y lộoabv Vưsjiz ơnkvy ng Duy-Chíunio nh. Cảunio hai cùnims ng sinh vàhxxa o giờesql Tỵkqyo , ngàhxxa y hai mưsjiz ơnkvy i tháirkg ng sáirkg u năgcwb m Bíunio nh-Týxdth . Thếehmy nhưsjiz ng cuộoabv c đhmwp ờesql i hai vịfwzs hoàhxxa n toàhxxa n kháirkg c nhau vềhfqs chi tiếehmy t, nhưsjiz ng đhmwp ạivff i thểedte thìnnaw giốxdth ng nhau.
- Ừtvtv nhỉjxdd , khi bổmofj nhiệoxrb m hai ngưsjiz ờesql i, trẫixch m đhmwp ềhfqs u xem qua sốxdth trưsjiz ớgcwb c, nhưsjiz ng trẫixch m sơnkvy tânjzp m khôoabv ng chúirkg ýxdth đhmwp ếehmy n hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng mộoabv t sốxdth . Cảunio hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Cơnkvy , Nguyệoxrb t, Đntba ồyslp ng, Lưsjiz ơnkvy ng. Mệoxrb nh lậjvmk p tạivff i Dầeodu n. Đntba ồyslp ng, Lưsjiz ơnkvy ng thủwlhl mệoxrb nh, thêxafc m Mãgiab , Lộoabv c, Tang, Hìnnaw nh, Tam-thai. Đntba ồyslp ng, Lưsjiz ơnkvy ng làhxxa cáirkg ch làhxxa m quan, nhưsjiz ng đhmwp ắjmsd c cáirkg ch cựtxhr c tốxdth t Lộoabv c, Mãgiab giao trìnnaw . Tửmata -vi kinh nótdbk i Lộoabv c, Mãgiab giao trìnnaw , kinh nhânjzp n giáirkg p đhmwp ệoxrb . Nêxafc n hai ngưsjiz ờesql i tuy thi hai khótdbk a kháirkg c nhau, màhxxa cùnims ng đhmwp ỗyjpk cao cảunio . Thờesql i thơnkvy ấhsjj u củwlhl a Tăgcwb ng thìnnaw yêxafc n ổmofj n, nhung lụjmrk a. Còmelt n thờesql i thơnkvy ấhsjj u củwlhl a Chíunio nh thìnnaw khổmofj cựtxhr c đhmwp ếehmy n phảunio i đhmwp i làhxxa m nôoabv bộoabv c. Cảunio hai cùnims ng bịfwzs ngưsjiz ờesql i anh ngu si, dốxdth t náirkg t, lêxafc u lổmofj ng ghen tỵkqyo , đhmwp áirkg nh đhmwp ậjvmk p. Cảunio hai năgcwb m trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y vợhmwp đhmwp ềhfqs u chếehmy t. Tăgcwb ng tụjmrk c huyềhfqs n vớgcwb i con nhàhxxa danh gia. Chíunio nh tụjmrk c huyềhfqs n vớgcwb i con nhàhxxa bầeodu n hàhxxa n. Tăgcwb ng làhxxa m quan tạivff i triềhfqs u, Chíunio nh trấhsjj n ngựtxhr Nam-thùnims y.
- Thầeodu n xin giảunio i cáirkg i kháirkg c nhau đhmwp ótdbk . Cảunio hai vịfwzs cung Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c do Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng thủwlhl , ngộoabv Triệoxrb t, gặnjzp p Kiếehmy p, Đntba àhxxa . Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng chỉjxdd vàhxxa o ngôoabv i mộoabv ôoabv ng nộoabv i. Ngôoabv i mộoabv ôoabv ng nộoabv i củwlhl a Tăgcwb ng đhmwp ểedte vàhxxa o đhmwp ầeodu u mỏnjzp m núirkg i, hưsjiz ớgcwb ng ra vòmelt m sôoabv ng, cảunio nh tríunio rấhsjj t dẹluyv p, giốxdth ng nhưsjiz ngồyslp i trong cáirkg i nghiêxafc n búirkg t. Thếehmy đhmwp ấhsjj t đhmwp ótdbk trong khoa Đntba ịfwzs a-lýxdth gọivff i làhxxa Búirkg t mặnjzp c, văgcwb n giai. Còmelt n mộoabv ôoabv ng nộoabv i Chíunio nh đhmwp ểedte vàhxxa o khu ruộoabv ng trũfnkx ng, phíunio a trưsjiz ớgcwb c cótdbk cồyslp n dânjzp u, trêxafc n cồyslp n cótdbk tưsjiz ợhmwp ng thờesql hổmofj đhmwp áirkg . Thếehmy đhmwp ấhsjj t đhmwp ótdbk gọivff i làhxxa Bạivff ch-hổmofj tọivff a trấhsjj n. Vìnnaw vậjvmk y Tăgcwb ng thi đhmwp ậjvmk u sớgcwb m, làhxxa m quan tạivff i triềhfqs u, chứvxfh c tớgcwb i tểedte thầeodu n, ngoàhxxa i ra còmelt n lĩnjzp nh Khu-mậjvmk t-việoxrb n sứvxfh . Còmelt n Chíunio nh thi đhmwp ậjvmk u trễmata hơnkvy n mấhsjj y năgcwb m, gốxdth c làhxxa quan văgcwb n, sang làhxxa m quan võiamo , hay Tửmata -vi kinh gọivff i làhxxa Xuấhsjj t võiamo do văgcwb n .
Tựtxhr -Mai nghe hai ngưsjiz ờesql i bàhxxa n vềhfqs khoa Tửmata -vi tuy nótdbk hiểedte u lỗyjpk mỗyjpk , nhưsjiz ng trong lòmelt ng nảunio y ra mốxdth i lo lắjmsd ng:
- Làhxxa m vua cũfnkx ng nhưsjiz thốxdth ng lĩnjzp nh môoabv n pháirkg i, bang hộoabv i, luôoabv n gặnjzp p khótdbk khăgcwb n làhxxa khótdbk biếehmy t lòmelt ng ngưsjiz ờesql i, khótdbk biếehmy t ngưsjiz ờesql i, cũfnkx ng nhưsjiz vậjvmk n so màhxxa mưsjiz u đhmwp ạivff i sựtxhr . Triềhfqs u Tốxdth ng cótdbk khoa Tửmata -vi lợhmwp i hạivff i thếehmy nàhxxa y, làhxxa m sao mìnnaw nh đhmwp ịfwzs ch lạivff i? Anh cảunio bảunio o ta ăgcwb n trộoabv m bộoabv sáirkg ch nàhxxa y, thựtxhr c cótdbk lýxdth . Đntba ưsjiz ợhmwp c, hôoabv m nay ta vìnnaw nưsjiz ớgcwb c màhxxa ăgcwb n trộoabv m. Sau chếehmy t xuốxdth ng ânjzp m phủwlhl , Diêxafc m-vưsjiz ơnkvy ng hỏnjzp i ta tạivff i sao trộoabv m cắjmsd p. Ta đhmwp àhxxa nh chịfwzs u tộoabv i. Dùnims quỷhmwp sứvxfh cótdbk bỏnjzp ta vàhxxa o vạivff c dầeodu u ta cũfnkx ng cam tânjzp m.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n tiếehmy p:
- Cảunio hai ngưsjiz ờesql i, đhmwp ềhfqs u đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Mãgiab đhmwp ầeodu u đhmwp ớgcwb i kiếehmy m, trấhsjj n ngựtxhr biêxafc n cưsjiz ơnkvy ng đhmwp ếehmy n hai lầeodu n. Vìnnaw vậjvmk y Chíunio nh lĩnjzp nh kinh lưsjiz ợhmwp c sứvxfh Quảunio ng-Tânjzp y, trấhsjj n Nam-thùnims y. Còmelt n Tăgcwb ng tuy ởnrxo triềhfqs u, nhưsjiz ng trong Khu-mậjvmk t việoxrb n, y lĩnjzp nh trọivff ng tráirkg ch Nam-phòmelt ng cũfnkx ng giốxdth ng nhưsjiz trấhsjj n ngựtxhr biêxafc n cưsjiz ơnkvy ng.
- Trẫixch m tưsjiz ởnrxo ng chỉjxdd mộoabv t lầeodu n thôoabv i chứvxfh . Hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng cótdbk cáirkg ch Kìnnaw nh-dưsjiz ơnkvy ng cưsjiz quan tạivff i Ngọivff , làhxxa Mãgiab đhmwp ầeodu u đhmwp ớgcwb i kiếehmy m.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , Thiêxafc n-hìnnaw nh, Thiêxafc n-mãgiab thủwlhl mệoxrb nh tạivff i Dầeodu n cũfnkx ng làhxxa cáirkg ch Mãgiab -đhmwp ầeodu u đhmwp ớgcwb i kiếehmy m. Nhưsjiz ng vìnnaw ngôoabv i mộoabv ôoabv ng nộoabv i củwlhl a Tăgcwb ng thiêxafc n vềhfqs văgcwb n, nêxafc n tiếehmy n trìnnaw nh củwlhl a Tăgcwb ng văgcwb n nhiềhfqs u hơnkvy n võiamo . Còmelt n ngôoabv i mộoabv ôoabv ng nộoabv i Chíunio nh thiêxafc n vềhfqs võiamo nhiềhfqs u hơnkvy n văgcwb n, nêxafc n ngôoabv i sao võiamo cótdbk dịfwzs p nổmofj i dậjvmk y.
Lãgiab o nhânjzp n ngừhfqs ng lạivff i mộoabv t lúirkg c, rồyslp i tiếehmy p:
- Hồyslp i thơnkvy ấhsjj u, đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj cótdbk ngưsjiz ờesql i bạivff n têxafc n Chu Năgcwb ng. Hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng sốxdth Tửmata -Vi. Cung Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c cótdbk Tham-lang tạivff i Tuấhsjj t. Ngôoabv i mộoabv ứvxfh ng vớgcwb i Tham-lang củwlhl a đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj kếehmy t pháirkg t nêxafc n ngưsjiz ờesql i lậjvmk p đhmwp ưsjiz ợhmwp c nghiệoxrb p rồyslp ng. Còmelt n ngôoabv i mộoabv ứvxfh ng vớgcwb i cung Phúirkg c củwlhl a Chu Năgcwb ng ởnrxo vàhxxa o chỗyjpk cùnims ng cựtxhr c xấhsjj u, nêxafc n Chu cũfnkx ng sáirkg ng nghiệoxrb p bằirkg ng cáirkg ch qui dânjzp n lậjvmk p đhmwp ưsjiz ợhmwp c mấhsjj y ấhsjj p, đhmwp ưsjiz ợhmwp c tôoabv n làhxxa m hưsjiz ơnkvy ng trưsjiz ởnrxo ng, rồyslp i sau khi chếehmy t đhmwp ưsjiz ợhmwp c tôoabv n làhxxa m thầeodu n Thàhxxa nh-hoàhxxa ng. Đntba ótdbk bàhxxa n vềhfqs phúirkg c. Cung Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c bao gồyslp m phầeodu n phúirkg c vàhxxa đhmwp ứvxfh c. Hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng mộoabv t sốxdth , nhưsjiz ng tổmofj -tiêxafc n, ôoabv ng-bàhxxa , bốxdth -mẹluyv , vàhxxa bảunio n-thânjzp n xânjzp y dựtxhr ng cáirkg i thiệoxrb n-đhmwp ứvxfh c, thìnnaw đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth đhmwp ưsjiz ợhmwp c hưsjiz ởnrxo ng phúirkg , thọivff , quýxdth , vinh nhiềhfqs u hơnkvy n. Phầeodu n yểedte u, bầeodu n, ai, khổmofj giảunio m. Còmelt n nhưsjiz tiềhfqs n nhânjzp n gânjzp y nhiềhfqs u áirkg c-đhmwp ứvxfh c, thìnnaw phúirkg , thọivff , quýxdth , vinh giảunio m; màhxxa yểedte u, bầeodu n, ai, khổmofj tăgcwb ng.
Nhàhxxa vua hiểedte u ra:
- Nhưsjiz vậjvmk y nhữsobg ng ngưsjiz ờesql i cùnims ng sốxdth , cótdbk cuộoabv c đhmwp ờesql i hao hao giốxdth ng nhau. Nhưsjiz ng tùnims y theo ngôoabv i mộoabv ứvxfh ng vớgcwb i cung Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c táirkg ng ởnrxo thếehmy đhmwp ấhsjj t kếehmy t hay bạivff i, màhxxa phúirkg , thọivff , quýxdth , vinh, yểedte u, bầeodu n, ai, khổmofj kháirkg c nhau. Bânjzp y giờesql tớgcwb i vấhsjj n đhmwp ềhfqs kháirkg c. Nhưsjiz sốxdth nhữsobg ng ngưsjiz ờesql i chếehmy t mộoabv t lúirkg c nhưsjiz chiếehmy n-tranh, đhmwp ắjmsd m thuyềhfqs n. Khôoabv ng lẽoabv sốxdth nhữsobg ng ngưsjiz ờesql i đhmwp ótdbk đhmwp ềhfqs u đhmwp ếehmy n ngàhxxa y ly thếehmy cảunio hay sao?
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , trong Tửmata -vi kinh cótdbk nótdbk i rồyslp i. Thầeodu n xin đhmwp ọivff c:
Vậjvmk n con phảunio i thua vậjvmk n cha.
Vậjvmk n ngưsjiz ờesql i khôoabv ng bằirkg ng vậjvmk n nhàhxxa .
Vậjvmk n nhàhxxa khôoabv ng bằirkg ng vậjvmk n làhxxa ng.
Vậjvmk n làhxxa ng khôoabv ng bằirkg ng vậjvmk n chânjzp u.
Vậjvmk n chânjzp u khôoabv ng bằirkg ng vậjvmk n nưsjiz ớgcwb c.
Vậjvmk n nưsjiz ớgcwb c khôoabv ng bằirkg ng vậjvmk n thiêxafc n hạivff .
Nhàhxxa vua suýxdth t xoa:
- Trẫixch m hiểedte u rồyslp i! Trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y trẫixch m đhmwp ọivff c đhmwp oạivff n nàhxxa y chỉjxdd hiểedte u lờesql mờesql . Bânjzp y giờesql nhờesql đhmwp ạivff o sưsjiz nhắjmsd c, trẫixch m mớgcwb i vỡunio lẽoabv . Trẫixch m thửmata kiếehmy n giảunio i xem cótdbk chỗyjpk nàhxxa o sai, đhmwp ạivff o sưsjiz minh cho. Nhưsjiz hai trẻwipx cùnims ng sốxdth , nhưsjiz ng thờesql i thơnkvy ấhsjj u sốxdth ng vớgcwb i cha mẹluyv . Nếehmy u cha mẹluyv giầeodu u sang, thìnnaw dùnims sốxdth nótdbk xấhsjj u, vẫixch n đhmwp ưsjiz ợhmwp c ấhsjj m no. Còmelt n nhưsjiz cha mẹluyv nghèesql o khótdbk , thìnnaw dùnims sốxdth nótdbk tốxdth t, vẫixch n bịfwzs cơnkvy cựtxhr c. Đntba ótdbk làhxxa vậjvmk n con phảunio i thua vậjvmk n cha.
- Bệoxrb hạivff kiếehmy n giảunio i thựtxhr c minh mẫixch n. Rộoabv ng hơnkvy n chúirkg t nữsobg a, mộoabv t ngưsjiz ờesql i ởnrxo trong làhxxa ng, dùnims sốxdth tốxdth t hay xấhsjj u cũfnkx ng phảunio i chịfwzs u chung sốxdth phậjvmk n củwlhl a cảunio làhxxa ng. Tỷhmwp nhưsjiz hai ngưsjiz ờesql i cùnims ng sốxdth giầeodu u. Mộoabv t ngưsjiz ờesql i sốxdth ng trong làhxxa ng giầeodu u, thìnnaw củwlhl a cảunio i súirkg c tíunio ch. Còmelt n ngưsjiz ờesql i sốxdth ng trong làhxxa ng khótdbk , thìnnaw chỉjxdd giầeodu u so vớgcwb i ngưsjiz ờesql i trong làhxxa ng, nghĩnjzp a làhxxa kha kháirkg vậjvmk y thôoabv i.
- Trẫixch m hiểedte u rồyslp i, khi ngưsjiz ờesql i ta đhmwp i cùnims ng thuyềhfqs n, giốxdth ng nhưsjiz ởnrxo trong cùnims ng làhxxa ng. Nếehmy u hơnkvy n phânjzp n nửmata a ngưsjiz ờesql i trong thuyềhfqs n tậjvmk n sốxdth , thìnnaw thuyềhfqs n đhmwp ắjmsd m. Sốxdth còmelt n lạivff i bịfwzs chếehmy t oan theo. Nhưsjiz vậjvmk n mộoabv t chânjzp u khôoabv ng cótdbk ngưsjiz ờesql i chếehmy t, nhưsjiz ng vậjvmk n nưsjiz ớgcwb c cótdbk binh áirkg ch, chânjzp u cũfnkx ng chịfwzs u chung, ắjmsd t cótdbk nhiềhfqs u ngưsjiz ờesql i chếehmy t.
- Khôoabv ng biếehmy t bệoxrb hạivff đhmwp ãgiab gặnjzp p mộoabv t sốxdth nàhxxa o giốxdth ng sốxdth củwlhl a bệoxrb hạivff chưsjiz a?
- Năgcwb m trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y, trẫixch m tiếehmy p sĩnjzp tửmata trúirkg ng tuyểedte n kỳyjpk thi, gặnjzp p mộoabv t tiếehmy n sĩnjzp têxafc n Chu Hộoabv i. Y sinh cùnims ng giờesql , ngàhxxa y, tháirkg ng, năgcwb m vớgcwb i trẫixch m. Tạivff i sao trẫixch m làhxxa m vua, đhmwp ãgiab mưsjiz ờesql i năgcwb m, màhxxa nay y mớgcwb i đhmwp ậjvmk u tiếehmy n-sĩnjzp ?
- Sốxdth củwlhl a Chu ra sao?
- Y sinh tuổmofj i Canh-Tuấhsjj t, tháirkg ng bẩnhqv y, ngàhxxa y sáirkg u, giờesql Dầeodu n.
- Nhưsjiz vậjvmk y làhxxa cuộoabv c đhmwp ờesql i Chu đhmwp úirkg ng vớgcwb i láirkg sốxdth đhmwp ấhsjj y chứvxfh . Mệoxrb nh y lậjvmk p tạivff i Ngọivff . Thiêxafc n-lưsjiz ơnkvy ng thủwlhl mệoxrb nh. Cung quan Thiêxafc n-đhmwp ồyslp ng gặnjzp p Hótdbk a-lộoabv c, cung tàhxxa i Thiêxafc n-cơnkvy gặnjzp p Hótdbk a-quyềhfqs n. Cung phúirkg c cótdbk Văgcwb n-xưsjiz ơnkvy ng ngộoabv Hótdbk a-khoa. Năgcwb m trưsjiz ớgcwb c, mưsjiz ờesql i bẩnhqv y tuổmofj i, đhmwp ạivff i tiểedte u trùnims ng phùnims ng ởnrxo cung Thânjzp n ngộoabv Lộoabv c-tồyslp n, Văgcwb n-xưsjiz ơnkvy ng, Hótdbk a-khoa. Trong khi mệoxrb nh y hưsjiz ởnrxo ng cáirkg ch Tọivff a-qúirkg y hưsjiz ớgcwb ng-quýxdth tứvxfh c Thiêxafc n-việoxrb t ởnrxo mệoxrb nh, Thiêxafc n-khôoabv i ởnrxo tàhxxa i. Chu đhmwp ậjvmk u đhmwp ạivff i khoa làhxxa phảunio i.
- Tạivff i sao năgcwb m ngoáirkg i, trẫixch m khôoabv ng cótdbk gìnnaw tốxdth t cảunio ?
- Bệoxrb hạivff sinh cùnims ng ngàhxxa y, tháirkg ng, năgcwb m vớgcwb i y, nhưsjiz ng khôoabv ng cùnims ng giờesql . Bệoxrb hạivff sinh giờesql Ngọivff . Bệoxrb hạivff đhmwp ânjzp u cótdbk sinh giờesql Dầeodu n?
- Rõiamo ràhxxa ng lúirkg c trẫixch m sinh ra, Tháirkg i-quốxdth c phu nhânjzp n đhmwp ỡunio đhmwp ẻwipx , đhmwp ãgiab ghi nhưsjiz vậjvmk y màhxxa . Đntba ạivff o sưsjiz cótdbk nhớgcwb lầeodu m khôoabv ng? Em trẫixch m, do Lýxdth phi cũfnkx ng sinh cùnims ng ngàhxxa y, tháirkg ng, năgcwb m vớgcwb i trẫixch m mớgcwb i giờesql Ngọivff . Sau mộoabv t ngàhxxa y, em trẫixch m qua đhmwp ờesql i.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n lộoabv t mũfnkx bỏnjzp xuốxdth ng đhmwp ấhsjj t, váirkg i ba váirkg i:
- Ngàhxxa y hôoabv m nay bầeodu n đhmwp ạivff o muôoabv n tháirkg c, tânjzp u rằirkg ng bệoxrb hạivff sinh giờesql Ngọivff , đhmwp ểedte sau nàhxxa y... bệoxrb hạivff khôoabv ng bắjmsd t tộoabv i bầeodu n đhmwp ạivff o.
Ghi chúirkg
(1) Mẹluyv củwlhl a Tốxdth ng Tháirkg i-Tổmofj , Tháirkg i-Tôoabv ng họivff Đntba ỗyjpk . Khi con lêxafc n làhxxa m vua, phong cho bàhxxa làhxxa m Chiếehmy u-Huệoxrb tháirkg i hậjvmk u.
(2)Cânjzp u trêxafc n trong Triệoxrb u-thịfwzs minh thuyếehmy t Tửmata -vi kinh chúirkg nhưsjiz sau:
- Đntba àhxxa n ôoabv ng mệoxrb nh tạivff i cung Thìnnaw n gặnjzp p Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng thủwlhl mệoxrb nh, đhmwp àhxxa n bàhxxa mệoxrb nh tạivff i cung Tuấhsjj t gặnjzp p Tháirkg i-ânjzp m thủwlhl mệoxrb nh; đhmwp ưsjiz ợhmwp c Khoa, Quyễmata n, Lộoabv c củwlhl ng, thêxafc m sao Tửmata , cùnims ng Trưsjiz ờesql ng-sinh. Nam quyềhfqs n tớgcwb i báirkg . Nữsobg nổmofj i danh vềhfqs ca, vũfnkx .
(3) Tốxdth ng-sửmata , quyểedte n 242, Hậjvmk u-phi liệoxrb t truyệoxrb n trang 8606 chénnaw p rằirkg ng: Chiếehmy u-Huệoxrb tháirkg i hậjvmk u lúirkg c sắjmsd p băgcwb ng gọivff i Tốxdth ng Tháirkg i-Tổmofj đhmwp ếehmy n bêxafc n giưsjiz ờesql ng bệoxrb nh. Bàhxxa hỏnjzp i:
- Con cótdbk biếehmy t tạivff i sao Chu Thếehmy -Tôoabv ng băgcwb ng, màhxxa sựtxhr nghiệoxrb p lạivff i vàhxxa o tay con khôoabv ng?
Đntba áirkg p:
- Vìnnaw con giữsobg chứvxfh c Đntba iểedte m-kiểedte m triềhfqs u Chu.
Tháirkg i hậjvmk u lắjmsd c đhmwp ầeodu u:
- Khôoabv ng phảunio i.
Nhàhxxa vua khôoabv ng sao trảunio lờesql i đhmwp ưsjiz ợhmwp c. Tháirkg i hậjvmk u cậjvmk t vấhsjj n qúirkg a, nhàhxxa vua đhmwp áirkg p:
- Do tổmofj khảunio o trảunio i đhmwp ếehmy n tháirkg i hậjvmk u tíunio ch đhmwp ứvxfh c đhmwp ểedte lạivff i.
Tháirkg i hậjvmk u lắjmsd c đhmwp ầeodu u:
- Vìnnaw con củwlhl a Thếehmy -Tôoabv ng còmelt n thơnkvy ấhsjj u. Nếehmy u bấhsjj y giờesql họivff Sàhxxa i cótdbk ôoabv ng vua lớgcwb n tuổmofj i, liệoxrb u ngôoabv i vua cótdbk đhmwp ếehmy n con khôoabv ng. Vậjvmk y con đhmwp ừhfqs ng đhmwp i vàhxxa o vếehmy t cũfnkx nữsobg a. Khi thấhsjj y mìnnaw nh giàhxxa yếehmy u, nêxafc n truyềhfqs n ngôoabv i cho em con làhxxa Quang-Nghĩnjzp a. Quang-Nghĩnjzp a giàhxxa , truyềhfqs n ngôoabv i cho em thứvxfh ba làhxxa Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw . Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw giàhxxa , truyềhfqs n ngôoabv i cho con trưsjiz ởnrxo ng củwlhl a con.
Sau nàhxxa y Tốxdth ng Tháirkg i-Tổmofj truyềhfqs n ngôoabv i cho em làhxxa Triệoxrb u Khuôoabv ng-Nghĩnjzp a tứvxfh c Tốxdth ng Tháirkg i-Tôoabv ng. Tháirkg i-Tôoabv ng khôoabv ng muốxdth n truyềhfqs n ngôoabv i cho em làhxxa Tầeodu n vưsjiz ơnkvy ng Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw . Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw tàhxxa i kiêxafc m văgcwb n võiamo , lạivff i cótdbk nhiềhfqs u côoabv ng lao chinh chiếehmy n. Nhưsjiz ng sau Tháirkg i-Tôoabv ng nghe lờesql i xui khiếehmy n củwlhl a Tểedte -tưsjiz ớgcwb ng Triệoxrb u Tấhsjj n rằirkg ng nêxafc n truyềhfqs n ngôoabv i cho con. Ôuvqa ng mậjvmk t sai cáirkg c quan vu cho Đntba ìnnaw nh-Mỹunrw tộoabv i phảunio n nghịfwzs ch, cáirkg ch hếehmy t chứvxfh c tưsjiz ớgcwb c, đhmwp ầeodu y đhmwp i xa, rồyslp i cho ngưsjiz ờesql i áirkg m toáirkg n. Khi vềhfqs giàhxxa ôoabv ng lậjvmk p con đhmwp ầeodu u lòmelt ng làhxxa m Tháirkg i-tửmata tưsjiz ớgcwb c phong Sởnrxo -vưsjiz ơnkvy ng. Sởnrxo -vưsjiz ơnkvy ng bịfwzs áirkg m toáirkg n hótdbk a đhmwp iêxafc n. Ôuvqa ng lậjvmk p con thứvxfh nhìnnaw làhxxa m Chiêxafc u-Thàhxxa nh tháirkg i tửmata . Chỉjxdd íunio t lânjzp u sau, Chiêxafc u-Thàhxxa nh bịfwzs áirkg m toáirkg n chếehmy t. Ôuvqa ng đhmwp ịfwzs nh lậjvmk p Nguyêxafc n-Nghiễmata m lêxafc n thay. Nguyêxafc n-Nghiễmata m thấhsjj y vua cha tráirkg i lờesql i bàhxxa , tráirkg i lờesql i báirkg c, nêxafc n từhfqs chốxdth i. Tháirkg i-Tôoabv ng phảunio i lậjvmk p con thứvxfh ba làhxxa m tháirkg i tửmata , truyềhfqs n ngôoabv i cho, tứvxfh c vua Chânjzp n-Tôoabv ng. Vua Chânjzp n-Tôoabv ng đhmwp ứvxfh c còmelt n kénnaw m hơnkvy n nữsobg a, truyềhfqs n ngôoabv i cho Nhânjzp n-Tôoabv ng (Thiêxafc n-Tháirkg nh) mớgcwb i cótdbk mưsjiz ờesql i ba tuổmofj i, vàhxxa đhmwp ểedte cho vợhmwp làhxxa Lưsjiz u hậjvmk u cầeodu m quyềhfqs n.
Nhàhxxa vua ngơnkvy ngơnkvy ngáirkg c ngáirkg c nhìnnaw n Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n, rồyslp i nhớgcwb lạivff i dĩnjzp vãgiab ng, cùnims ng nhữsobg ng lờesql i úirkg p úirkg p mởnrxo mởnrxo củwlhl a Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng Nguyêxafc n-Nghiễmata m, củwlhl a Lýxdth thầeodu n-phi, củwlhl a Yếehmy n Thùnims . Nhấhsjj t làhxxa gầeodu n đhmwp ânjzp y vưsjiz ơnkvy ng vớgcwb i tháirkg i hậjvmk u chốxdth ng đhmwp ốxdth i nhau kịfwzs ch liệoxrb t. Vưsjiz ơnkvy ng tổmofj chứvxfh c hệoxrb thốxdth ng bảunio o vệoxrb nhàhxxa vua cựtxhr c kỳyjpk chu đhmwp áirkg o. Trong khi tháirkg i hậjvmk u lạivff i xửmata dụjmrk ng cao thủwlhl khốxdth ng chếehmy quầeodu n thầeodu n. Nhàhxxa vua tựtxhr hỏnjzp i:
- Tạivff i sao ôoabv ng chúirkg lạivff i lo bảunio o vệoxrb mìnnaw nh, màhxxa mẹluyv mìnnaw nh lạivff i bỏnjzp lơnkvy ? Bânjzp y giờesql đhmwp ếehmy n Tânjzp y-Sơnkvy n đhmwp ạivff o nhânjzp n cũfnkx ng úirkg p mởnrxo nótdbk i vềhfqs bíunio mậjvmk t đhmwp ótdbk . Hìnnaw nh nhưsjiz thânjzp n phậjvmk n mìnnaw nh cótdbk đhmwp iềhfqs u gìnnaw khôoabv ng minh bạivff ch. Mìnnaw nh làhxxa m tớgcwb i Hoàhxxa ng-đhmwp ếehmy , uy quyềhfqs n nhấhsjj t Thiêxafc n-hạivff màhxxa khôoabv ng tìnnaw m ra đhmwp ưsjiz ợhmwp c, thìnnaw còmelt n ngồyslp i trêxafc n ngai vàhxxa ng đhmwp ưsjiz ợhmwp c khôoabv ng?
Nhàhxxa vua thởnrxo dàhxxa i:
- Thôoabv i đhmwp ưsjiz ợhmwp c, coi nhưsjiz trẫixch m sinh giờesql Ngọivff , vậjvmk y sốxdth củwlhl a trẫixch m cótdbk gìnnaw đhmwp ặnjzp c biệoxrb t?
- Nhưsjiz láirkg sốxdth củwlhl a bệoxrb hạivff . Bệoxrb hạivff tuổmofj i Canh-Tuấhsjj t, tháirkg ng bẩnhqv y, ngàhxxa y sáirkg u, giờesql Ngọivff . Bệoxrb hạivff đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Cơnkvy , Nguyệoxrb t, Đntba ồyslp ng, Lưsjiz ơnkvy ng. Mệoxrb nh lậjvmk p tạivff i Dầeodu n, Thiêxafc n-đhmwp ồyslp ng, Thiêxafc n-lưsjiz ơnkvy ng thủwlhl mệoxrb nh.
- Trưsjiz ớgcwb c đhmwp ânjzp y trẫixch m tưsjiz ởnrxo ng sốxdth đhmwp ótdbk củwlhl a hoàhxxa ng đhmwp ệoxrb . Trẫixch m tíunio nh thửmata , y khôoabv ng thểedte nàhxxa o chếehmy t yểedte u. Hơnkvy n nữsobg a y đhmwp ắjmsd c cáirkg ch Tam-hótdbk a liêxafc n chânjzp u. Bânjzp y giờesql mớgcwb i biếehmy t khôoabv ng phảunio i. Nếehmy u nhưsjiz trẫixch m sinh giờesql Tỵkqyo , mệoxrb nh lậjvmk p tạivff i Mãgiab o, Vũfnkx -khúirkg c, Hótdbk a-quyềhfqs n thủwlhl mệoxrb nh mớgcwb i đhmwp ưsjiz ợhmwp c hưsjiz ởnrxo ng cáirkg ch đhmwp ótdbk .
- Vânjzp ng, Lộoabv c ởnrxo Phụjmrk -mẫixch u, Quyềhfqs n ởnrxo mệoxrb nh, Khoa ởnrxo Huynh-đhmwp ệoxrb , nhưsjiz vậjvmk y mớgcwb i làhxxa mộoabv t trong cáirkg ch Tam-hótdbk a liêxafc n chânjzp u. Bânjzp y giờesql trởnrxo lạivff i sốxdth củwlhl a bệoxrb hạivff . Cung Phúirkg c củwlhl a bệoxrb hạivff cựtxhr c tốxdth t vìnnaw Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng thủwlhl tạivff i Thìnnaw n. Tửmata -vi kinh gọivff i làhxxa Nhậjvmk t xuấhsjj t Thiêxafc n-môoabv n. Nhưsjiz vậjvmk y bệoxrb hạivff bẩnhqv m sinh do ngôoabv i mộoabv củwlhl a tam đhmwp ạivff i. Tam đhmwp ạivff i tứvxfh c đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tôoabv ng. Suốxdth t cuộoabv c đhmwp ờesql i bệoxrb hạivff : Phúirkg , thọivff , quýxdth , vinh, yểedte u, bầeodu n, ai, khổmofj do ngôoabv i mộoabv đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tôoabv ng kếehmy t pháirkg t hay khôoabv ng. Cótdbk đhmwp iềhfqs u Thiêxafc n-hìnnaw nh, Hótdbk a-quyềhfqs n, đhmwp ótdbk ng vớgcwb i Vũfnkx -khúirkg c, Thấhsjj t-sáirkg t ởnrxo phụjmrk mẫixch u, phảunio i xa cáirkg ch mộoabv t trong hai thânjzp n.
- Chắjmsd c vìnnaw vậjvmk y tháirkg i hậjvmk u mớgcwb i đhmwp em trẫixch m giao cho Dưsjiz ơnkvy ng Thụjmrk c-phi nuôoabv i.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , Vũfnkx , Sáirkg t, Hìnnaw nh khôoabv ng ứvxfh ng vớgcwb i việoxrb c giao bệoxrb hạivff cho Dưsjiz ơnkvy ng Thụjmrk c-phi nuôoabv i.
Nhàhxxa vua cau mặnjzp t lạivff i:
- Dưsjiz ờesql ng nhưsjiz đhmwp ạivff o sưsjiz dấhsjj u trẫixch m mộoabv t đhmwp iềhfqs u gìnnaw thìnnaw phảunio i.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff khôoabv ng phảunio i bầeodu n đhmwp ạivff o dấhsjj u, màhxxa khôoabv ng thểedte nótdbk i ra. Bệoxrb hạivff làhxxa cháirkg u, làhxxa đhmwp ệoxrb tửmata củwlhl a Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng, bệoxrb hạivff cứvxfh hỏnjzp i Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng thìnnaw rõiamo đhmwp iềhfqs u bíunio mậjvmk t nàhxxa y. Bầeodu n đhmwp ạivff o chỉjxdd thỉjxdd nh cầeodu u: Bệoxrb hạivff khôoabv ng thểedte , vàhxxa khôoabv ng nêxafc n hỏnjzp i tháirkg i hậjvmk u, e ngưsjiz ờesql i nổmofj i lôoabv i đhmwp ìnnaw nh.
- Thôoabv i đhmwp ưsjiz ợhmwp c, trẫixch m sẽoabv hỏnjzp i Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng. Bânjzp y giờesql đhmwp ạivff o sưsjiz tíunio nh xem vậjvmk n sốxdth năgcwb m tớgcwb i củwlhl a trẫixch m ra sao.
- Năgcwb m nay làhxxa năgcwb m Đntba inh-Mãgiab o. Đntba ạivff i vậjvmk n củwlhl a bệoxrb hạivff đhmwp ótdbk ng ởnrxo cung Thìnnaw n ngộoabv Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng miếehmy u đhmwp ịfwzs a. Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng lạivff i đhmwp ưsjiz ợhmwp c Tảunio , Hữsobg u, Xưsjiz ơnkvy ng, Khúirkg c, Hótdbk a-lộoabv c phòmelt trợhmwp , nhưsjiz vậjvmk y làhxxa cựtxhr c tốxdth t. Tiểedte u vậjvmk n đhmwp ótdbk ng ởnrxo cung Dậjvmk u ngộoabv Thiêxafc n-phủwlhl , Kìnnaw nh-dưsjiz ơnkvy ng hãgiab m. Phủwlhl ngộoabv Kìnnaw nh, e cótdbk tiểedte u nhânjzp n hạivff i. Nhưsjiz ng mệoxrb nh bệoxrb hạivff cótdbk Đntba ồyslp ng làhxxa phúirkg c tinh, Lưsjiz ơnkvy ng làhxxa ấhsjj m tinh, lạivff i thêxafc m Khoa thuộoabv c đhmwp ệoxrb nhấhsjj t giảunio i thầeodu n, vìnnaw vậjvmk y vẫixch n vôoabv sựtxhr . Lạivff i cótdbk Thiêxafc n-hìnnaw nh, Hótdbk a-quyềhfqs n từhfqs Mãgiab o chiếehmy u sang. Hìnnaw nh chiếehmy u thìnnaw xấhsjj u. Nhưsjiz ng Hìnnaw nh đhmwp ắjmsd c đhmwp ịfwzs a ngộoabv Quyềhfqs n chủwlhl chiếehmy n thắjmsd ng. Nhưsjiz vậjvmk y trong cáirkg i tốxdth t cótdbk cáirkg i xấhsjj u. Tốxdth t, bệoxrb hạivff mưsjiz u đhmwp ạivff i sựtxhr gìnnaw dùnims khótdbk đhmwp ếehmy n đhmwp ânjzp u cũfnkx ng thàhxxa nh côoabv ng. Xấhsjj u vìnnaw cótdbk truyệoxrb n bấhsjj t hòmelt a giữsobg a mẫixch u tửmata . Mộoabv t tin vui nhỏnjzp : Cung Mãgiab o cótdbk Đntba àhxxa o-hoa chiếehmy u, bệoxrb hạivff ắjmsd t cótdbk duyêxafc n tìnnaw nh kỳyjpk lạivff . Tấhsjj t cảunio bằirkg ng ấhsjj y biếehmy n cốxdth sẽoabv xẩnhqv y ra nay mai.
Lãgiab o tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay rồyslp i tiếehmy p:
- Năgcwb m tớgcwb i đhmwp ạivff i hạivff n ởnrxo Thìnnaw n. Tiểedte u hạivff n ởnrxo Tuấhsjj t, ngộoabv Tảunio , Hữsobg u, Xưsjiz ơnkvy ng, Khúirkg c, Lộoabv c trong cáirkg ch Ânhqv m-Dưsjiz ơnkvy ng Thìnnaw n, Tuấhsjj t cựtxhr c tốxdth t. Nhưsjiz ng tuổmofj i Thìnnaw n, Tuấhsjj t tốxdth i kịfwzs hạivff n tớgcwb i cung Thìnnaw n, Tuấhsjj t đhmwp ốxdth i nhau. Vìnnaw vậjvmk y tuy cựtxhr c tốxdth t, màhxxa cũfnkx ng bịfwzs giảunio m đhmwp i mộoabv t chúirkg t. Thầeodu n kíunio nh mong bệoxrb hạivff nguyệoxrb n đhmwp ắjmsd c nhưsjiz sởnrxo cầeodu u.
Nhàhxxa vua nhìnnaw n Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n:
- Nhưsjiz vậjvmk y ngàhxxa y sinh củwlhl a trẫixch m lạivff i chíunio nh làhxxa ngàhxxa y sinh hoàhxxa ng đhmwp ệoxrb . Trẫixch m sẽoabv tìnnaw m cho ra đhmwp iềhfqs u bíunio ẩnhqv n vềhfqs thânjzp n thếehmy .
Trầeodu m tưsjiz suy nghĩnjzp mộoabv t lúirkg c, nhàhxxa vua tiếehmy p:
- Bânjzp y giờesql trẫixch m cótdbk thắjmsd c mắjmsd c nữsobg a, theo lịfwzs ch sốxdth thìnnaw mặnjzp t trờesql i từhfqs Đntba ôoabv ng di chuyểedte n dầeodu n sang phíunio a Tânjzp y, cứvxfh mưsjiz ờesql i hai giờesql làhxxa mộoabv t ngàhxxa y. Nhưsjiz lúirkg c rạivff ng Đntba ôoabv ng ởnrxo Tháirkg i-hồyslp (4) giờesql Thìnnaw n thìnnaw ởnrxo Biệoxrb n-kinh giữsobg a giờesql Mãgiab o, trong khi ởnrxo Hàhxxa m-dưsjiz ơnkvy ng mớgcwb i giờesql Dầeodu n, ởnrxo Tânjzp y-vựtxhr c lạivff i giờesql Sửmata u. Vậjvmk y nếehmy u mộoabv t ngưsjiz ờesql i sinh tạivff i Tânjzp y-vựtxhr c vàhxxa o giờesql Sửmata u, khi lấhsjj y sốxdth đhmwp ểedte nguyêxafc n giờesql Sửmata u hay đhmwp ổmofj i lạivff i thàhxxa nh giờesql Thìnnaw n, giờesql Mãgiab o? (5)
- Sinh ởnrxo đhmwp ânjzp u, lấhsjj y giờesql theo đhmwp ótdbk .
- Xin đhmwp ạivff o sưsjiz giảunio i rõiamo nguyêxafc n lýxdth ?
- Khoa Tửmata -vi đhmwp ặnjzp t cơnkvy sởnrxo trêxafc n Thiêxafc n-văgcwb n, căgcwb n cứvxfh vàhxxa o sựtxhr vậjvmk n chuyểedte n tinh túirkg trêxafc n thiêxafc n-hàhxxa . Khi sinh ởnrxo đhmwp ânjzp u, thìnnaw chịfwzs u ảunio nh hưsjiz ởnrxo ng bởnrxo i tinh túirkg . Lúirkg c ra đhmwp ờesql i, sao nàhxxa y sáirkg ng, sao kia tốxdth i tứvxfh c làhxxa cáirkg i sáirkg ng tốxdth i ởnrxo nơnkvy i mìnnaw nh ra đhmwp ờesql i. Tỷhmwp nhưsjiz sốxdth củwlhl a Chu Hộoabv i. Chu sinh tạivff i Thưsjiz ờesql ng-sơnkvy n vàhxxa o giờesql Dầeodu n. Nếehmy u đhmwp ổmofj i ra giờesql Hoa-sơnkvy n thìnnaw y sinh giờesql Sửmata u. Nàhxxa o, xin bệoxrb hạivff hãgiab y tíunio nh sốxdth củwlhl a Chu, nếehmy u theo giờesql Hoa-sơnkvy n xem nàhxxa o?
Nhàhxxa vua tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay khoảunio ng mộoabv t khắjmsd c rồyslp i nótdbk i:
- Nếehmy u quy vềhfqs giờesql Hoa-sơnkvy n, tứvxfh c giờesql Sửmata u thìnnaw mệoxrb nh y lậjvmk p tạivff i Mùnims i, Liêxafc m-trinh, Thấhsjj t-sáirkg t thủwlhl mệoxrb nh, thêxafc m Kìnnaw nh-dưsjiz ơnkvy ng.
- Bệoxrb hạivff thấhsjj y hai sốxdth kháirkg c nhau chưsjiz a? Đntba úirkg ng sốxdth , y làhxxa ngưsjiz ờesql i ôoabv n nhu, văgcwb n nhãgiab , búirkg t mặnjzp c côoabv ng danh, suốxdth t cuộoabv c đhmwp ờesql i tàhxxa i lộoabv c phi tiễmata n. Còmelt n quy vềhfqs giờesql Hoa-sơnkvy n, y trởnrxo thàhxxa nh mộoabv t têxafc n thợhmwp rèesql n tàhxxa n tậjvmk t, thôoabv lỗyjpk cộoabv c cằirkg n.
Nhàhxxa vua chỉjxdd búirkg t, nghiêxafc n, cùnims ng giấhsjj y:
- Xin đhmwp ạivff o-sưsjiz chấhsjj m dùnims m trẫixch m mộoabv t láirkg sốxdth . Nhấhsjj t làhxxa đhmwp ịfwzs nh rõiamo vậjvmk n hạivff n sắjmsd p tớgcwb i củwlhl a đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth , vìnnaw đhmwp ânjzp y làhxxa đhmwp iềhfqs u chíunio nh yếehmy u củwlhl a vậjvmk n mệoxrb nh xãgiab tắjmsd c: Nam mệoxrb nh tuổmofj i Giáirkg p-Tuấhsjj t, tháirkg ng hai, ngàhxxa y 12, giờesql Dậjvmk u.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n lấhsjj y tờesql giấhsjj y, tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay rồyslp i viếehmy t liêxafc n tiếehmy p mộoabv t lúirkg c. Mỗyjpk i khi lãgiab o viếehmy t xong mộoabv t chữsobg , nhàhxxa vua lạivff i gậjvmk t đhmwp ầeodu u. Mộoabv t láirkg t sau, lãgiab o cầeodu m tờesql giấhsjj y lêxafc n, rồyslp i nótdbk i:
- Chàhxxa sốxdth tốxdth t đhmwp ấhsjj y. Bầeodu n đhmwp ạivff o e đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth khôoabv ng phảunio i ngưsjiz ờesql i Tốxdth ng, màhxxa làhxxa ngưsjiz ờesql i ngoạivff i quốxdth c.
- Tạivff i sao đhmwp ạivff o sưsjiz biếehmy t?
Tựtxhr -Mai nghe nhàhxxa vua hỏnjzp i cânjzp u đhmwp ótdbk , nótdbk nghĩnjzp thầeodu m:
- Lãgiab o Tânjzp y-Sơnkvy n đhmwp oáirkg n đhmwp úirkg ng rồyslp i. Nếehmy u sai, nhàhxxa vua sẽoabv hỏnjzp i : Vớgcwb i lýxdth do nàhxxa o đhmwp ạivff o sưsjiz lạivff i cho rằirkg ng y khôoabv ng phảunio i ngưsjiz ờesql i Tốxdth ng. Nay nhàhxxa vua hỏnjzp i : Tạivff i sao đhmwp ạivff o sưsjiz biếehmy t đhmwp ưsjiz ơnkvy ng nhiêxafc n côoabv ng nhậjvmk n lãgiab o đhmwp oáirkg n trúirkg ng.
- Bởnrxo i đhmwp ânjzp y làhxxa mộoabv t kỳyjpk nhânjzp n, xuấhsjj t thânjzp n bầeodu n hàhxxa n, rồyslp i lậjvmk p thàhxxa nh sựtxhr nghiệoxrb p đhmwp ếehmy vưsjiz ơnkvy ng. Màhxxa Trung-quốxdth c chỉjxdd cótdbk bảunio n triềhfqs u. Vịfwzs đhmwp ếehmy vưsjiz ơnkvy ng nàhxxa y ắjmsd t hẳxafc n thuộoabv c nưsjiz ớgcwb c kháirkg c.
- Đntba úirkg ng thếehmy .
Nhàhxxa vua tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay nótdbk i:
- Trẫixch m đhmwp ãgiab tíunio nh sốxdth củwlhl a y: Mệoxrb nh y lậjvmk p tạivff i Thânjzp n, Liêxafc m-trinh, Hoáirkg -lộoabv c thủwlhl mệoxrb nh. Tàhxxa i Tửmata -vi, Thiêxafc n-tưsjiz ớgcwb ng tạivff i Thìnnaw n. Quan Thiêxafc n-phủwlhl , Vũfnkx -khúirkg c, Hoáirkg -khoa tạivff i Týxdth . Lộoabv c-tồyslp n cưsjiz Thiêxafc n-di. Pháirkg -quânjzp n, Hótdbk a-quyềhfqs n cưsjiz Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c. Nhưsjiz ng giảunio i khôoabv ng ra.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , Liêxafc m-trinh chủwlhl nghèesql o khótdbk . Vìnnaw vậjvmk y đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth xuấhsjj t thânjzp n trong gia đhmwp ìnnaw nh bầeodu n hàhxxa n. Đntba úirkg ng ra Liêxafc m ngộoabv Hótdbk a-lộoabv c cũfnkx ng khôoabv ng đhmwp ếehmy n nỗyjpk i khổmofj cho lắjmsd m. Nhưsjiz ng Liêxafc m, Lộoabv c lạivff i bịfwzs Tuầeodu n, Triệoxrb t pháirkg mấhsjj t. Đntba ưsjiz ơnkvy ng sốxdth bịfwzs cảunio Tuầeodu n lẫixch n Triệoxrb t đhmwp ưsjiz ơnkvy ng đhmwp ầeodu u. Tửmata -vi kinh nótdbk i: Tuầeodu n, Triệoxrb t đhmwp ưsjiz ơnkvy ng đhmwp ầeodu u, thiếehmy u niêxafc n tânjzp n khổmofj . Kếehmy t hợhmwp p Liêxafc m thủwlhl mệoxrb nh, thêxafc m Tuầeodu n, Triệoxrb t đhmwp ưsjiz ơnkvy ng đhmwp ầeodu u, vìnnaw vậjvmk y hồyslp i niêxafc n thiếehmy u trảunio i qua thờesql i kỳyjpk cựtxhr c khổmofj , đhmwp ếehmy n nỗyjpk i phảunio i đhmwp i làhxxa m đhmwp ầeodu y tớgcwb cho ngưsjiz ờesql i.
- Ừtvtv , cótdbk thếehmy chứvxfh , vậjvmk y màhxxa trẫixch m nhìnnaw n khôoabv ng ra.
- Cung Phúirkg c-đhmwp ứvxfh c cótdbk Pháirkg -quânjzp n, Hótdbk a-quyềhfqs n thủwlhl mệoxrb nh, lạivff i thêxafc m Thiêxafc n-hìnnaw nh đhmwp ắjmsd c đhmwp ịfwzs a. Pháirkg -quânjzp n thuộoabv c võiamo cáirkg ch, thêxafc m Hìnnaw nh, Quyềhfqs n thìnnaw sẽoabv khởnrxo i đhmwp ầeodu u bằirkg ng võiamo nghiệoxrb p. Cung quan cựtxhr c tốxdth t: Thiêxafc n-phủwlhl thuộoabv c đhmwp ếehmy tưsjiz ợhmwp ng. Vũfnkx -khúirkg c thuộoabv c võiamo cáirkg ch. Hótdbk a-khoa phùnims cho Phủwlhl -Vũfnkx côoabv ng danh lêxafc n cao đhmwp ếehmy n tộoabv t đhmwp ỉjxdd nh thiêxafc n hạivff , vịfwzs tớgcwb i đhmwp ếehmy vưsjiz ơnkvy ng. Cho nêxafc n ngưsjiz ờesql i nàhxxa y lúirkg c đhmwp ầeodu u làhxxa m quan võiamo , rồyslp i đhmwp ưsjiz ợhmwp c tôoabv n lêxafc n làhxxa m vua, giốxdth ng nhưsjiz đhmwp ứvxfh c Tháirkg i-Tổmofj nhàhxxa ta.
- Thếehmy ngưsjiz ờesql i nàhxxa y cótdbk đhmwp ưsjiz ợhmwp c bầeodu y tôoabv i trung thàhxxa nh chăgcwb ng?
- Tânjzp u cung nôoabv cótdbk Nhậjvmk t, Nguyệoxrb t thủwlhl tạivff i Sửmata u. Phùnims trợhmwp cótdbk Xưsjiz ơnkvy ng, Khúirkg c, Khôoabv i, Việoxrb t. Cảunio bốxdth n sao nàhxxa y chủwlhl họivff c hàhxxa nh, khoa cửmata . Vậjvmk y ngưsjiz ờesql i nàhxxa y đhmwp ưsjiz ợhmwp c sưsjiz phụjmrk , cùnims ng bạivff n hữsobg u dạivff y dỗyjpk , rồyslp i phùnims trợhmwp màhxxa thàhxxa nh nghiệoxrb p lớgcwb n. Tuy nhiêxafc n cung nôoabv còmelt n cótdbk Hótdbk a-kịfwzs . Hótdbk a-kịfwzs tuy xấhsjj u, nhưsjiz ng gặnjzp p Nhậjvmk t, Nguyệoxrb t rấhsjj t tốxdth t. Mệoxrb nh ngưsjiz ờesql i nàhxxa y do Liêxafc m-trinh tọivff a thủwlhl , đhmwp úirkg ng ra làhxxa ngưsjiz ờesql i áirkg c đhmwp ộoabv c. Nhưsjiz ng cung nôoabv cótdbk Kịfwzs . Màhxxa Kịfwzs cótdbk khảunio năgcwb ng giảunio i tíunio nh áirkg c củwlhl a Liêxafc m. Vậjvmk y ngưsjiz ờesql i nàhxxa y nhờesql thầeodu y dạivff y dỗyjpk , bỏnjzp đhmwp ưsjiz ợhmwp c tíunio nh áirkg c, thàhxxa nh ngưsjiz ờesql i thiệoxrb n.
Nghe Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n giảunio i láirkg sốxdth , Tựtxhr -Mai kinh hãgiab i:
- Chàhxxa ! Tốxdth ng cótdbk khoa nàhxxa y lợhmwp i hạivff i quáirkg . Họivff biếehmy t hếehmy t nhữsobg ng gìnnaw đhmwp ãgiab vàhxxa sắjmsd p xẩnhqv y ra cho cáirkg c tưsjiz ớgcwb ng táirkg , đhmwp ạivff i thầeodu n củwlhl a họivff đhmwp ãgiab đhmwp àhxxa nh. Họivff còmelt n biếehmy t rõiamo từhfqs ng ly từhfqs ng týxdth vềhfqs kẻwipx thùnims nữsobg a.
Nhàhxxa vua hỏnjzp i:
- Bao giờesql ngưsjiz ờesql i nàhxxa y chếehmy t?
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n lẩnhqv m nhẩnhqv m tíunio nh mộoabv t lúirkg c rồyslp i nótdbk i:
- Y sắjmsd p chếehmy t rồyslp i! Chỉjxdd ba tháirkg ng nữsobg a thôoabv i. Hiệoxrb n y đhmwp ang khỏnjzp e mạivff nh, nhưsjiz ng sang năgcwb m tớgcwb i thìnnaw chếehmy t.
Mặnjzp t nhàhxxa vua hơnkvy i nhăgcwb n:
- Đntba ạivff o sưsjiz tíunio nh lạivff i mộoabv t lầeodu n nữsobg a cho thựtxhr c kỹunrw .
- Đntba ânjzp y! Bệoxrb hạivff xem: Năgcwb m tớgcwb i làhxxa năgcwb m Mậjvmk u-Thìnnaw n, đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth năgcwb m mưsjiz ơnkvy i sáirkg u tuổmofj i. Đntba ạivff i hạivff n đhmwp ếehmy n cung Thiêxafc n-di gặnjzp p Tham-lang, Lộoabv c-tồyslp n, Thiêxafc n-khôoabv ng (6) lưsjiz u niêxafc n Thiêxafc n-mãgiab , tứvxfh c cáirkg ch rấhsjj t đhmwp ộoabv c : Lộoabv c đhmwp ảunio o, Mãgiab đhmwp ảunio o, Thiêxafc n-khôoabv ng. Tiểedte u hạivff n tớgcwb i cung Tuấhsjj t ngộoabv Tháirkg i-tuếehmy , Thiêxafc n-hìnnaw nh thêxafc m lưsjiz u Tháirkg i-tuếehmy ởnrxo Thìnnaw n chiếehmy u sang thàhxxa nh Lộoabv c đhmwp ảunio o, Mãgiab đhmwp ảunio o, ngộoabv Tháirkg i-tuếehmy chi hợhmwp p Kiếehmy p, Khôoabv ng. Chếehmy t trăgcwb m phầeodu n trăgcwb m.
Nhàhxxa vua gậjvmk t đhmwp ầeodu u:
- Nhưsjiz vậjvmk y trẫixch m cótdbk thểedte quyếehmy t đhmwp ịfwzs nh chíunio nh sáirkg ch Nam-thùnims y đhmwp ưsjiz ợhmwp c rồyslp i.
- Tânjzp u bệoxrb hạivff , sốxdth củwlhl a ai thếehmy ?
- Củwlhl a Lýxdth Côoabv ng-Uẩnhqv n.
Tựtxhr -Mai kinh hoàhxxa ng, nótdbk nghĩnjzp thầeodu m:
- Mìnnaw nh phảunio i nótdbk i đhmwp iềhfqs u nàhxxa y cho anh cảunio biếehmy t, hầeodu u chuẩnhqv n bịfwzs mớgcwb i đhmwp ưsjiz ợhmwp c. Ôuvqa ng vua nàhxxa y biếehmy t Thuậjvmk n-Thiêxafc n hoàhxxa ng đhmwp ếehmy sắjmsd p băgcwb ng, e sẽoabv mang quânjzp n sang đhmwp áirkg nh khôoabv ng chừhfqs ng. Nếehmy u ngàhxxa i băgcwb ng, thìnnaw anh cảunio phảunio i hiệoxrb n diệoxrb n đhmwp ểedte giúirkg p Khai-Thiêxafc n vưsjiz ơnkvy ng lêxafc n làhxxa m vua. Bằirkg ng khôoabv ng thìnnaw rắjmsd c rốxdth i to.
Nhàhxxa vua suy nghĩnjzp mộoabv t lúirkg c, rồyslp i nótdbk i:
- Bânjzp y giờesql phiềhfqs n đhmwp ạivff o sưsjiz tíunio nh lạivff i cho trẫixch m mộoabv t láirkg sốxdth nữsobg a. Nam mệoxrb nh sinh ngàhxxa y mưsjiz ờesql i hai, tháirkg ng ba, giờesql Dầeodu n, tuổmofj i Tânjzp n-Sửmata u.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n tíunio nh đhmwp ốxdth t ngótdbk n tay mộoabv t lúirkg c rồyslp i nótdbk i:
- Dânjzp y làhxxa sốxdth củwlhl a mộoabv t anh hùnims ng hiếehmy m cótdbk trêxafc n thếehmy gian. Nếehmy u bệoxrb hạivff đhmwp ưsjiz ợhmwp c ngưsjiz ờesql i nàhxxa y phòmelt táirkg , thìnnaw sựtxhr nghiệoxrb p e khôoabv ng thua vua Vũfnkx nhàhxxa Háirkg n, vua Tháirkg i-tôoabv ng nhàhxxa Đntba ưsjiz ờesql ng.
- Trẫixch m cũfnkx ng thấhsjj y nhưsjiz vậjvmk y. Mệoxrb nh lậjvmk p tạivff i Dầeodu n cáirkg c sao lớgcwb n tụjmrk cảunio vềhfqs đhmwp ânjzp y. Cựtxhr -môoabv n, Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng thủwlhl mệoxrb nh. Tửmata -vi kinh nótdbk i:
Quyềhfqs n hộoabv i Cựtxhr , Vũfnkx anh hùnims ng.
- Đntba ưsjiz ơnkvy ng sốxdth tuổmofj i Tânjzp n nêxafc n Hótdbk a-lộoabv c đhmwp i vớgcwb i Cựtxhr -môoabv n. Hótdbk a-quyềhfqs n đhmwp i vớgcwb i Tháirkg i-dưsjiz ơnkvy ng. Hótdbk a cho nêxafc n bốxdth n sao Cựtxhr , Nhậjvmk t, Quyềhfqs n, Lộoabv c tụjmrk cảunio mộoabv t chỗyjpk , tạivff o thàhxxa nh con ngưsjiz ờesql i cótdbk tưsjiz cáirkg ch anh hùnims ng, hàhxxa nh sựtxhr quang minh lỗyjpk i lạivff c. Đntba ưsjiz ơnkvy ng sốxdth lạivff i văgcwb n võiamo kiêxafc m toàhxxa n, trôoabv ng rộoabv ng, nhìnnaw n xa, nhãgiab lưsjiz ợhmwp ng, cao tríunio . Tam hợhmwp p hộoabv i đhmwp ủwlhl Tảunio , Hữsobg u, Xưsjiz ơnkvy ng, Khúirkg c, thìnnaw sựtxhr nghiệoxrb p thựtxhr c khôoabv ng nhỏnjzp .
Nhàhxxa vua gậjvmk t đhmwp ầeodu u:
- Tỷhmwp nhưsjiz đhmwp ưsjiz ơnkvy ng sốxdth thuộoabv c loạivff i đhmwp ốxdth i đhmwp ầeodu u vớgcwb i ta. Trẫixch m phảunio i làhxxa m gìnnaw đhmwp ểedte thắjmsd ng y?
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n suy nghĩnjzp mộoabv t lúirkg c rồyslp i lắjmsd c đhmwp ầeodu u thởnrxo dàhxxa i:
- Khôoabv ng cótdbk cáirkg ch nàhxxa o thắjmsd ng y đhmwp ưsjiz ợhmwp c cảunio . Tạivff i sao bệoxrb hạivff phảunio i thắjmsd ng y, màhxxa khôoabv ng thểedte kếehmy t thânjzp n vớgcwb i y?
- Trẫixch m cũfnkx ng muốxdth n kếehmy t thânjzp n vớgcwb i y, màhxxa e tháirkg i hậjvmk u khôoabv ng muốxdth n mớgcwb i khổmofj chứvxfh . Vậjvmk n sốxdth củwlhl a y ra sao?
- Năgcwb m nay đhmwp ạivff i hạivff n ởnrxo Sửmata u, Thiêxafc n-phủwlhl ngộoabv Hìnnaw nh. Tiểedte u hạivff n ởnrxo Thânjzp n ngộoabv Văgcwb n-xưsjiz ơnkvy ng, gặnjzp p nhữsobg ng đhmwp iềhfqs u bấhsjj t nhưsjiz ýxdth , nhưsjiz ng sựtxhr nghiệoxrb p lêxafc n cựtxhr c cao. Sang năgcwb m, tiểedte u hạivff n Liêxafc m, Pháirkg ngộoabv Thiêxafc n-khôoabv ng, e côoabv ng danh gặnjzp p nhiềhfqs u gian truânjzp n. Tuy nhiêxafc n cuốxdth i cùnims ng vẫixch n vôoabv sựtxhr . Chỉjxdd cótdbk cung thêxafc lưsjiz u niêxafc n Bạivff ch-hổmofj ngộoabv Nguyệoxrb t, Đntba ồyslp ng, e vợhmwp con nan toàhxxa n.
- Trẫixch m cũfnkx ng thấhsjj y thếehmy . Tháirkg i-ânjzp m cưsjiz Týxdth cựtxhr c tốxdth t, vợhmwp đhmwp ẹluyv p, họivff c giỏnjzp i, nhưsjiz ng khi lưsjiz u hạivff n ngộoabv Tang, Hổmofj thựtxhr c khótdbk bảunio o trọivff ng.
- Thầeodu n thấhsjj y trong triềhfqs u chỉjxdd Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng mớgcwb i cótdbk thểedte so sáirkg nh vớgcwb i ngưsjiz ờesql i nàhxxa y. Tânjzp u bệoxrb hạivff y làhxxa ai vậjvmk y? Thầeodu n mong gặnjzp p y đhmwp ểedte kếehmy t thânjzp n.
Nhàhxxa vua mỉjxdd m cưsjiz ờesql i:
- Y... Y đhmwp ãgiab kếehmy t huynh đhmwp ệoxrb vớgcwb i Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng. Y làhxxa Khai-Quốxdth c vưsjiz ơnkvy ng bêxafc n Đntba ạivff i-Việoxrb t.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n bậjvmk t lêxafc n:
- Átdbk i chàhxxa .
- Chỉjxdd còmelt n mấhsjj y hôoabv m nữsobg a, trẫixch m sẽoabv tiếehmy p y. Bânjzp y giờesql biếehmy t y rồyslp i, trẫixch m sẽoabv tùnims y nghi xếehmy p đhmwp ặnjzp t. Rấhsjj t tiếehmy c Lãgiab Duy-Giảunio n, Tàhxxa o Lợhmwp i-Dụjmrk ng theo tháirkg i hậjvmk u chốxdth ng y. Trẫixch m khótdbk màhxxa kếehmy t thânjzp n vớgcwb i y đhmwp ưsjiz ợhmwp c.
Qua cuộoabv c hộoabv i kiếehmy n giữsobg a nhàhxxa vua vớgcwb i Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n. Tựtxhr -Mai nótdbk i thầeodu m:
- Tốxdth ng cótdbk khoa Tửmata -vi nhưsjiz thếehmy nàhxxa y, thựtxhr c lợhmwp i hạivff i. Mìnnaw nh phảunio i ăgcwb n trộoabv m sáirkg ch củwlhl a họivff mớgcwb i đhmwp ưsjiz ợhmwp c.
Nhàhxxa vua đhmwp ứvxfh ng dậjvmk y tỏnjzp ýxdth tiễmata n kháirkg ch:
- Bânjzp y giờesql đhmwp ểedte đhmwp ạivff o sưsjiz vềhfqs nghỉjxdd . Mai trẫixch m sẽoabv thỉjxdd nh Đntba ịfwzs nh-vưsjiz ơnkvy ng, cùnims ng vớgcwb i đhmwp ạivff o sưsjiz bàhxxa n vềhfqs mấhsjj y làhxxa sốxdth củwlhl a Đntba oàhxxa n Tốxdth -Trinh bêxafc n Đntba ạivff i-lýxdth , rồyslp i quyếehmy t đhmwp ịfwzs nh chíunio nh sáirkg ch Nam-thùnims y.
Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n đhmwp ứvxfh ng dậjvmk y cáirkg o từhfqs ra vềhfqs .
Nhàhxxa vua vẫixch y tháirkg i giáirkg m:
- Ngưsjiz ờesql i cấhsjj t ba tậjvmk p sáirkg ch nàhxxa y đhmwp i cho trẫixch m, rồyslp i đhmwp ốxdth t đhmwp èesql n trong thưsjiz phòmelt ng, đhmwp ợhmwp i trẫixch m ăgcwb n xong, sẽoabv trởnrxo vềhfqs đhmwp ọivff c sáirkg ch.
Nótdbk i rồyslp i nhàhxxa vua đhmwp i ra. Tựtxhr -Mai đhmwp ãgiab đhmwp ưsjiz ợhmwp c Bảunio o-Hòmelt a cho biếehmy t: Hoàhxxa ng đhmwp ếehmy ăgcwb n uốxdth ng khôoabv ng cótdbk giờesql giấhsjj c nhấhsjj t đhmwp ịfwzs nh. Khi đhmwp ótdbk i thìnnaw truyềhfqs n tháirkg i-giáirkg m, cung nữsobg dọivff n lêxafc n ăgcwb n. Nótdbk nghĩnjzp thầeodu m:
- Ôuvqa ng hoàhxxa ng đhmwp ếehmy nàhxxa y chắjmsd c ăgcwb n ởnrxo nơnkvy i kháirkg c chứvxfh khôoabv ng ăgcwb n ởnrxo đhmwp ânjzp y.
Tháirkg i giáirkg m mang ba bộoabv sáirkg ch cấhsjj t vàhxxa o chỗyjpk cũfnkx . Y thắjmsd p lêxafc n mưsjiz ờesql i ngọivff n nếehmy n cựtxhr c lớgcwb n, rồyslp i đhmwp ốxdth t trầeodu m. Thưsjiz phòmelt ng sáirkg ng rựtxhr c. Xong côoabv ng việoxrb c y sang phòmelt ng bêxafc n cạivff nh ngồyslp i chầeodu u chựtxhr c.
Tựtxhr -Mai từhfqs trêxafc n giáirkg sáirkg ch nhảunio y xuốxdth ng nhưsjiz chiếehmy c láirkg rụjmrk ng. Nótdbk lấhsjj y cảunio ba bộoabv Tửmata -vi chíunio nh nghĩnjzp a dấhsjj u vàhxxa o bọivff c. Tòmelt mòmelt , nótdbk nhìnnaw n sang bêxafc n cạivff nh, thấhsjj y toàhxxa n cáirkg ch sáirkg ch nótdbk i vềhfqs Lịfwzs ch-sốxdth .
Nótdbk nótdbk i thầeodu m:
- Lịfwzs ch Trung-quốxdth c gốxdth c từhfqs Quy-lịfwzs ch củwlhl a triềhfqs u Hồyslp ng-bàhxxa ng. Cho đhmwp ếehmy n thờesql i Lĩnjzp nh-Nam, Tưsjiz -đhmwp ồyslp Phùnims ng Vĩnjzp nh-Hoa soạivff n lịfwzs ch cho vua Trưsjiz ng đhmwp ãgiab chia năgcwb m làhxxa m hai mưsjiz ơnkvy i bốxdth n tiếehmy t, cùnims ng tíunio nh nhậjvmk t thựtxhr c, nguyệoxrb t thựtxhr c cựtxhr c chíunio nh xáirkg c. Mãgiab Việoxrb n chiếehmy m Lĩnjzp nh-Nam rồyslp i y chởnrxo hếehmy t sáirkg ch nghiêxafc n cứvxfh u vềhfqs lịfwzs ch dânjzp ng cho vua Quang-Vũfnkx . Từhfqs đhmwp ấhsjj y lịfwzs ch Trung-quốxdth c đhmwp ổmofj i đhmwp ếehmy n hai mưsjiz ơnkvy i bẩnhqv y lầeodu n. Ta cầeodu n lấhsjj y hếehmy t sáirkg ch củwlhl a họivff mang vềhfqs cho lịfwzs ch quan nghiêxafc n cứvxfh u xem cótdbk gìnnaw hay hơnkvy n khôoabv ng?
Nótdbk đhmwp ếehmy m : Từhfqs Tháirkg i-sơnkvy lịfwzs ch pháirkg p củwlhl a Đntba ặnjzp ng Bìnnaw nh đhmwp ờesql i Háirkg n. Càhxxa n-tưsjiz ợhmwp ng lịfwzs ch pháirkg p củwlhl a Lưsjiz u Hồyslp ng cho tớgcwb i Minh-Thiêxafc n lịfwzs ch pháirkg p củwlhl a Lưsjiz u Tôoabv ng mớgcwb i soạivff n xong, gồyslp m hai mưsjiz ơnkvy i bẩnhqv y bộoabv . Nótdbk xénnaw khăgcwb n choàhxxa ng cổmofj bệoxrb n thàhxxa nh sợhmwp i dânjzp y, bótdbk lạivff i rồyslp i váirkg c lêxafc n vai, vưsjiz ợhmwp t qua cửmata a sổmofj ra ngoàhxxa i.
Nótdbk tiếehmy n thẳxafc ng đhmwp ếehmy n chỗyjpk Mỹunrw -Linh, Thiệoxrb u-Tháirkg i núirkg p. Hai ngưsjiz ờesql i từhfqs bótdbk ng tốxdth i nhảunio y ra hỏnjzp i:
- Việoxrb c xong chưsjiz a màhxxa vềhfqs sớgcwb m vậjvmk y?
- Xong mộoabv t nửmata a. Anh Thiệoxrb u-Tháirkg i mang vềhfqs đhmwp i. Đntba ểedte chịfwzs Mỹunrw -Linh ởnrxo lạivff i canh chừhfqs ng đhmwp ưsjiz ợhmwp c rồyslp i.
Trao bọivff c sáirkg ch cho Thiệoxrb u-Tháirkg i rồyslp i Tựtxhr -Mai theo đhmwp ưsjiz ờesql ng cũfnkx trởnrxo vềhfqs , nótdbk lạivff i leo lêxafc n núirkg p trêxafc n nótdbk c kệoxrb sáirkg ch. Nótdbk thấhsjj y nhàhxxa vua đhmwp ãgiab trởnrxo vềhfqs , đhmwp ang ngồyslp i đhmwp ọivff c sáirkg ch. Nótdbk nghĩnjzp thầeodu m:
- Ôuvqa ng vua nàhxxa y ăgcwb n uốxdth ng gìnnaw màhxxa mau nhưsjiz ma đhmwp ótdbk i vậjvmk y àhxxa ?
Ghi chúirkg
(4) Tháirkg i-hồyslp thuộoabv c Tôoabv -chânjzp u, Thưsjiz ợhmwp ng-hảunio i, nằirkg m sáirkg t bờesql biểedte n phíunio a Đntba ôoabv ng củwlhl a Trung-quốxdth c, thuộoabv c kinh-tuyếehmy n thứvxfh bẩnhqv y, cùnims ng giờesql vớgcwb i Đntba ạivff i-Việoxrb t.
(5) Nhưsjiz ngàhxxa y nay, ngưsjiz ờesql i Việoxrb t sinh ởnrxo Paris giờesql Týxdth , trong khi ởnrxo Hoa-sơnkvy n làhxxa giờesql Mãgiab o. Khi lấhsjj y sốxdth nêxafc n lấhsjj y giờesql Týxdth hay Mãgiab o? Theo Tửmata -vi kinh phảunio i lấhsjj y giờesql Týxdth .
(6) Xin lưsjiz u ýxdth đhmwp ộoabv c giảunio : Tânjzp y-Sơnkvy n lãgiab o nhânjzp n cùnims ng vua Nhânjzp n-Tôoabv ng tíunio nh Tửmata -vi theo chíunio nh pháirkg i: Khôoabv ng cótdbk sao Đntba ịfwzs a-khôoabv ng, màhxxa chỉjxdd cótdbk sao Thiêxafc n-khôoabv ng. Thiêxafc n-khôoabv ng an nhưsjiz sao Đntba ịfwzs a-khôoabv ng, chứvxfh khôoabv ng đhmwp ứvxfh ng trưsjiz ớgcwb c Tháirkg i-tuếehmy mộoabv t cung. Đntba ạivff i hạivff n thứvxfh nhấhsjj t ởnrxo cung Phụjmrk -mẫixch u, hoặnjzp c Huynh-đhmwp ệoxrb , chứvxfh khôoabv ng phảunio i ởnrxo mệoxrb nh. Còmelt n Hỏnjzp a, Linh cũfnkx ng an kháirkg c:
* Tuổmofj i Thânjzp n, Týxdth , Thìnnaw n: Hỏnjzp a ởnrxo Dầeodu n, Linh ởnrxo Tuấhsjj t.
* Tuổmofj i Dầeodu n, Ngọivff , Tuấhsjj t: Hỏnjzp a ởnrxo Sửmata u, Linh ởnrxo Mãgiab o.
* Tuổmofj i Tỵkqyo , Dậjvmk u, Sửmata u: Hỏnjzp a ởnrxo Mãgiab o, Linh ởnrxo Tuấhsjj t.
* Tuổmofj i Hợhmwp i, Mãgiab o, Mùnims i: Hỏnjzp a ởnrxo Dậjvmk u, Linh ởnrxo Tuấhsjj t.
- Hồ
- Tâ
Nghe đ
- Khô
Khô
- Nghe đ
Trê
- Cơ
Nhà
- Như
- Bệ
Nhà
- Sự
- Tâ
Rồ
Nhà
- Khi vậ
Tâ
- Phá
Nghe Tâ
- Hè
- Lú
Nhà
- Nhờ
- Vâ
Tâ
- Tổ
...Và
- Con hã
Thế
- Con đ
Từ
Khi thà
Nhà
- Trẫ
Nhà
- Mờ
- Đ
Tự
- Đ
Như
Tâ
- Sau đ
" Mộ
- Kì
Đ
Tổ
- Tử
Đ
- Đ
Tổ
- Nà
Thiế
- Con tô
Tổ
- Đ
Mộ
- Sư
Tổ
- Bầ
Thiế
Nhà
- Thiế
- Tâ
- Vì
- Tâ
Nhà
- Khi giả
Nhà
"Phư
Tam kỳ
Nam tấ
Nữ
Mã
Võ
- Ngư
Nhà
- Cuộ
- Vâ
Tổ
- Nă
Tổ
Chiế
- Vị
Thá
- Đ
Nhà
- Vì
- Đ
Nhà
- Ngư
Thá
- Tâ
- Lấ
Nhà
- Bả
Thá
- Thắ
- Tâ
Nhà
- Vậ
- Bệ
Nhà
- Trẫ
- Xin bệ
- Quả
Nhà
- Xin đ
- Tâ
Nhà
Phú
Do ư
Thư
Thị
À
- Khô
- Trẫ
- Tâ
- Khô
- Tâ
- Trẫ
- Vâ
- Ừ
- Thầ
Tự
- Là
Tâ
- Cả
- Trẫ
- Tâ
Lã
- Hồ
Nhà
- Như
- Tâ
Vậ
Vậ
Vậ
Vậ
Vậ
Vậ
Nhà
- Trẫ
- Bệ
- Trẫ
- Khô
- Nă
- Số
- Y sinh tuổ
- Như
- Tạ
- Bệ
- Rõ
Tâ
- Ngà
Ghi chú
(1) Mẹ
(2)Câ
- Đ
(3) Tố
- Con có
Đ
- Vì
Thá
- Khô
Nhà
- Do tổ
Thá
- Vì
Sau nà
Nhà
- Tạ
Nhà
- Thô
- Như
- Trư
- Vâ
- Chắ
- Tâ
Nhà
- Dư
- Tâ
- Thô
- Nă
Lã
- Nă
Nhà
- Như
Trầ
- Bâ
- Sinh ở
- Xin đ
- Khoa Tử
Nhà
- Nế
- Bệ
Nhà
- Xin đ
Tâ
- Chà
- Tạ
Tự
- Lã
- Bở
- Đ
Nhà
- Trẫ
- Tâ
- Ừ
- Cung Phú
- Thế
- Tâ
Nghe Tâ
- Chà
Nhà
- Bao giờ
Tâ
- Y sắ
Mặ
- Đ
- Đ
Nhà
- Như
- Tâ
- Củ
Tự
- Mì
Nhà
- Bâ
Tâ
- Dâ
- Trẫ
Quyề
- Đ
Nhà
- Tỷ
Tâ
- Khô
- Trẫ
- Nă
- Trẫ
- Thầ
Nhà
- Y... Y đ
Tâ
- Á
- Chỉ
Qua cuộ
- Tố
Nhà
- Bâ
Tâ
Nhà
- Ngư
Nó
- Ô
Thá
Tự
Nó
- Lị
Nó
Nó
- Việ
- Xong mộ
Trao bọ
- Ô
Ghi chú
(4) Thá
(5) Như
(6) Xin lư
* Tuổ
* Tuổ
* Tuổ
* Tuổ
Chúc các bạn đọc truyện vui vẻ.
