Anh Hùng Lĩnh Nam
Chương 1 : Thế sự hồi đầu dĩ nhất không giang sơn vô lệ khấp anh hùng
Thếubqa sựvjue hồzgqv i đeeik ầqwec u dĩntsk nhấcjrr t khôdngt ng,
Giang sơdngt n vôdngt lệnmkv khấcjrr p anh hùzsml ng.
(Phan Chu Trinh 1872-1926,
Chícova thàwnww nh thôdngt ng tháhzqw nh thi)
Dịzsml ch nghĩntsk a:
Ngẫbzjq m sựvjue thếubqa , quay đeeik ầqwec u nhìfmry n vềefvi quáhzqw khứydmh , khôdngt ng còjgmb n gìfmry cảjirk .
Giang sơdngt n hếubqa t nưekok ớdirg c mắartz t màwnww khóarvr c cho sựvjue nghiệnmkv p cáhzqw c anh hùzsml ng.
Trờrspu i nắartz ng thu, gióarvr heo may rícova t lêrspu n từzgxz ng cơdngt n, nhữtslh ng câqwkp y thôdngt ng bêrspu n bờrspu biểeqlo n vi vu nhưekok tiếubqa ng ai oáhzqw n củzvpr a dâqwkp n Việnmkv t mấcjrr t nưekok ớdirg c. Trêrspu n bãarvr i biểeqlo n Ngọnaay c-đeeik ưekok ờrspu ng, mộeeik t ngưekok ờrspu i đeeik àwnww n ôdngt ng tuổydmh i khoảjirk ng 50, lưekok ng đeeik eo bảjirk o kiếubqa m, tay dắartz t đeeik ứydmh a trẻlijs , thảjirk bưekok ớdirg c ngắartz m cảjirk nh. Dâqwkp n chàwnww i đeeik ang tụmsvm tậrish p làwnww m việnmkv c, ngưekok ờrspu i thìfmry váhzqw lưekok ớdirg i, kẻlijs thìfmry giặsowt t lưekok ớdirg i. Họnaay thấcjrr y cha con ngưekok ờrspu i đeeik àwnww n ôdngt ng thìfmry lễtten phéelpg p đeeik ứydmh ng dậrish y chàwnww o hỏblvv i. Mỗboig i lầqwec n nhưekok vậrish y, cha con phảjirk i ngừzgxz ng lạvjue i đeeik áhzqw p lễtten . Mộeeik t lãarvr o giàwnww đeeik ang váhzqw lưekok ớdirg i, đeeik ứydmh ng dâqwkp ïy chắartz p tay hỏblvv i:
– Đlijs àwnww o-hầqwec u hôdngt m nay thưekok thảjirk , ra đeeik âqwkp y ngắartz m cảjirk nh?
Ngưekok ờrspu i đeeik àwnww n ôdngt ng chậrish m rãarvr i trảjirk lờrspu i:
– Khi trong lòjgmb ng đeeik au dớdirg n, thìfmry còjgmb n cảjirk nh nàwnww o đeeik ẹqtye p nữtslh a? Khi nưekok ớdirg c đeeik ãarvr mấcjrr t thìfmry còjgmb n lòjgmb ng dạvjue nàwnww o màwnww dạvjue o chơdngt i?
Đlijs ứydmh a trẻlijs đeeik i cạvjue nh ngưekok ớdirg c mắartz t nhìfmry n cha hỏblvv i:
– Bốetif ơdngt i, nưekok ớdirg c mìfmry nh đeeik ãarvr mấcjrr t đeeik âqwkp u? Bốetif con ta chảjirk đeeik ang sốetif ng trêrspu n đeeik ấcjrr t nưekok ớdirg c mìfmry nh đeeik âqwkp y sao?
Đlijs àwnww o-hầqwec u khôdngt ng trảjirk lờrspu i, dắartz t con đeeik i ngưekok ợlxbz c lêrspu n đeeik ồzgqv i thôdngt ng. Tớdirg i mộeeik t mỏblvv m đeeik áhzqw nhìfmry n ra biểeqlo n, ôdngt ng kéelpg o con ngồzgqv i xuốetif ng, chỉrlln ra hòjgmb n đeeik ảjirk o cáhzqw ch bờrspu khôdngt ng xa hỏblvv i:
– Con cóarvr biếubqa t hòjgmb n đeeik ảjirk o kia têrspu n gìfmry khôdngt ng?
Đlijs ứydmh a trẻlijs trảjirk lờrspu i:
– Đlijs ạvjue i sưekok huynh bảjirk o đeeik óarvr làwnww hòjgmb n đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n. Trêrspu n đeeik ảjirk o cóarvr núbedc i Biệnmkv n-sơdngt n. Đlijs ảjirk o dàwnww i 4 dậrish m, rộeeik ng 2 dậrish m. Từzgxz đeeik âqwkp y ra đeeik ảjirk o khoảjirk ng 150 trưekok ợlxbz ng. Trêrspu n đeeik ảjirk o cóarvr đeeik ềefvi n thờrspu Mỵbedc Châqwkp u. Bãarvr i biểeqlo n Nghi-sơdngt n cóarvr nhiềefvi u ngọnaay c trai. Phícova a tâqwkp y núbedc i Biệnmkv n-sơdngt n cóarvr mộeeik t giếubqa ng nưekok ớdirg c têrspu n làwnww Ngọnaay c-tỉrlln nh, nghĩntsk a làwnww giếubqa ng ngọnaay c. Đlijs em nưekok ớdirg c giếubqa ng ấcjrr y rửsowt a ngọnaay c trai, thìfmry ngọnaay c sáhzqw ng vàwnww đeeik ẹqtye p lắartz m.
Đlijs àwnww o-hầqwec u ngạvjue c nhiêrspu n hỏblvv i:
– Ai đeeik ãarvr dẫbzjq n con đeeik i chơdngt i đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n?
Đlijs ứydmh a trẻlijs cưekok ờrspu i nắartz c nẻlijs , giậrish t tay cha:
– Thưekok a bốetif , anh Nghi-sơdngt n.
Đlijs àwnww o-hầqwec u gậrish t đeeik ầqwec u, trầqwec m tưekok nhìfmry n nhữtslh ng lớdirg p sóarvr ng từzgxz biểeqlo n cuốetif n vàwnww o bờrspu , thởrujb dàwnww i.
Đlijs àwnww o-hầqwec u têrspu n thựvjue c làwnww Đlijs àwnww o Thếubqa -Kiệnmkv t. Ôciin ng cóarvr ba con trai, con lớdirg n làwnww Đlijs àwnww o Nghi-Sơdngt n, con thứydmh làwnww Đlijs àwnww o Biệnmkv n-Sơdngt n, đeeik ềefvi u đeeik ãarvr trưekok ởrujb ng thàwnww nh. Con thứydmh ba làwnww Đlijs àwnww o Kỳtten , tứydmh c đeeik ứydmh a trẻlijs nàwnww y, mớdirg i 13 tuổydmh i. Ôciin ng thấcjrr y Kỳtten còjgmb n nhỏblvv , nêrspu n chưekok a cho biếubqa t nhữtslh ng đeeik iềefvi u hệnmkv trọnaay ng củzvpr a đeeik ấcjrr t nưekok ớdirg c, vìfmry vậrish y trêrspu n bãarvr i biểeqlo n, nghe con đeeik ặsowt t câqwkp u hỏblvv i cóarvr liêrspu n quan đeeik ếubqa n đeeik ạvjue i vậrish n dâqwkp n tộeeik c, ôdngt ng khôdngt ng trảjirk lờrspu i.
Ôciin ng hiệnmkv n làwnww mộeeik t trong chícova n Lạvjue c-hầqwec u ởrujb vùzsml ng Cửsowt u-châqwkp n. Tổydmh tiêrspu n ôdngt ng nguyêrspu n làwnww tưekok ớdirg ng củzvpr a Thụmsvm c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Khi An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng bịzsml Triệnmkv u Đlijs àwnww cấcjrr t quâqwkp n sang đeeik áhzqw nh, bịzsml thua trậrish n, chạvjue y đeeik ếubqa n đeeik âqwkp y thìfmry kháhzqw m pháhzqw ra con gáhzqw i làwnww Mỵbedc -Châqwkp u vìfmry ngâqwkp y thơdngt dạvjue i dộeeik t trong tìfmry nh yêrspu u màwnww làwnww m mấcjrr t nưekok ớdirg c.
Ngàwnww i giếubqa t con gáhzqw i đeeik ểeqlo tạvjue tộeeik i vớdirg i thiêrspu n hạvjue rồzgqv i nóarvr i vớdirg i cáhzqw c tưekok ớdirg ng sĩntsk rằrftu ng:
– Ta vìfmry sinh con, khôdngt ng biếubqa t dạvjue y, đeeik ếubqa n nổydmh i làwnww m hưekok việnmkv c nưekok ớdirg c. Ta khôdngt ng còjgmb n mặsowt t mũnmkv i nàwnww o nhìfmry n cáhzqw c quan, nhìfmry n quốetif c dâqwkp n nữtslh a. Ta nguyệnmkv n lấcjrr y cáhzqw i chếubqa t đeeik ểeqlo tựvjue xửsowt mìfmry nh. Sau khi ta chếubqa t rồzgqv i, cáhzqw c ngưekok ờrspu i hãarvr y chịzsml u nhụmsvm c, ẩybqv n nhẫbzjq n theo gưekok ơdngt ng Câqwkp u Tiễtten n nằrftu m gai nếubqa m mậrish t, giúbedc p ngưekok ờrspu i giàwnww , dạvjue y trẻlijs thơdngt , đeeik ểeqlo mai nàwnww y khôdngt i phụmsvm c lạvjue i giang sơdngt n.
Nóarvr i rồzgqv i An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng nhảjirk y xuốetif ng biểeqlo n tựvjue tửsowt . Trong cáhzqw c tưekok ớdirg ng hồzgqv i đeeik óarvr cóarvr tổydmh tiêrspu n củzvpr a Đlijs àwnww o hầqwec u. Ôciin ng cùzsml ng binh sĩntsk khai pháhzqw đeeik ấcjrr t hoang, đeeik ốetif t rừzgxz ng làwnww m rẫbzjq y, lậrish p ra Đlijs àwnww o trang, đeeik ếubqa n nay đeeik ãarvr bảjirk y đeeik ờrspu i.
Trưekok ớdirg c khi tổydmh tiêrspu n ôdngt ng tớdirg i đeeik âqwkp y thìfmry vùzsml ng nàwnww y dâqwkp n chúbedc ng phiêrspu u bạvjue t, sốetif ng rảjirk i ráhzqw c khắartz p nơdngt i. Tổydmh tiêrspu n củzvpr a ôdngt ng cùzsml ng táhzqw m vịzsml tưekok ớdirg ng kháhzqw c chia nhau mỗboig i ngưekok ờrspu i mộeeik t vùzsml ng, tụmsvm tậrish p dâqwkp n chúbedc ng lạvjue i, dạvjue y cho họnaay trồzgqv ng câqwkp y, chăxcjk n nuôdngt i. Lạvjue i giúbedc p họnaay cấcjrr t nhàwnww , đeeik óarvr ng thuyềefvi n, làwnww m lưekok ớdirg i đeeik áhzqw nh cáhzqw . Dâqwkp n chúbedc ng cảjirk m phụmsvm c tôdngt n chícova n ngưekok ờrspu i thàwnww nh chícova n vịzsml Lạvjue c-hầqwec u.
Thờrspu i bâqwkp y giờrspu , ngưekok ờrspu i Háhzqw n tuy cai trịzsml đeeik ấcjrr t Việnmkv t, nhưekok ng vẫbzjq n dùzsml ng chếubqa đeeik ộeeik phong kiếubqa n, mỗboig i vùzsml ng đeeik ểeqlo nguyêrspu n mộeeik t vịzsml Lạvjue c-hầqwec u hay Lạvjue c-tưekok ớdirg ng cai trịzsml . Dâqwkp n trong ấcjrr p dưekok ớdirg i quyềefvi n đeeik iềefvi u đeeik ộeeik ng củzvpr a Lạvjue c-hầqwec u, Lạvjue c-tưekok ớdirg ng. Còjgmb n Tháhzqw i-thúbedc , Huyệnmkv n-lệnmkv nh, Huyệnmkv n-úbedc y thìfmry chỉrlln việnmkv c kiểeqlo m soáhzqw t cáhzqw c Lạvjue c-hầqwec u, Lạvjue c-tưekok ớdirg ng màwnww thôdngt i.
Quậrish n Cửsowt u-châqwkp n, cóarvr mộeeik t Tháhzqw i-thúbedc cai trịzsml . Dưekok ớdirg i Tháhzqw i-thúbedc cóarvr mộeeik t Đlijs ôdngt -úbedc y coi vềefvi quâqwkp n sựvjue , cóarvr mộeeik t Đlijs ôdngt -sáhzqw t coi vềefvi an ninh giốetif ng nhưekok ngàwnww y nay làwnww cảjirk nh sáhzqw t, côdngt ng an. Quậrish n Cửsowt u-châqwkp n chia làwnww m bốetif n huyệnmkv n, mỗboig i huyệnmkv n cóarvr mộeeik t Huyệnmkv n-lệnmkv nh ngưekok ờrspu i Háhzqw n vàwnww mộeeik t Huyệnmkv n-úbedc y khi thìfmry ngưekok ờrspu i Việnmkv t, khi thìfmry ngưekok ờrspu i Háhzqw n coi vềefvi quâqwkp n sựvjue . Mỗboig i huyệnmkv n cũnmkv ng cóarvr mộeeik t Giáhzqw m-sởrujb Tếubqa -táhzqw c coi vềefvi an ninh.
Sau gầqwec n 100 năxcjk m thìfmry cáhzqw c Lạvjue c-hầqwec u họnaay p nhau lạvjue i, lậrish p ra pháhzqw i võyhkq Cửsowt u-châqwkp n, thàwnww nh ra bâqwkp y giờrspu ởrujb Cửsowt u-châqwkp n chỉrlln cóarvr mộeeik t pháhzqw i võyhkq , nhưekok ng cóarvr tớdirg i chícova n trang ấcjrr p kháhzqw c nhau. Từzgxz khi pháhzqw i võyhkq Cửsowt u-châqwkp n đeeik ưekok ợlxbz c thàwnww nh lậrish p đeeik ếubqa n giờrspu trảjirk i gầqwec n 100 năxcjk m. Võyhkq pháhzqw i Cửsowt u-châqwkp n lấcjrr y việnmkv c phảjirk n Háhzqw n phụmsvm c Việnmkv t làwnww m lẽeqlo chícova nh đeeik ểeqlo hoạvjue t đeeik ộeeik ng. Cáhzqw c tôdngt n sưekok củzvpr a pháhzqw i trọnaay ng nghĩntsk a khinh tàwnww i, nêrspu n đeeik ưekok ợlxbz c cáhzqw c anh hùzsml ng khắartz p vùzsml ng Lĩntsk nh-nam nhưekok Nam-hảjirk i, Quếubqa -lâqwkp m, Giao-chỉrlln , Nhậrish t-nam, Tưekok ợlxbz ng-quậrish n kícova nh phụmsvm c.
Tuy bêrspu n trong pháhzqw i Cửsowt u-châqwkp n cóarvr ýekok đeeik ồzgqv lớdirg n nhưekok vậrish y, nhưekok ng vẫbzjq n giữtslh đeeik ưekok ợlxbz c bícova mậrish t. Nêrspu n khi Đlijs àwnww o hầqwec u thấcjrr y Đlijs àwnww o Kỳtten biếubqa t tưekok ờrspu ng tậrish n vềefvi đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n, ôdngt ng tưekok ởrujb ng mưekok u đeeik ồzgqv bícova mậrish t đeeik óarvr con đeeik ãarvr biếubqa t, nêrspu n mớdirg i vặsowt n hỏblvv i. Khôdngt ng ngờrspu , Đlijs àwnww o Kỳtten khôdngt ng biếubqa t gìfmry hơdngt n vềefvi thắartz ng cảjirk nh đeeik ịzsml a phưekok ơdngt ng.
Nguyêrspu n hai hòjgmb n núbedc i ngoàwnww i bờrspu biểeqlo n, trưekok ớdirg c đeeik âqwkp y khôdngt ng cóarvr têrspu n, mộeeik t lầqwec n Đlijs àwnww o hầqwec u cùzsml ng phu nhâqwkp n đeeik i ngoạvjue n sơdngt n hứydmh ng gióarvr , trởrujb vềefvi đeeik ẻlijs ra ngưekok ờrspu i con thứydmh nhấcjrr t, ôdngt ng đeeik ặsowt t têrspu n làwnww Nghi-Sơdngt n, vàwnww đeeik ặsowt t têrspu n hòjgmb n núbedc i đeeik óarvr làwnww Nghi-sơdngt n luôdngt n. Hai năxcjk m sau ôdngt ng bàwnww du ngoạvjue n hòjgmb n núbedc i thứydmh nhìfmry , vềefvi thụmsvm thai đeeik ẻlijs ra ngưekok ờrspu i con thứydmh nhìfmry , ôdngt ng đeeik ặsowt t têrspu n làwnww Biệnmkv n-Sơdngt n, vàwnww cũnmkv ng đeeik ặsowt t núbedc i đeeik óarvr làwnww Biệnmkv n-sơdngt n.
Ghi chúbedc củzvpr a thuậrish t giảjirk :
Đlijs ảjirk o Nghi-sơdngt n ngàwnww y nay nằrftu m cáhzqw ch thịzsml xãarvr Thanh-hoáhzqw 55 km tạvjue i xãarvr Ngọnaay c-đeeik ưekok ờrspu ng. Đlijs ảjirk o dàwnww i khoảjirk ng 6 km, rộeeik ng 2 km, cáhzqw ch bờrspu biểeqlo n khoảjirk ng 300-500 m. Trêrspu n đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n cóarvr núbedc i Biệnmkv n-sơdngt n. Đlijs ềefvi n thờrspu Mỵbedc Châqwkp u hiệnmkv n nay vẫbzjq n còjgmb n. Giếubqa ng Tẩybqv y ngọnaay c cũnmkv ng còjgmb n. Trêrspu n đeeik ảjirk o cóarvr mộeeik t thàwnww nh, xâqwkp y từzgxz đeeik ờrspu i Tâqwkp y-sơdngt n đeeik ặsowt t 12 khẩybqv u đeeik ạvjue i báhzqw c.
Thấcjrr y Đlijs àwnww o Kỳtten tuy mớdirg i 13 tuổydmh i, nhưekok ng đeeik ãarvr khôdngt n ngoan, ôdngt ng muốetif n cho con biếubqa t nhữtslh ng đeeik iềefvi u hệnmkv trọnaay ng. Trưekok ớdirg c khi cho biếubqa t, ôdngt ng gâqwkp y sựvjue tòjgmb mòjgmb củzvpr a con, hơdngt n làwnww nóarvr i thẳdirg ng ra. Ôciin ng hỏblvv i Kỳtten :
– Con đeeik ãarvr họnaay c đeeik ưekok ợlxbz c bao nhiêrspu u cuốetif n sáhzqw ch rồzgqv i?
Đlijs àwnww o Kỳtten chìfmry a bảjirk n tay ra tícova nh:
– Đlijs ạvjue i-họnaay c nàwnww y, Trung-dung nàwnww y, Luậrish n-ngữtslh nàwnww y, Mạvjue nh-tửsowt nàwnww y. Tứydmh -thưekok con họnaay c hếubqa t rồzgqv i. Ngũnmkv -kinh thìfmry con đeeik ãarvr họnaay c kinh Thi, Thưekok , Xuâqwkp n-thu, còjgmb n kinh Dịzsml ch thìfmry đeeik ang họnaay c. Thầqwec y con bảjirk o tháhzqw ng sau con sẽeqlo đeeik ưekok ợlxbz c họnaay c Hàwnww n-phi tửsowt .
Đlijs àwnww o hầqwec u hưekok ớdirg ng mặsowt t nhìfmry n ra xa:
– Cuộeeik c thếubqa xoay vầqwec n, nhàwnww Chu phong cho 800 chưekok hầqwec u, nay chỉrlln còjgmb n lạvjue i mộeeik t đeeik ấcjrr t Trung-nguyêrspu n, nhữtslh ng dâqwkp n xung quanh đeeik ềefvi u trởrujb thàwnww nh Háhzqw n. Ngưekok ờrspu i Háhzqw n coi cáhzqw c dâqwkp n tộeeik c kháhzqw c nhưekok thúbedc vậrish t, nhưekok man mọnaay i. Họnaay gọnaay i chúbedc ng ta làwnww rợlxbz Việnmkv t, làwnww Nam-man, làwnww rợlxbz Giao-chỉrlln . Chúbedc ng ta cóarvr quốetif c tổydmh Hùzsml ng-vưekok ơdngt ng, màwnww khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c thờrspu , phảjirk i thờrspu Hoàwnww ng-đeeik ếubqa , thờrspu Chu-côdngt ng, Văxcjk n-vưekok ơdngt ng, lạvjue i còjgmb n phảjirk i thờrspu cáhzqw i gãarvr nhàwnww quêrspu Lưekok u Bang tứydmh c Cao-tổydmh nhàwnww Tâqwkp y-háhzqw n . Ngưekok ờrspu i ta nhâqwkp n danh làwnww Háhzqw n, cóarvr quyềefvi n coi chúbedc ng ta nhưekok trâqwkp u, nhưekok chóarvr , muốetif n giếubqa t thìfmry giếubqa t, muốetif n bỏblvv tùzsml thìfmry bỏblvv . Tạvjue i sao chúbedc ng ta lạvjue i phảjirk i cúbedc i đeeik ầqwec u chịzsml u nhụmsvm c nhưekok vậrish y?
Đlijs àwnww o Kỳtten nhưekok thứydmh c tỉrlln nh, nhìfmry n vàwnww o châqwkp n trờrspu i xa xa:
– Vìfmry ngưekok ờrspu i Háhzqw n cóarvr gưekok ơdngt m, cóarvr đeeik ao, cóarvr sứydmh c mạvjue nh. Vìfmry ngưekok ờrspu i Háhzqw n đeeik ôdngt ng, ngưekok ờrspu i Việnmkv t ícova t.
Đlijs àwnww o hầqwec u gậrish t đeeik ầqwec u:
– Chúbedc ng ta cũnmkv ng cóarvr gưekok ơdngt m, cóarvr đeeik ao, cóarvr sứydmh c mạvjue nh. Nhưekok ng chúbedc ng ta thiếubqa u hai thứydmh : mộeeik t làwnww sựvjue hợlxbz p quầqwec n, hai làwnww lòjgmb ng can đeeik ảjirk m. Nếubqa u chúbedc ng ta đeeik ưekok ợlxbz c hai thứydmh đeeik óarvr thìfmry cóarvr thểeqlo đeeik uổydmh i ngưekok ờrspu i Háhzqw n ra khỏblvv i đeeik ấcjrr t nưekok ớdirg c nàwnww y. Bởrujb i vậrish y hôdngt m nay bốetif đeeik ưekok a con lêrspu n đeeik âqwkp y, đeeik ểeqlo dạvjue y con mấcjrr y bàwnww i họnaay c.
Đlijs ứydmh a trẻlijs mởrujb to mắartz t reo lêrspu n:
– Bốetif ơdngt i, con đeeik ãarvr họnaay c xong bộeeik Cửsowt u-châqwkp n trưekok ợlxbz ng pháhzqw p rồzgqv i. Hôdngt m nay bốetif dạvjue y con Cửsowt u-châqwkp n chưekok ởrujb ng pháhzqw p đeeik i bốetif .
Đlijs àwnww o hầqwec u lắartz c đeeik ầqwec u:
– Võyhkq thìfmry lúbedc c nàwnww o họnaay c chẳdirg ng đeeik ưekok ợlxbz c. Con đeeik ãarvr 13 tuổydmh i rồzgqv i, bốetif phảjirk i dạvjue y con bàwnww i họnaay c quan trọnaay ng hơdngt n. Nếubqa u khôdngt ng cóarvr bàwnww i họnaay c nàwnww y thìfmry dùzsml con cóarvr đeeik ọnaay c hàwnww ng nghìfmry n cuốetif n sáhzqw ch, cóarvr họnaay c hếubqa t cáhzqw c võyhkq côdngt ng trong thiêrspu n hạvjue cũnmkv ng vôdngt ícova ch màwnww thôdngt i. Đlijs óarvr làwnww bàwnww i họnaay c đeeik ểeqlo biếubqa t sửsowt dụmsvm ng nhữtslh ng kiếubqa n thứydmh c trong sáhzqw ch vởrujb , nhữtslh ng chiêrspu u thứydmh c võyhkq họnaay c củzvpr a thiêrspu n hạvjue .
Đlijs àwnww o Kỳtten hỏblvv i lạvjue i:
– Bốetif ơdngt i, con biếubqa t sửsowt dụmsvm ng Cửsowt u-châqwkp n trưekok ợlxbz ng pháhzqw p, Cửsowt u-châqwkp n cầqwec m nãarvr thủzvpr vàwnww Cửsowt u-châqwkp n kiếubqa m pháhzqw p rồzgqv i. Cóarvr khóarvr gìfmry đeeik âqwkp u?
Đlijs àwnww o Kỳtten nóarvr i xong, nóarvr rúbedc t kiếubqa m bêrspu n cạvjue nh cha ra, làwnww m lễtten rồzgqv i múbedc a nhưekok mâqwkp y bay, nhưekok gióarvr cuốetif n. Hếubqa t bàwnww i, nóarvr làwnww m lễtten vớdirg i cha rồzgqv i tra kiếubqa m vàwnww o vỏblvv , ngồzgqv i xuốetif ng.
Đlijs àwnww o hầqwec u vẫbzjq n mơdngt màwnww ng nhìfmry n ra biểeqlo n:
– Con biếubqa t sửsowt dụmsvm ng kiếubqa m, nhưekok ng dùzsml ng nóarvr đeeik ểeqlo làwnww m gìfmry ? Giúbedc p ícova ch cho ai?
Đlijs àwnww o Kỳtten suy nghĩntsk mộeeik t lúbedc c, rồzgqv i chau màwnww y, miệnmkv ng muốetif n nóarvr i gìfmry , rồzgqv i lạvjue i lắartz c đeeik ầqwec u lộeeik vẻlijs khôdngt ng hiểeqlo u.
Đlijs àwnww o hầqwec u vuốetif t tóarvr c con:
– Bốetif cóarvr ba con trai, thìfmry con cóarvr ngộeeik tícova nh cao nhấcjrr t, hy vọnaay ng con sẽeqlo làwnww ngưekok ờrspu i thựvjue c hiệnmkv n đeeik ưekok ợlxbz c cáhzqw i chícova củzvpr a bốetif . Cho nêrspu n hôdngt m nay bốetif đeeik ưekok a con lêrspu n đeeik âqwkp y đeeik ểeqlo dạvjue y cho con bàwnww i họnaay c quan trọnaay ng, đeeik óarvr làwnww chỉrlln cho con biếubqa t sửsowt dụmsvm ng nhữtslh ng gìfmry con họnaay c đeeik ưekok ợlxbz c.
Ngừzgxz ng mộeeik t láhzqw t Đlijs àwnww o hầqwec u tiếubqa p:
– Chúbedc ng ta thuộeeik c dòjgmb ng giốetif ng Báhzqw ch Việnmkv t ởrujb phícova a Nam núbedc i Ngũnmkv -lĩntsk nh. Tổydmh tiêrspu n củzvpr a chúbedc ng ta làwnww Lạvjue c-long quâqwkp n. Lạvjue c-long quâqwkp n lấcjrr y tổydmh mẫbzjq u làwnww Âfmry u-cơdngt , tưekok ơdngt ng truyềefvi n sinh đeeik ưekok ợlxbz c mộeeik t trăxcjk m ngưekok ờrspu i con. Lạvjue c-long quâqwkp n phong cho mỗboig i con cai trịzsml mộeeik t vùzsml ng, do đeeik óarvr chúbedc ng ta cóarvr dòjgmb ng giốetif ng Báhzqw ch-việnmkv t. Ngưekok ờrspu i con cảjirk củzvpr a Lạvjue c-long quâqwkp n lêrspu n làwnww m vua, lậrish p ra họnaay Hồzgqv ng-bàwnww ng, nưekok ớdirg c gọnaay i làwnww Văxcjk n-lang.
Đlijs àwnww o Kỳtten gậrish t gậrish t đeeik ầqwec u, tỏblvv ýekok hiểeqlo u biếubqa t.
– Trảjirk i qua mấcjrr y ngàwnww n năxcjk m đeeik ấcjrr t nưekok ớdirg c củzvpr a ngưekok ờrspu i Việnmkv t vẫbzjq n riêrspu ng mộeeik t phưekok ơdngt ng trờrspu i Nam. Sau vua Hùzsml ng thứydmh 88 vìfmry mảjirk i mêrspu rưekok ợlxbz u chèciin , bỏblvv bêrspu chícova nh sựvjue , mộeeik t trong cáhzqw c vua giốetif ng Báhzqw ch-việnmkv t làwnww Thụmsvm c Pháhzqw n đeeik áhzqw nh lấcjrr y nưekok ớdirg c Văxcjk n-lang lậrish p ra nhàwnww Thụmsvm c. Vua Thụmsvm c đeeik ặsowt t têrspu n nưekok ớdirg c làwnww Âfmry u-lạvjue c.
Ghi chúbedc củzvpr a thuậrish t giảjirk :
Theo cổydmh sửsowt , thìfmry họnaay Hồzgqv ng-bàwnww ng làwnww m vua đeeik ưekok ợlxbz c 18 đeeik ờrspu i. Nhưekok ng chúbedc ng tôdngt i căxcjk n cứydmh vàwnww o mộeeik t thưekok tịzsml ch kháhzqw c thìfmry khôdngt ng phảjirk i 18 màwnww 88. Con sốetif 88 hợlxbz p lýekok hơdngt n, nêrspu n trong suốetif t tấcjrr t cảjirk cáhzqw c táhzqw c phẩybqv m củzvpr a tôdngt i, tôdngt i dùzsml ng con sốetif nàwnww y. Xin đeeik ọnaay c sang Anh-hùzsml ng Lĩntsk nh Nam quyểeqlo n 4.
Đlijs àwnww o Kỳtten reo lêrspu n:
– Con biếubqa t rồzgqv i bốetif ơdngt i! Cóarvr mộeeik t lầqwec n thầqwec y đeeik ồzgqv dạvjue y con họnaay c, khi nóarvr i đeeik ếubqa n nưekok ớdirg c Âfmry u-lạvjue c thìfmry ngưekok ờrspu i ngưekok ng bặsowt t, vàwnww thởrujb dàwnww i. Con hỏblvv i nưekok ớdirg c Âfmry u-lạvjue c làwnww gìfmry thìfmry thầqwec y lắartz c đeeik ầqwec u. Tạvjue i sao thếubqa hởrujb bốetif ?
Ngưekok ờrspu i cha thởrujb dàwnww i:
– Đlijs ấcjrr t nưekok ớdirg c cóarvr têrspu n màwnww khôdngt ng dáhzqw m nóarvr i tớdirg i. Ngưekok ờrspu i sốetif ng cóarvr kháhzqw c gìfmry chếubqa t khôdngt ng? Thầqwec y con nhắartz c tớdirg i quốetif c hiệnmkv u Âfmry u-lạvjue c màwnww khôdngt ng dáhzqw m giảjirk ng cho con nghe, vìfmry nưekok ớdirg c chúbedc ng ta bịzsml ngưekok ờrspu i Háhzqw n đeeik ôdngt hộeeik , họnaay cấcjrr m nóarvr i đeeik ếubqa n nhữtslh ng gìfmry vềefvi lịzsml ch sửsowt củzvpr a chúbedc ng ta.
Đlijs àwnww o Kỳtten nhưekok đeeik ãarvr hiểeqlo u đeeik ưekok ợlxbz c cha nóarvr muốetif n nóarvr i gìfmry :
– Bốetif ơdngt i, thếubqa nưekok ớdirg c Âfmry u-lạvjue c chúbedc ng ta làwnww m sao màwnww bịzsml mấcjrr t, vàwnww mấcjrr t tựvjue bao giờrspu ?
– Chúbedc ng ta mấcjrr t nưekok ớdirg c tícova nh đeeik ếubqa n nay làwnww 184 năxcjk m rồzgqv i. Khi An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng dựvjue ng nưekok ớdirg c, thìfmry bêrspu n Trung-nguyêrspu n, Tầqwec n Thuỷghgy -hoàwnww ng thôdngt n tícova nh hếubqa t cáhzqw c chưekok hầqwec u, dựvjue ng thàwnww nh Trung-nguyêrspu n. Tầqwec n Thuỷghgy -hoàwnww ng muốetif n đeeik ấcjrr t Âfmry u-lạvjue c thàwnww nh quậrish n huyệnmkv n cai trịzsml nhưekok Trung-nguyêrspu n. Thụmsvm c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng cưekok ơdngt ng quyếubqa t khôdngt ng đeeik ểeqlo mấcjrr t nưekok ớdirg c, chốetif ng lạvjue i. Thuỷghgy -hoàwnww ng sai tưekok ớdirg ng làwnww Đlijs ồzgqv Thưekok mang nửsowt a triệnmkv u quâqwkp n sang đeeik áhzqw nh. Ngưekok ờrspu i Việnmkv t ta, do đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng quâqwkp n Cao Nỗboig chỉrlln huy, ẩybqv n vàwnww o rừzgxz ng đeeik êrspu m ra đeeik áhzqw nh nhau vớdirg i quâqwkp n Tầqwec n. Cuốetif i cùzsml ng giếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c Đlijs ồzgqv Thưekok , vàwnww bảjirk o toàwnww n đeeik ưekok ợlxbz c đeeik ộeeik c lậrish p. Trong cuộeeik c chiếubqa n nàwnww y, đeeik ấcjrr t nưekok ớdirg c chúbedc ng ta quáhzqw rộeeik ng, màwnww ngưekok ờrspu i ícova t, phảjirk i rúbedc t vềefvi phưekok ơdngt ng Nam. Quâqwkp n Tầqwec n lấcjrr y mấcjrr t mộeeik t sốetif đeeik ấcjrr t đeeik ai phícova a Nam núbedc i Ngũnmkv -lĩntsk nh đeeik ặsowt t ra ba quậrish n Nam-hảjirk i, Quếubqa -lâqwkp m vàwnww Tưekok ợlxbz ng-quậrish n, giao cho mộeeik t viêrspu n quan cai trịzsml , đeeik óarvr làwnww Triệnmkv u Đlijs àwnww .
Ghi chúbedc củzvpr a thuậrish t giảjirk :
Tưekok Mãarvr Thiêrspu n, Sửsowt -kýekok quyểeqlo n 112, chéelpg p: "Bấcjrr y giờrspu Thuỷghgy -hoàwnww ng phícova a Bắartz c thìfmry mắartz c họnaay a vớdirg i rợlxbz Hồzgqv . Phícova a Nam thìfmry khốetif n khổydmh vớdirg i ngưekok ờrspu i Việnmkv t. Đlijs óarvr ng binh ởrujb chỗboig đeeik ấcjrr t hiểeqlo m, tiếubqa n khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c, màwnww thoáhzqw i thìfmry cũnmkv ng khôdngt ng xong. Suốetif t 10 năxcjk m, đeeik àwnww n ôdngt ng phảjirk i mặsowt c áhzqw o giáhzqw p, đeeik àwnww n bàwnww phảjirk i xung làwnww m lao dịzsml ch chuyêrspu n chởrujb , khổydmh sởrujb khôdngt ng chịzsml u nổydmh i. Ngưekok ờrspu i ngưekok ờrspu i thắartz t cổydmh trêrspu n câqwkp y dọnaay c đeeik ưekok ờrspu ng, ngưekok ờrspu i chếubqa t trôdngt ng nhau".
Nghe cha nóarvr i, mặsowt t Đlijs àwnww o Kỳtten hiệnmkv n ra nhữtslh ng nếubqa t ưekok u tưekok nhưekok ngưekok ờrspu i lớdirg n. Đlijs àwnww o hầqwec u tiếubqa p:
– Sau nhâqwkp n Tầqwec n Thuỷghgy -hoàwnww ng tàwnww n áhzqw c, dâqwkp n chúbedc ng nổydmh i loạvjue n khắartz p nơdngt i, Triệnmkv u Đlijs àwnww cũnmkv ng khôdngt ng thầqwec n phụmsvm c nhàwnww Tầqwec n, xưekok ng làwnww Triệnmkv u Võyhkq -vưekok ơdngt ng, đeeik óarvr ng đeeik ôdngt ởrujb Phiêrspu n-ngung. Đlijs àwnww làwnww ngưekok ờrspu i khôdngt n ngoan, cóarvr chícova lớdirg n, muốetif n lậrish p mộeeik t quốetif c gia lâqwkp u dàwnww i. Nhưekok ng mởrujb rộeeik ng vềefvi phưekok ơdngt ng Bắartz c thìfmry vưekok ớdirg ng nhàwnww Háhzqw n hùzsml ng mạvjue nh, nêrspu n tìfmry m cáhzqw ch Nam tiếubqa n. Triệnmkv u Đlijs àwnww thấcjrr y trưekok ớdirg c đeeik âqwkp y Đlijs ồzgqv Thưekok , đeeik em quâqwkp n Tầqwec n đeeik áhzqw nh nưekok ớdirg c Âfmry u-lạvjue c màwnww bịzsml giếubqa t, vìfmry Âfmry u-lạvjue c cóarvr ba bảjirk o vậrish t. Đlijs àwnww tìfmry m cáhzqw ch pháhzqw ba thứydmh đeeik óarvr . Y bèciin n hỏblvv i côdngt ng chúbedc a Mỵbedc Châqwkp u củzvpr a An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng cho con trai đeeik ầqwec u lòjgmb ng làwnww Trọnaay ng Thuỷghgy , vàwnww khôdngt n ngoan hơdngt n, cho Trọnaay ng Thuỷghgy ởrujb rểeqlo . Kỳtten con, con thấcjrr y Triệnmkv u Đlijs àwnww cóarvr khôdngt n khôdngt ng?
Đlijs àwnww o Kỳtten , tuy mớdirg i 13 tuổydmh i, nhưekok ng đeeik ưekok ợlxbz c cha dạvjue y võyhkq , thầqwec y dạvjue y văxcjk n, cha con luôdngt n cạvjue nh nhau, nêrspu n đeeik ãarvr trưekok ởrujb ng thàwnww nh, biếubqa t suy nghĩntsk nhưekok ngưekok ờrspu i lớdirg n. Nóarvr cau mặsowt t:
– Chắartz c làwnww Thụmsvm c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng khôdngt ng chịzsml u gảjirk Mỵbedc Châqwkp u cho Trọnaay ng Thuỷghgy .
Đlijs àwnww o hầqwec u lắartz c đeeik ầqwec u:
– Con lầqwec m rồzgqv i! An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng chịzsml u gảjirk mớdirg i khổydmh chứydmh ! Tạvjue i sao con cho rằrftu ng An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng khôdngt ng chịzsml u?
– Con nghĩntsk An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng làwnww ngưekok ờrspu i cóarvr tàwnww i, cóarvr chícova lớdirg n, thìfmry mớdirg i thắartz ng đeeik ưekok ợlxbz c Hùzsml ng-vưekok ơdngt ng. Sau khi thắartz ng Hùzsml ng-vưekok ơdngt ng lạvjue i mộeeik t lầqwec n kinh nghiệnmkv m nữtslh a, khôdngt ng lẽeqlo khôdngt ng biếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c ýekok đeeik ồzgqv củzvpr a Triệnmkv u Đlijs àwnww ? Màwnww dùzsml vưekok ơdngt ng cóarvr lầqwec m lẫbzjq n thìfmry tưekok ớdirg ng sĩntsk củzvpr a ngàwnww i sẽeqlo ngăxcjk n cảjirk n. Ngàwnww i dạvjue i gìfmry gảjirk Mỵbedc Châqwkp u cho Trọnaay ng Thuỷghgy .
Đlijs àwnww o hầqwec u thấcjrr y con cóarvr nhậrish n xéelpg t tinh tếubqa , ôdngt ng mừzgxz ng lắartz m. Ôciin ng nghĩntsk thầqwec m: Nếubqa u cứydmh đeeik àwnww nàwnww y, thìfmry năxcjk m 20 tuổydmh i, Đlijs àwnww o Kỳtten sẽeqlo làwnww ngưekok ờrspu i lỗboig i lạvjue c, cóarvr thểeqlo nốetif i chícova ôdngt ng mưekok u đeeik ồzgqv phụmsvm c quốetif c đeeik ưekok ợlxbz c.
– Con đeeik ãarvr biếubqa t nhìfmry n xa rồzgqv i đeeik óarvr . Quâqwkp n Tầqwec n mạvjue nh mẽeqlo biếubqa t chừzgxz ng nàwnww o, gồzgqv m thâqwkp u cáhzqw c nưekok ớdirg c Trung-nguyêrspu n, thếubqa nhưekok tháhzqw c đeeik ổydmh . Vua Tầqwec n dùzsml ng đeeik ếubqa n nửsowt a triệnmkv u quâqwkp n đeeik áhzqw nh Âfmry u-lạvjue c nhưekok ng vẫbzjq n bịzsml bạvjue i. An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng vìfmry tựvjue hàwnww o đeeik óarvr màwnww mấcjrr t nưekok ớdirg c. Ngàwnww i quêrspu n rằrftu ng Âfmry u-lạvjue c cóarvr Tam bảjirk o mớdirg i thắartz ng đeeik ưekok ợlxbz c Tầqwec n. Con biếubqa t Tam bảjirk o làwnww gìfmry khôdngt ng?
Đlijs àwnww o Kỳtten ngơdngt ngáhzqw c nhìfmry n cha, suy nghĩntsk mộeeik t lúbedc c rồzgqv i gãarvr i đeeik ầqwec u, bứydmh t rứydmh t trảjirk lờrspu i:
– Con tìfmry m ra rồzgqv i, Tam bảjirk o làwnww ba thứydmh quícova . Thứydmh nhấcjrr t làwnww võyhkq côdngt ng củzvpr a Âfmry u-lạvjue c, Văxcjk n-lang hơdngt n Tầqwec n. Thứydmh nhìfmry làwnww đeeik ịzsml a thếubqa Âfmry u-lạvjue c hiểeqlo m trởrujb , khiếubqa n quâqwkp n Tầqwec n tiếubqa n khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c lui cũnmkv ng khôdngt ng xong. Còjgmb n bảjirk o vậrish t thứydmh ba làwnww gìfmry thìfmry con nghĩntsk khôdngt ng ra.
– Đlijs ưekok ợlxbz c, bốetif sẽeqlo cho con biếubqa t nóarvr làwnww gìfmry . Con hãarvr y làwnww m đeeik ừzgxz ng hỏblvv i vặsowt t, đeeik ợlxbz i xong rồzgqv i sẽeqlo biếubqa t.
Ôciin ng lấcjrr y cỏblvv bệnmkv n thàwnww nh mộeeik t cáhzqw i bùzsml i nhùzsml i dàwnww i, rồzgqv i quấcjrr n quanh ngưekok ờrspu i con nhưekok cáhzqw i áhzqw o giáhzqw p. Ôciin ng lạvjue i lấcjrr y kiếubqa m chặsowt t tre, đeeik ẽeqlo o thàwnww nh mộeeik t câqwkp y côdngt n đeeik ưekok a cho Đlijs àwnww o Kỳtten , dặsowt n:
– Con đeeik ãarvr họnaay c Cửsowt u châqwkp n trưekok ợlxbz ng pháhzqw p, con đeeik áhzqw nh cho bốetif coi.
Đlijs àwnww o Kỳtten cầqwec m côdngt n, báhzqw i tổydmh rồzgqv i đeeik i thứydmh tựvjue từzgxz ng lộeeik mộeeik t. Khi nóarvr đeeik i đeeik ếubqa n lộeeik thứydmh nhìfmry thìfmry cóarvr tiếubqa ng ngựvjue a hícova . Hai con tuấcjrr n mãarvr , trêrspu n lưekok ng chởrujb hai ngưekok ờrspu i Háhzqw n, ăxcjk n mặsowt c theo lốetif i quan binh tiếubqa n lạvjue i gầqwec n. Biếubqa t cóarvr ngưekok ờrspu i lạvjue nhưekok ng nóarvr khôdngt ng dáhzqw m ngừzgxz ng lạvjue i, vìfmry Đlijs àwnww o hầqwec u dạvjue y con rấcjrr t nghiêrspu m. Khi luyệnmkv n tậrish p võyhkq nghệnmkv , dùzsml cóarvr biếubqa n cốetif gìfmry chăxcjk ng nữtslh a cũnmkv ng khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c phâqwkp n tâqwkp m. Nêrspu n hai con ngựvjue a tiếubqa n lạvjue i bêrspu n cạvjue nh, màwnww Đlijs àwnww o Kỳtten vẫbzjq n tiếubqa p tụmsvm c đeeik i hếubqa t 36 lộeeik , mớdirg i ngừzgxz ng.
Hai ngưekok ờrspu i mặsowt c theo lốetif i quan binh Háhzqw n, thìfmry mộeeik t ngưekok ờrspu i to lớdirg n da trắartz ng, mộeeik t ngưekok ờrspu i gầqwec y, cao da đeeik en. Ngưekok ờrspu i to lớdirg n quáhzqw t:
– Cáhzqw i bọnaay n Nam-man nàwnww y trốetif n lêrspu n đeeik âqwkp y tậrish p võyhkq . Quâqwkp n nàwnww y to gan thựvjue c, khôdngt ng coi phéelpg p tắartz c củzvpr a quan Tháhzqw i-thúbedc ra gìfmry cảjirk !
Dứydmh t lờrspu i y lấcjrr y roi ngựvjue a quấcjrr t vàwnww o đeeik ầqwec u Đlijs àwnww o Kỳtten , tiếubqa ng roi xéelpg gióarvr kêrspu u rícova t lêrspu n vi vu, đeeik ủzvpr tỏblvv kìfmry nh lựvjue c củzvpr a nóarvr khôdngt ng tầqwec m thưekok ờrspu ng. Câqwkp y roi củzvpr a y làwnww mộeeik t thứydmh vũnmkv khícova ícova t thấcjrr y, bởrujb i nóarvr bằrftu ng da mềefvi m màwnww dàwnww i. Câqwkp y roi quấcjrr n ngang lưekok ng Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik ếubqa n ba vòjgmb ng. Viêrspu n quan Háhzqw n quáhzqw t lêrspu n mộeeik t tiếubqa ng, rồzgqv i giậrish t mạvjue nh roi. Ngưekok ờrspu i Đlijs àwnww o Kỳtten vọnaay t lêrspu n cao khỏblvv i mặsowt t đeeik ấcjrr t, bay vềefvi phícova a ngựvjue a viêrspu n Háhzqw n quan. Viêrspu n Háhzqw n quan gầqwec y đeeik ứydmh ng ngoàwnww i thấcjrr y thếubqa cưekok ờrspu i ha hảjirk :
– Triệnmkv u Thanh, xéelpg xáhzqw c thằrftu ng Nam-man con ra làwnww m đeeik ôdngt i đeeik i.
Y vừzgxz a nóarvr i hếubqa t câqwkp u, thìfmry mộeeik t tiếubqa ng bốetif p vang lêrspu n, ngưekok ờrspu i bạvjue n y to lớdirg n mậrish p mạvjue p đeeik ãarvr ngãarvr lăxcjk n xuốetif ng đeeik ấcjrr t. Còjgmb n Đlijs àwnww o Kỳtten thìfmry ngồzgqv i chễtten m chệnmkv trêrspu n lưekok ng ngựvjue a.
Thìfmry ra khi thấcjrr y têrspu n quan binh to lớdirg n muốetif n dùzsml ng roi đeeik ểeqlo giậrish t mìfmry nh lêrspu n khỏblvv i mặsowt t đeeik ấcjrr t, Đlijs àwnww o Kỳtten mưekok ợlxbz n thếubqa nhảjirk y theo; sứydmh c ngưekok ờrspu i, sứydmh c mìfmry nh hợlxbz p làwnww m mộeeik t, bay vềefvi phícova a đeeik ịzsml ch. Trong khi bay trêrspu n khôdngt ng, nóarvr chuyểeqlo n trưekok ợlxbz ng giáhzqw ng mộeeik t đeeik òjgmb n vàwnww o đeeik ầqwec u đeeik ốetif i thủzvpr . Triệnmkv u Thanh ngãarvr xuốetif ng, còjgmb n Đlijs àwnww o Kỳtten thìfmry đeeik áhzqw p trêrspu n lưekok ng ngựvjue a.
Nóarvr i thìfmry chậrish m, nhưekok ng diễtten n biếubqa n thìfmry nhanh vôdngt cùzsml ng, khiếubqa n têrspu n Háhzqw n quan gầqwec y gòjgmb chỉrlln còjgmb n biếubqa t háhzqw miệnmkv ng ra quáhzqw t tháhzqw o:
– Phảjirk n rồzgqv i! Phảjirk n rồzgqv i!
Y rúbedc t đeeik ao ởrujb lưekok ng ra, châqwkp n thúbedc c ngựvjue a tiếubqa n vềefvi phícova a Đlijs àwnww o Kỳtten . Đlijs àwnww o Kỳtten liếubqa c mắartz t nhìfmry n Đlijs àwnww o hầqwec u, thấcjrr y ôdngt ng ngồzgqv i trêrspu n tảjirk ng đeeik áhzqw lơdngt đeeik ãarvr ng nhìfmry n ra biểeqlo n, nhưekok nghĩntsk ngợlxbz i xa xôdngt i. Ôciin ng bảjirk o con:
– Đlijs ãarvr tróarvr t thìfmry phảjirk i giảjirk i quyếubqa t cho xong đeeik i chứydmh ?
Đlijs àwnww o Kỳtten dạvjue mộeeik t tiếubqa ng, đeeik ưekok a côdngt n gạvjue t đeeik ao củzvpr a đeeik ốetif i thủzvpr , rồzgqv i nóarvr lộeeik n mộeeik t vòjgmb ng trêrspu n khôdngt ng đeeik áhzqw p xuốetif ng đeeik ấcjrr t cưekok ờrspu i hỏblvv i:
– Ngưekok ơdngt i làwnww ai, xưekok ng têrspu n cho ta biếubqa t.
Ngưekok ờrspu i gầqwec y quáhzqw t:
– Ta làwnww lữtslh trưekok ởrujb ng kỵbedc binh Cửsowt u-châqwkp n. Ngưekok ơdngt i vừzgxz a đeeik áhzqw nh ngãarvr lữtslh phóarvr củzvpr a ta. Ngưekok ơdngt i mau nạvjue p mìfmry nh, đeeik ểeqlo ta mang vềefvi xửsowt tộeeik i.
Đlijs àwnww o Kỳtten cưekok ờrspu i:
– Đlijs ãarvr làwnww lữtslh trưekok ởrujb ng, thìfmry võyhkq nghệnmkv phảjirk i cao cưekok ờrspu ng. Ngưekok ơdngt i cóarvr giỏblvv i xuốetif ng ngựvjue a đeeik ấcjrr u vớdirg i ta.
Háhzqw n quan thấcjrr y vừzgxz a rồzgqv i đeeik ứydmh a trẻlijs chỉrlln ra mộeeik t chiêrspu u màwnww bạvjue n y đeeik ãarvr thảjirk m bạvjue i. Y đeeik ưekok a mắartz t nhìfmry n Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik ểeqlo đeeik ịzsml nh giáhzqw đeeik ịzsml ch thủzvpr . Y thấcjrr y đeeik ứydmh a trẻlijs dưekok ờrspu ng nhưekok khôdngt ng sợlxbz hãarvr i. Bởrujb i thờrspu i bấcjrr y giờrspu quâqwkp n Háhzqw n táhzqw c oai táhzqw c quáhzqw i thếubqa nàwnww o thìfmry dâqwkp n chúbedc ng cũnmkv ng phảjirk i chịzsml u. Trẻlijs con, ngưekok ờrspu i lớdirg n hễtten thấcjrr y quâqwkp n Háhzqw n làwnww chạvjue y trốetif n. Đlijs âqwkp y Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik ãarvr khôdngt ng sợlxbz , còjgmb n coi thưekok ờrspu ng nữtslh a. Y thấcjrr y cạvjue nh Đlijs àwnww o Kỳtten còjgmb n ngưekok ờrspu i cha chưekok a ra tay, y cũnmkv ng chộeeik t dạvjue . Nhưekok ng bảjirk n tícova nh hốetif ng háhzqw ch đeeik ãarvr quen củzvpr a kẻlijs đeeik i cai trịzsml , y khôdngt ng thểeqlo lui đeeik ưekok ợlxbz c. Y rúbedc t đeeik ao nhảjirk y xuốetif ng ngựvjue a, đeeik ứydmh ng thủzvpr thếubqa . Bấcjrr t thìfmry nh lìfmry nh y héelpg t lêrspu n mộeeik t tiếubqa ng lớdirg n nhảjirk y vàwnww o chéelpg m liêrspu n tiếubqa p năxcjk m đeeik ao: Từzgxz tráhzqw i sang phảjirk i, từzgxz phảjirk i sang tráhzqw i, trêrspu n xuốetif ng dưekok ớdirg i, từzgxz dưekok ớdirg i lêrspu n trêrspu n, quay mộeeik t vòjgmb ng, rồzgqv i đeeik âqwkp m thẳdirg ng vàwnww o ngựvjue c Đlijs àwnww o Kỳtten . Đlijs àwnww o Kỳtten chỉrlln nhảjirk y nhóarvr t tráhzqw nh néelpg , chứydmh khôdngt ng phảjirk n côdngt ng, vìfmry đeeik âqwkp y làwnww lầqwec n đeeik ầqwec u tiêrspu n giao chiếubqa n vớdirg i đeeik ịzsml ch nêrspu n nóarvr thiếubqa u kinh nghiệnmkv m.
Đlijs àwnww o hầqwec u kêrspu u lêrspu n:
– Ngũnmkv hổydmh đeeik oạvjue n môdngt n đeeik ao.
Nghe bốetif nhắartz c, nóarvr tỉrlln nh ngộeeik : Ngũnmkv hổydmh đeeik oạvjue n môdngt n đeeik ao làwnww mộeeik t thứydmh đeeik ao pháhzqw p vùzsml ng đeeik ấcjrr t Thụmsvm c. Đlijs ao pháhzqw p thiêrspu n vềefvi dưekok ơdngt ng cưekok ơdngt ng. Khi đeeik áhzqw nh thìfmry đeeik ểeqlo hởrujb bộeeik vịzsml dưekok ớdirg i châqwkp n. Chờrspu tớdirg i khi đeeik ốetif i thủzvpr chéelpg m đeeik ao cuốetif i cùzsml ng theo vòjgmb ng tròjgmb n, Kỳtten thụmsvm p ngưekok ờrspu i xuốetif ng quấcjrr t mộeeik t côdngt n vàwnww o hạvjue bàwnww n y. Viêrspu n quan hoảjirk ng hốetif t lộeeik n ngưekok ờrspu i đeeik ểeqlo tráhzqw nh. Khi châqwkp n y vừzgxz a chạvjue m đeeik ấcjrr t, thìfmry thếubqa côdngt n thứydmh nhìfmry lạvjue i đeeik âqwkp m vàwnww o hạvjue bộeeik . Y hoảjirk ng hồzgqv n lăxcjk n tròjgmb n ngưekok ờrspu i đeeik i bốetif n vòjgmb ng thoáhzqw t nạvjue n, bậrish t ngưekok ờrspu i đeeik ứydmh ng dậrish y, thìfmry mộeeik t thếubqa côdngt n đeeik ãarvr trúbedc ng đeeik ầqwec u y đeeik ếubqa n bốetif p mộeeik t cáhzqw i. Y ngấcjrr t xỉrlln u.
Dầqwec u sao Đlijs àwnww o Kỳtten cũnmkv ng làwnww mộeeik t đeeik ứydmh a trẻlijs , chưekok a kinh nghiệnmkv m chiếubqa n đeeik ấcjrr u, đeeik áhzqw nh đeeik ịzsml ch thủzvpr rồzgqv i khôdngt ng biếubqa t giảjirk i quyếubqa t ra sao? Nóarvr hỏblvv i bốetif :
– Bốetif ơdngt i! Chúbedc ng nóarvr ngấcjrr t hếubqa t rồzgqv i.
Đlijs àwnww o hầqwec u chỉrlln thanh kiếubqa m cạvjue nh mìfmry nh:
– Cho mỗboig i đeeik ứydmh a mộeeik t kiếubqa m vàwnww o cổydmh .
Têrspu n béelpg o mậrish p đeeik ãarvr tỉrlln nh dậrish y, y bởrujb vícova a, quỳtten gốetif i chắartz p tay lạvjue y:
– Xin đeeik ạvjue i nhâqwkp n làwnww m ơdngt n làwnww m phúbedc c tha cho tiểeqlo u nhâqwkp n. Tiểeqlo u nhâqwkp n tróarvr t mạvjue o phạvjue m. Từzgxz nay tiểeqlo u nhâqwkp n gặsowt p đeeik ạvjue i nhâqwkp n đeeik âqwkp u sẽeqlo xin cúbedc i đeeik ầqwec u làwnww m lễtten .
Đlijs àwnww o Kỳtten hỏblvv i bốetif :
– Bốetif ơdngt i, tha hay giếubqa t?
Đlijs àwnww o hầqwec u bảjirk o con:
– Con thắartz ng chúbedc ng nóarvr , chứydmh khôdngt ng phảjirk i bốetif thắartz ng. Tha hay khôdngt ng làwnww tuỳtten con.
Đlijs àwnww o Kỳtten nhìfmry n hai quan nhâqwkp n ngưekok ờrspu i Háhzqw n, đeeik ang quỳtten dưekok ớdirg i đeeik ấcjrr t, lòjgmb ng nóarvr bỗboig ng thấcjrr y tộeeik i nghiệnmkv p, quáhzqw t lêrspu n:
– Ta tha cho đeeik ấcjrr y. Vềefvi đeeik i!
Hai ngưekok ờrspu i quan nhâqwkp n Háhzqw n nhưekok đeeik ãarvr xuốetif ng quỷghgy môdngt n quan đeeik ưekok ợlxbz c trởrujb vềefvi , vộeeik i thụmsvm p lạvjue y Đlijs àwnww o Kỳtten rồzgqv i lêrspu n ngựvjue a phóarvr ng thẳdirg ng.
Đlijs àwnww o hầqwec u nhìfmry n con đeeik ầqwec y vẻlijs hâqwkp n hoan:
– Con đeeik ãarvr thắartz ng đeeik ưekok ợlxbz c hai võyhkq quan kỵbedc binh Cửsowt u– châqwkp n. Qua cuộeeik c đeeik ấcjrr u vừzgxz a rồzgqv i con thấcjrr y thếubqa nàwnww o?
Đlijs àwnww o Kỳtten tưekok ởrujb ng nhớdirg lạvjue i cuộeeik c chiếubqa n đeeik ấcjrr u:
– Con thấcjrr y cóarvr đeeik iềefvi u rấcjrr t lạvjue . Mộeeik t làwnww hai ngưekok ờrspu i đeeik ềefvi u cóarvr sứydmh c mạvjue nh, đeeik òjgmb n đeeik áhzqw nh ra nhưekok vũnmkv bãarvr o, chứydmh ng tỏblvv ra đeeik ãarvr nhiềefvi u năxcjk m luyệnmkv n tậrish p. Nhưekok ng con thấcjrr y chúbedc ng đeeik ểeqlo ra nhữtslh ng sơdngt hởrujb quáhzqw nhiềefvi u. Hai làwnww nhữtslh ng sơdngt hởrujb đeeik óarvr lạvjue i hợlxbz p vớdirg i nhữtslh ng chiêrspu u thứydmh c bốetif dạvjue y con. Bốetif cho con biếubqa t tạvjue i sao đeeik i!
– Nhữtslh ng đeeik iềefvi u con nhậrish n xéelpg t rấcjrr t đeeik úbedc ng. Cóarvr gìfmry màwnww khôdngt ng hiểeqlo u. Nếubqa u nhưekok bốetif luyệnmkv n võyhkq củzvpr a Trung-nguyêrspu n từzgxz béelpg , thìfmry giờrspu phúbedc t nàwnww y chưekok a chắartz c bốetif đeeik ãarvr làwnww đeeik ốetif i thủzvpr củzvpr a họnaay . Còjgmb n con họnaay c võyhkq Văxcjk n-lang, Âfmry u-lạvjue c, nêrspu n chỉrlln mộeeik t hai chiêrspu u hạvjue đeeik ưekok ợlxbz c họnaay làwnww lẽeqlo thưekok ờrspu ng. Con nêrspu n biếubqa t rằrftu ng võyhkq họnaay c nhàwnww ta xuấcjrr t pháhzqw t từzgxz đeeik ờrspu i An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Cửsowt u-châqwkp n trưekok ợlxbz ng pháhzqw p làwnww củzvpr a ôdngt ng Nồzgqv i, ngàwnww i têrspu n thựvjue c làwnww Vũnmkv Bảjirk o Trung. Nguyêrspu n ba cha con ôdngt ng Nồzgqv i xưekok a kia làwnww tưekok ớdirg ng củzvpr a An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Cáhzqw c ôdngt ng đeeik ãarvr nhâqwkp n giao đeeik ấcjrr u vớdirg i quâqwkp n Tầqwec n, tìfmry m ra tấcjrr t cảjirk nhữtslh ng pháhzqw cáhzqw ch củzvpr a võyhkq họnaay c Trung-nguyêrspu n, rồzgqv i chếubqa ra 36 lộeeik trưekok ợlxbz ng pháhzqw p. Bởrujb i vậrish y mỗboig i thếubqa đeeik áhzqw nh củzvpr a họnaay , đeeik ểeqlo ra nhữtslh ng sơdngt hởrujb . Nếubqa u nhưekok con giao chiếubqa n vớdirg i ngưekok ờrspu i Lâqwkp m-ấcjrr p, thìfmry chưekok a chắartz c con đeeik ãarvr thắartz ng họnaay dễtten dàwnww ng nhưekok vậrish y. Con phảjirk i tìfmry m hiểeqlo u lốetif i đeeik áhzqw nh củzvpr a họnaay , nhiêrspu n hậrish u mớdirg i thắartz ng. Còjgmb n con đeeik áhzqw nh vớdirg i ngưekok ờrspu i Háhzqw n, thìfmry nhữtslh ng thứydmh c, nhữtslh ng chiêrspu u con đeeik áhzqw nh ra đeeik ềefvi u khắartz c chếubqa vớdirg i họnaay cảjirk , do vậrish y con thắartz ng họnaay dễtten dàwnww ng... Bâqwkp y giờrspu con dùzsml ng Cửsowt u-châqwkp n trưekok ợlxbz ng pháhzqw p đeeik ểeqlo tựvjue vệnmkv . Bốetif sẽeqlo dùzsml ng nhữtslh ng càwnww nh câqwkp y làwnww m têrspu n, bắartz n vàwnww o con.
Ghi chúbedc củzvpr a thuậrish t giảjirk :
Ôciin ng Nồzgqv i, têrspu n thựvjue c làwnww Vũnmkv Bảjirk o Trung tưekok ớdirg c phong Trung-tícova n hầqwec u, làwnww khai quốetif c côdngt ng thầqwec n củzvpr a Thụmsvm c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Ngàwnww i quáhzqw n tạvjue i Hưekok ơdngt ng-canh, huyệnmkv n Yêrspu n-lãarvr ng, tỉrlln nh Vĩntsk nh-phúbedc , Bắartz c Việnmkv t. Xuấcjrr t thâqwkp n làwnww ngưekok ờrspu i làwnww m nghềefvi nặsowt n đeeik ồzgqv sàwnww nh báhzqw n, nêrspu n dâqwkp n chúbedc ng gọnaay i làwnww ôdngt ng Nồzgqv i. Ngàwnww i làwnww đeeik ệnmkv tửsowt củzvpr a Vạvjue n-tícova n hầqwec u Lýekok Thâqwkp n. Ngàwnww i cóarvr hai ngưekok ờrspu i con trai, lớdirg n làwnww ôdngt ng Đlijs ốetif ng tứydmh c Vũnmkv Bảjirk o Sơdngt n tưekok ớdirg c phong Bảjirk o-nghĩntsk a hầqwec u, thứydmh làwnww ôdngt ng Vựvjue c tứydmh c Vũnmkv Bảjirk o Hàwnww tưekok ớdirg c phong Bảjirk o-tícova n hầqwec u. Khi Triệnmkv u Đlijs àwnww xâqwkp m lăxcjk ng Thụmsvm c, ba cha con ngàwnww i đeeik ềefvi u tuẫbzjq n quốetif c. Nơdngt i cha con Ngàwnww i tuẫbzjq n quốetif c làwnww vùzsml ng Chiêrspu m-trạvjue ch, dâqwkp n chúbedc ng gọnaay i làwnww gòjgmb Tháhzqw nh-hóarvr a. Ngàwnww y nay đeeik ềefvi n thờrspu củzvpr a ba cha con Ngàwnww i còjgmb n tạvjue i Ngọnaay c-chi vàwnww Vĩntsk nh-thanh, huyệnmkv n Đlijs ôdngt ng-anh, Hàwnww -nộeeik i.
Đlijs àwnww o Kỳtten tuâqwkp n lệnmkv nh, múbedc a côdngt n nhưekok mộeeik t chiếubqa c cầqwec u xanh bao phủzvpr lấcjrr y thâqwkp n. Đlijs àwnww o hầqwec u dùzsml ng nhữtslh ng càwnww nh tre nhỏblvv nhưekok nhữtslh ng mũnmkv i têrspu n phóarvr ng vàwnww o ngưekok ờrspu i con. Ôciin ng phóarvr ng mộeeik t lúbedc c năxcjk m mũnmkv i, thìfmry Kỳtten gạvjue t đeeik ưekok ợlxbz c cóarvr hai, còjgmb n ba mũnmkv i ghim vàwnww o tấcjrr m áhzqw o giáhzqw p bằrftu ng cỏblvv . Đlijs ếubqa n đeeik óarvr Đlijs àwnww o hầqwec u ngừzgxz ng lạvjue i, hỏblvv i con:
– Lúbedc c nãarvr y bốetif con ta đeeik ang nóarvr i đeeik ếubqa n Tam-bảjirk o, con đeeik oáhzqw n đeeik ưekok ợlxbz c hai. Vậrish y vừzgxz a rồzgqv i làwnww đeeik ệnmkv tam bảjirk o đeeik óarvr .
Đlijs àwnww o Kỳtten ngơdngt ngáhzqw c khôdngt ng hiểeqlo u:
– Thếubqa nghĩntsk a làwnww ...
– Làwnww kỹqwec thuậrish t bắartz n cung têrspu n củzvpr a Âfmry u-lạvjue c.
Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik ang hớdirg n hởrujb , bỗboig ng buồzgqv n thiu lạvjue i:
– Con cóarvr nghe truyệnmkv n nàwnww y rồzgqv i. Mẹqtye kểeqlo cho nghe ngàwnww y xưekok a, vua An-dưekok ơdngt ng xâqwkp y thàwnww nh Cổydmh -loa, cứydmh xâqwkp y lạvjue i bịzsml đeeik ổydmh . Sau đeeik ưekok ợlxbz c thầqwec n Kim-quy hiệnmkv n lêrspu n bắartz t ma đeeik i, vua mớdirg i xâqwkp y đeeik ưekok ợlxbz c thàwnww nh. Sau khi xâqwkp y thàwnww nh, thầqwec n cho vua cáhzqw i móarvr ng rùzsml a, làwnww m nỏblvv thầqwec n. Mỗboig i pháhzqw t bắartz n ra cảjirk ngàwnww n ngưekok ờrspu i chếubqa t.
– Khôdngt ng phảjirk i thếubqa đeeik âqwkp u con ơdngt i! Khôdngt ng phảjirk i thầqwec n Kim-quy, màwnww làwnww đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng Cao Nỗboig . Ngàwnww i chếubqa ra nỏblvv , cóarvr thểeqlo bắartz n mộeeik t lúbedc c cảjirk trăxcjk m mũnmkv i têrspu n. Cóarvr mũnmkv i nỏblvv nhưekok têrspu n thưekok ờrspu ng, cóarvr mũnmkv i to bằrftu ng bắartz p tay. Nhưekok ban nãarvr y, bốetif giảjirk làwnww m têrspu n bắartz n vàwnww o con, hai mũnmkv i thìfmry con đeeik ỡqlvr đeeik ưekok ợlxbz c, còjgmb n ba mũnmkv i thìfmry con khôdngt ng đeeik ỡqlvr đeeik ưekok ợlxbz c nữtslh a. Nếubqa u mộeeik t tưekok ớdirg ng, dẫbzjq n đeeik oàwnww n quâqwkp n xung trậrish n, chỉrlln cầqwec n nẫbzjq y nỏblvv củzvpr a Cao hầqwec u bắartz n mộeeik t pháhzqw t, trăxcjk m mũnmkv i têrspu n tung ra, thìfmry ôdngt ng tưekok ớdirg ng đeeik óarvr phảjirk i chếubqa t, phâqwkp n nửsowt a đeeik oàwnww n quâqwkp n têrspu liệnmkv t. Nếubqa u cóarvr mưekok ờrspu i nỏblvv hay trăxcjk m nỏblvv thìfmry quâqwkp n nàwnww o chịzsml u cho nổydmh i? Vìfmry cóarvr nẫbzjq y nỏblvv đeeik óarvr , quâqwkp n Âfmry u-lạvjue c thắartz ng quâqwkp n Tầqwec n. Triệnmkv u Đlijs àwnww nhiềefvi u lầqwec n đeeik áhzqw nh Âfmry u-lạvjue c đeeik ềefvi u bịzsml bạvjue i vìfmry thầqwec n nỏblvv .
Bâqwkp y giờrspu Đlijs àwnww o Kỳtten mớdirg i hiểeqlo u:
– Thìfmry ra Triệnmkv u Đlijs àwnww đeeik áhzqw nh Âfmry u-lạvjue c khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c, mớdirg i cho Trọnaay ng Thuỷghgy sang làwnww m rểeqlo , đeeik ểeqlo pháhzqw Tam-bảjirk o củzvpr a An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Mộeeik t làwnww biếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c đeeik ưekok ờrspu ng xáhzqw , đeeik ịzsml a thếubqa , tìfmry nh hìfmry nh. Hai làwnww biếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c võyhkq họnaay c Âfmry u-lạvjue c, ba làwnww biếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c cáhzqw ch làwnww m nỏblvv thầqwec n.
– Đlijs úbedc ng đeeik ấcjrr y. Bấcjrr y giờrspu trong triềefvi u Âfmry u-lạvjue c cáhzqw c quan đeeik ềefvi u phảjirk n đeeik ốetif i. Nhưekok ng cóarvr mộeeik t sốetif nhậrish n hốetif i lộeeik củzvpr a Trọnaay ng Thuỷghgy nêrspu n táhzqw n thàwnww nh. Đlijs ạvjue i tưekok ớdirg ng quâqwkp n Cao Nỗboig buồzgqv n rầqwec u, cùzsml ng em làwnww Cao Tứydmh lui vềefvi vưekok ờrspu n ởrujb ẩybqv n. Trọnaay ng Thuỷghgy ởrujb rểeqlo Aâqwkp u-lạvjue c mộeeik t thờrspu i gian đeeik ãarvr mua chuộeeik c đeeik ưekok ợlxbz c nhiềefvi u ngưekok ờrspu i, ngầqwec m pháhzqw hạvjue i hếubqa t tấcjrr t cảjirk nhữtslh ng xe chởrujb nỏblvv , nhữtslh ng dàwnww n nỏblvv lớdirg n đeeik ặsowt t trêrspu n thàwnww nh. Thuỷghgy nhâqwkp n lúbedc c vợlxbz chồzgqv ng tìfmry nh nghĩntsk a mặsowt n nồzgqv ng, hỏblvv i vềefvi bícova mậrish t chếubqa nỏblvv . Mỵbedc Châqwkp u nhẹqtye dạvjue , ăxcjk n cắartz p sơdngt đeeik ồzgqv chếubqa nỏblvv đeeik ưekok a cho chồzgqv ng xem. Trọnaay ng Thuỷghgy ghi nhớdirg trong lòjgmb ng, rồzgqv i đeeik em trảjirk lạvjue i vợlxbz .
Sau khi biếubqa t đeeik ưekok ợlxbz c Tam-bảjirk o củzvpr a Âfmry u-lạvjue c, Trọnaay ng Thuỷghgy xin phéelpg p vềefvi thăxcjk m nhàwnww . Khi trởrujb vềefvi Nam Việnmkv t, y tícova nh rằrftu ng sẽeqlo mang quâqwkp n đeeik áhzqw nh Aâqwkp u-lạvjue c, Tam-bảjirk o bịzsml mấcjrr t Aâqwkp u– lạvjue c tấcjrr t bạvjue i trậrish n. Vua An-dưekok ơdngt ng sẽeqlo bỏblvv chạvjue y, sau đeeik óarvr tụmsvm tậrish p quâqwkp n phảjirk n côdngt ng. Y nghĩntsk ra mộeeik t kếubqa tặsowt ng cho Mỵbedc Châqwkp u chiếubqa c áhzqw o bằrftu ng lôdngt ng ngỗboig ng. Dặsowt n vợlxbz rằrftu ng: Nếubqa u giặsowt c tớdirg i, chạvjue y đeeik i đeeik âqwkp u thìfmry rắartz c lôdngt ng ngỗboig ng đeeik ếubqa n đeeik óarvr , y sẽeqlo theo dấcjrr u lôdngt ng ngỗboig ng tìfmry m vợlxbz .
Đlijs àwnww o Kỳtten quáhzqw t lêrspu n:
– Thựvjue c làwnww đeeik ộeeik c đeeik ịzsml a!
Đlijs àwnww o hầqwec u hỏblvv i con:
– Con đeeik oáhzqw n đeeik ưekok ợlxbz c rồzgqv i àwnww ?
– Con đeeik oáhzqw n ra rồzgqv i. Trọnaay ng Thuỷghgy biếubqa t An-dưekok ơdngt ng chạvjue y đeeik âqwkp u, thìfmry mang Mỵbedc Châqwkp u theo. Cho nêrspu n Trọnaay ng Thuỷghgy mớdirg i tặsowt ng Mỵbedc Châqwkp u chiếubqa c áhzqw o lôdngt ng ngỗboig ng, dặsowt n nàwnww ng rắartz c lôdngt ng đeeik ểeqlo y biếubqa t màwnww tìfmry m. Trọnaay ng Thuỷghgy chỉrlln việnmkv c theo dấcjrr u làwnww bắartz t đeeik ưekok ợlxbz c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng.
– Đlijs úbedc ng! Trọnaay ng Thuỷghgy vềefvi triềefvi u, cho chếubqa nỏblvv thầqwec n nhưekok Aâqwkp u-lạvjue c, rồzgqv i cùzsml ng cha làwnww Triệnmkv u Đlijs àwnww cấcjrr t quâqwkp n đeeik áhzqw nh. Âfmry u-lạvjue c lâqwkp u nay hoàwnww bìfmry nh, khôdngt ng phòjgmb ng bịzsml . Khi quâqwkp n Triệnmkv u Đlijs àwnww tớdirg i nơdngt i, vộeeik i vàwnww ng mang nỏblvv thầqwec n ra bắartz n, thìfmry mưekok ờrspu i cáhzqw i hỏblvv ng cảjirk mưekok ờrspu i. Thậrish m chícova nhữtslh ng dàwnww n nỏblvv đeeik ặsowt t trêrspu n thàwnww nh cũnmkv ng bịzsml hỏblvv ng cảjirk . Đlijs ạvjue i quâqwkp n Âfmry u-lạvjue c tan vỡqlvr mau chóarvr ng. An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng vộeeik i ôdngt m Mỵbedc Châqwkp u lêrspu n ngựvjue a chạvjue y vềefvi phícova a Nam. Chạvjue y đeeik ưekok ợlxbz c hai ngàwnww y thìfmry gặsowt p đeeik oàwnww n đeeik ệnmkv tửsowt củzvpr a anh em Cao Nỗboig .
Đlijs àwnww o hầqwec u ngừzgxz ng lạvjue i cho con theo kịzsml p rồzgqv i tiếubqa p:
– Nguyêrspu n khi vềefvi nghỉrlln ởrujb thôdngt n trang, đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng Cao Nỗboig đeeik ãarvr sáhzqw ng chếubqa ra mộeeik t loạvjue i nỏblvv bắartz n mỗboig i lầqwec n cảjirk ngàwnww n mũnmkv i têrspu n, tầqwec m bắartz n xa gấcjrr p đeeik ôdngt i. Vìfmry vậrish y đeeik oàwnww n đeeik ệnmkv tửsowt củzvpr a ngàwnww i ícova t ngưekok ờrspu i, nhưekok ng bắartz n lui quâqwkp n Triệnmkv u. Sau quâqwkp n Triệnmkv u tớdirg i trùzsml ng trùzsml ng đeeik iệnmkv p đeeik iệnmkv p, màwnww đeeik oàwnww n đeeik ệnmkv tửsowt Cao gia chỉrlln cóarvr mấcjrr y trăxcjk m ngưekok ờrspu i, nêrspu n cuốetif i cùzsml ng anh em ngàwnww i đeeik ềefvi u tuẫbzjq n quốetif c. Nhờrspu anh em Cao gia ra sứydmh c cảjirk n giặsowt c, An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng mớdirg i chạvjue y đeeik ếubqa n đeeik ấcjrr t nàwnww y.
Đlijs àwnww o hầqwec u chỉrlln mỏblvv m đeeik áhzqw trưekok ớdirg c mặsowt t:
– Đlijs âqwkp y làwnww chỗboig An-vưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng giếubqa t Mỵbedc Châqwkp u, rồzgqv i nhảjirk y xuốetif ng biểeqlo n chếubqa t. Còjgmb n ngôdngt i đeeik ềefvi n trêrspu n đeeik ỉrlln nh núbedc i kia làwnww nơdngt i tổydmh tiêrspu n ta xâqwkp y đeeik ểeqlo thờrspu An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng.
Kểeqlo đeeik ếubqa n đeeik âqwkp y Đlijs àwnww o hầqwec u xuấcjrr t thầqwec n ngơdngt ngẩybqv n nhìfmry n nhữtslh ng lớdirg p sóarvr ng biểeqlo n trắartz ng xoáhzqw , lớdirg p nọnaay đeeik èciin lêrspu n lớdirg p kia xôdngt nhau tiếubqa n vàwnww o bờrspu .
Hốetif t nhiêrspu n ôdngt ng khoanh tay thàwnww nh quyềefvi n, bưekok ớdirg c chéelpg o sang phảjirk i mộeeik t bưekok ớdirg c, phóarvr ng chưekok ởrujb ng đeeik áhzqw nh vàwnww o mộeeik t bụmsvm i câqwkp y. Chưekok ởrujb ng phong vùzsml vùzsml xôdngt tớdirg i, câqwkp y cỏblvv bậrish t tung lêrspu n. Ôciin ng lạvjue i lùzsml i mộeeik t bưekok ớdirg c phóarvr ng chưekok ởrujb ng thứydmh nhìfmry , cáhzqw t đeeik áhzqw bay mịzsml t mờrspu . Ôciin ng lùzsml i bưekok ớdirg c thứydmh ba phóarvr ng chưekok ởrujb ng nữtslh a, trúbedc ng vàwnww o câqwkp y thôdngt ng đeeik ếubqa n ầqwec m mộeeik t cáhzqw i, câqwkp y thôdngt ng gãarvr y làwnww m đeeik ôdngt i đeeik ổydmh xuốetif ng.
Đlijs àwnww o Kỳtten reo lêrspu n:
– Bốetif ơdngt i, bốetif sửsowt dụmsvm ng Cửsowt u-châqwkp n chưekok ởrujb ng, chiêrspu u Hảjirk i triềefvi u lãarvr ng lãarvr ng phảjirk i khôdngt ng bốetif ? Chưekok ởrujb ng nàwnww y cóarvr năxcjk m lớdirg p, sao bốetif phóarvr ng cóarvr ba?
Đlijs àwnww o hầqwec u xoa đeeik ầqwec u con:
– Con đeeik ãarvr họnaay c chưekok ởrujb ng nàwnww y rồzgqv i phảjirk i khôdngt ng? Khi Thụmsvm c An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng chạvjue y đeeik ếubqa n đeeik âqwkp y, ngàwnww i nghĩntsk lạvjue i lúbedc c 20 tuổydmh i thắartz ng cáhzqw c anh hùzsml ng Tâqwkp y-vu đeeik ưekok ợlxbz c tôdngt n lêrspu n làwnww m vua, rồzgqv i 25 tuổydmh i đeeik em quâqwkp n đeeik áhzqw nh vua Hùzsml ng dựvjue ng nghiệnmkv p lớdirg n. Năxcjk m 30 tuổydmh i đeeik áhzqw nh quâqwkp n Tầqwec n, giếubqa t Đlijs ồzgqv Thưekok . Năxcjk m 35 tuổydmh i xâqwkp y thàwnww nh Cổydmh -loa, vàwnww bâqwkp y giờrspu tuổydmh i tuy giàwnww , nhưekok ng lựvjue c chưekok a tàwnww n vìfmry thiếubqa u tinh tếubqa , vìfmry con gáhzqw i dạvjue i dộeeik t màwnww mấcjrr t nghiệnmkv p... Uấcjrr t khícova bốetif c lêrspu n, ngàwnww i sáhzqw ng chếubqa ra chiêrspu u Hảjirk i triềefvi u lãarvr ng lãarvr ng gồzgqv m năxcjk m lớdirg p. Mỗboig i lớdirg p tưekok ợlxbz ng trưekok ng cho mộeeik t thờrspu i kỳtten củzvpr a ngàwnww i. Lớdirg p đeeik ầqwec u mạvjue nh hai, thìfmry lớdirg p thứydmh nhìfmry mạvjue nh bốetif n, lớdirg p thứydmh ba mạvjue nh táhzqw m, lớdirg p thứydmh tưekok mạvjue nh 16, vàwnww lớdirg p thứydmh năxcjk m mạvjue nh 32. Ban nãarvr y bốetif chỉrlln pháhzqw t cóarvr ba lớdirg p màwnww mạvjue nh nhưekok vậrish y đeeik óarvr . Chưekok ởrujb ng Cửsowt u-châqwkp n nhàwnww ta kháhzqw c vớdirg i cáhzqw c chưekok ởrujb ng kháhzqw c rấcjrr t nhiềefvi u. Cáhzqw c chưekok ởrujb ng kháhzqw c thìfmry ngưekok ờrspu i phảjirk i cóarvr mộeeik t côdngt ng lựvjue c cao ởrujb mứydmh c đeeik ộeeik nàwnww o đeeik óarvr mớdirg i tậrish p đeeik ưekok ợlxbz c. Còjgmb n Cửsowt u-châqwkp n chưekok ởrujb ng thìfmry côdngt ng lựvjue c thấcjrr p mãarvr nh liệnmkv t ícova t, côdngt ng lựvjue c cao mãarvr nh liệnmkv t nhưekok sóarvr ng bểeqlo tràwnww n lan, khôdngt ng biếubqa t đeeik âqwkp u màwnww lưekok ờrspu ng.
Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik ứydmh ng lêrspu n nhìfmry n xuốetif ng biểeqlo n, chỉrlln thấcjrr y biểeqlo n rộeeik ng mêrspu nh môdngt ng, sóarvr ng vỗboig trùzsml ng trùzsml ng đeeik iệnmkv p.
Nóarvr nhìfmry n lêrspu n đeeik ềefvi n An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng hỏblvv i:
– Con đeeik ãarvr vàwnww o đeeik ềefvi n lễtten nhiềefvi u lầqwec n cùzsml ng vớdirg i mẹqtye vàwnww cáhzqw c anh. Mẹqtye chỉrlln cho con tưekok ợlxbz ng ngưekok ờrspu i cầqwec m gưekok ơdngt m đeeik ứydmh ng giữtslh a làwnww An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng, ngưekok ờrspu i cầqwec m nỏblvv đeeik ứydmh ng bêrspu n làwnww Cao Nỗboig , ngưekok ờrspu i cầqwec m trưekok ợlxbz ng làwnww Vũnmkv Bảjirk o Trung. Trưekok ớdirg c mặsowt t mấcjrr y thầqwec n tưekok ợlxbz ng làwnww tưekok ợlxbz ng hai ngưekok ờrspu i quỳtten gốetif i, mộeeik t làwnww Triệnmkv u Đlijs àwnww , hai làwnww Trọnaay ng Thủzvpr y. Nhưekok ng bốetif ơdngt i, tạvjue i sao khôdngt ng thờrspu Mỵbedc Châqwkp u?
– Khôdngt ng thờrspu ! Ngưekok ờrspu i Việnmkv t khôdngt ng thờrspu nhữtslh ng loạvjue i gáhzqw i báhzqw n thâqwkp n cho ngoạvjue i tộeeik c, vìfmry mộeeik t ngưekok ờrspu i chồzgqv ng ngoạvjue i tộeeik c màwnww hạvjue i cảjirk cha mẹqtye , tổydmh tiêrspu n, hạvjue i cảjirk giang sơdngt n, hạvjue i cảjirk dâqwkp n tộeeik c. Nhưekok ng sau nàwnww y ngưekok ờrspu i Háhzqw n cai trịzsml chúbedc ng ta, họnaay mớdirg i ra ngoàwnww i đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n xâqwkp y đeeik ềefvi n thờrspu Mỵbedc Châqwkp u, đeeik ểeqlo khuyếubqa n khícova ch nhữtslh ng ngưekok ờrspu i con gáhzqw i Việnmkv t đeeik i theo giặsowt c, báhzqw n thâqwkp n cho giặsowt c, báhzqw n hếubqa t cảjirk cho giặsowt c nhưekok Mỵbedc Châqwkp u. Cóarvr đeeik iềefvi u sau khi Mỵbedc Châqwkp u chếubqa t rồzgqv i, tựvjue nhiêrspu n nhữtslh ng con trai ởrujb vùzsml ng Cửsowt u-châqwkp n cóarvr ngọnaay c óarvr ng áhzqw nh nhưekok vếubqa t máhzqw u. Ngọnaay c đeeik óarvr bịzsml mờrspu , lấcjrr y nưekok ớdirg c giếubqa ng ởrujb núbedc i Biệnmkv n-sơdngt n rửsowt a thìfmry ngọnaay c sáhzqw ng ra. Còjgmb n Trọnaay ng Thuỷghgy sau khi đeeik uổydmh i tớdirg i đeeik âqwkp y, thấcjrr y Mỵbedc Châqwkp u chếubqa t, chôdngt n cấcjrr t tửsowt tếubqa , rồzgqv i vềefvi Cổydmh -loa nhảjirk y xuốetif ng giếubqa ng tựvjue tửsowt chếubqa t. Ngọnaay c trai ởrujb đeeik âqwkp y bịzsml mờrspu , lấcjrr y nưekok ớdirg c giếubqa ng Cổydmh -loa rửsowt a còjgmb n sáhzqw ng hơdngt n nưekok ớdirg c giếubqa ng Biệnmkv n-sơdngt n.
Đlijs àwnww o Kỳtten lạvjue i thắartz c mắartz c:
– Tạvjue i sao bốetif lạvjue i đeeik ặsowt t têrspu n anh cảjirk làwnww Nghi Sơdngt n, hai hai làwnww Biệnmkv n Sơdngt n? Đlijs óarvr làwnww nhâqwkp n vìfmry đeeik ịzsml a danh ởrujb Ngọnaay c-đeeik ưekok ờrspu ng hay vìfmry lýekok do vong quốetif c?
Đlijs àwnww o hầqwec u thởrujb dàwnww i:
– Tổydmh tiêrspu n con trưekok ớdirg c cũnmkv ng làwnww mộeeik t tưekok ớdirg ng củzvpr a An Dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng, truyềefvi n đeeik ếubqa n bốetif làwnww bảjirk y đeeik ờrspu i. Mìfmry nh mấcjrr t nưekok ớdirg c tớdirg i nay làwnww 184 năxcjk m rồzgqv i. Nếubqa u mìfmry nh muốetif n phụmsvm c quốetif c, phảjirk i tìfmry m cho đeeik ưekok ợlxbz c hai thứydmh : Mộeeik t làwnww bícova quyếubqa t làwnww m nỏblvv củzvpr a đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng Cao Nỗboig , hai làwnww tấcjrr t cảjirk nhữtslh ng bícova quyếubqa t võyhkq côdngt ng thờrspu i An Dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Bốetif đeeik ặsowt t têrspu n cho hai anh con, làwnww muốetif n nhắartz c nhởrujb đeeik ếubqa n cáhzqw i hậrish n vong quốetif c. Còjgmb n têrspu n con, cha muốetif n con nhớdirg đeeik ếubqa n cáhzqw i hậrish n mấcjrr t đeeik ấcjrr t Lĩntsk nh-nam. Bởrujb i tổydmh tiêrspu n ta gốetif c ởrujb núbedc i Kỳtten , phícova a Nam Ngũnmkv -lĩntsk nh.
Đlijs àwnww o Kỳtten khẳdirg ng kháhzqw i:
– Võyhkq côdngt ng củzvpr a ngưekok ờrspu i xưekok a chếubqa ra, tạvjue i sao mìfmry nh khôdngt ng thểeqlo chếubqa ra?
Đlijs àwnww o hầqwec u dắartz t con trởrujb vềefvi , cha con đeeik ủzvpr ng đeeik ỉrlln nh xuốetif ng núbedc i:
– Đlijs ãarvr đeeik àwnww nh mìfmry nh cóarvr thểeqlo chếubqa , nhưekok ng ngưekok ờrspu i xưekok a mấcjrr t bao nhiêrspu u tâqwkp m huyếubqa t mớdirg i tìfmry m ra nhữtslh ng chiêrspu u thứydmh c bícova hiểeqlo m. Nếubqa u con họnaay c võyhkq củzvpr a tổydmh tiêrspu n rồzgqv i từzgxz chiêrspu u thứydmh c đeeik óarvr , biếubqa n chếubqa thàwnww nh võyhkq họnaay c mớdirg i, sẽeqlo đeeik ỡqlvr tốetif n côdngt ng hơdngt n. Bốetif nghe nóarvr i, khi Vạvjue n-tícova n hầqwec u Lýekok Thâqwkp n tựvjue vậrish n, cóarvr ghi chúbedc tấcjrr t cảjirk võyhkq côdngt ng vàwnww o 200 thẻlijs bằrftu ng đeeik ồzgqv ng. Nhưekok ng khôdngt ng hiểeqlo u nay ai giữtslh ? Còjgmb n trưekok ớdirg c khi Cao Nỗboig đeeik áhzqw nh trậrish n cuốetif i cùzsml ng rồzgqv i tuẫbzjq n quốetif c, cũnmkv ng cóarvr ghi chéelpg p, vẽeqlo đeeik ồzgqv hìfmry nh nỏblvv thầqwec n đeeik ểeqlo lạvjue i cho đeeik ờrspu i sau, nhưekok ng nay khôdngt ng hiểeqlo u ởrujb đeeik âqwkp u?
Hai cha con đeeik ang đeeik ắartz m mìfmry nh trong nhữtslh ng biếubqa n cốetif gầqwec n 200 năxcjk m trưekok ớdirg c, thìfmry cóarvr tiếubqa ng quáhzqw t:
– Khôdngt n hồzgqv n đeeik ứydmh ng im, nếubqa u đeeik ộeeik ng đeeik ậrish y, ta ra lệnmkv nh buôdngt ng têrspu n.
Hai cha con giậrish t mìfmry nh nhìfmry n xung quanh, gầqwec n 30 binh Háhzqw n, têrspu n đeeik ặsowt t lêrspu n cung, chỉrlln chờrspu lệnmkv nh làwnww buôdngt ng. Ngưekok ờrspu i chỉrlln huy làwnww têrspu n béelpg o mậrish p thảjirk ban nãarvr y. Đlijs àwnww o hầqwec u sợlxbz Đlijs àwnww o Kỳtten sửsowt dụmsvm ng võyhkq , bảjirk o con:
– Khôdngt ng đeeik ưekok ợlxbz c chốetif ng trảjirk .
Têrspu n béelpg o mậrish p ra lệnmkv nh:
– Quăxcjk ng vũnmkv khícova ra xa.
Đlijs àwnww o hầqwec u tháhzqw o thanh kiếubqa m trêrspu n lưekok ng, quăxcjk ng ra xa. Têrspu n béelpg o mậrish p cưekok ờrspu i ha hảjirk :
– Phen nàwnww y tụmsvm i bâqwkp y cóarvr đeeik ếubqa n trăxcjk m cáhzqw i đeeik ầqwec u cũnmkv ng phảjirk i rụmsvm ng hếubqa t.
Triệnmkv u Thanh ra lệnmkv nh cho lícova nh tróarvr i Đlijs àwnww o hầqwec u vàwnww Đlijs àwnww o Kỳtten lạvjue i rồzgqv i bắartz t hai cha con đeeik i vềefvi phícova a mộeeik t doanh trạvjue i. Đlijs àwnww o hầqwec u chúbedc ýekok nhìfmry n thấcjrr y đeeik âqwkp y làwnww mộeeik t doanh trạvjue i kỵbedc binh mớdirg i cấcjrr t lêrspu n khôdngt ng lâqwkp u. Ôciin ng thắartz c mắartz c:
– Quâqwkp n kỵbedc ởrujb đeeik âqwkp u đeeik ôdngt ng thếubqa nàwnww y? Họnaay đeeik ếubqa n vùzsml ng nàwnww y làwnww m gìfmry màwnww ta khôdngt ng biếubqa t?
Ôciin ng nhìfmry n lêrspu n cộeeik t cờrspu ởrujb sâqwkp n thấcjrr y thêrspu u con gấcjrr u đeeik en thìfmry giậrish t mìfmry nh:
– Thìfmry ra kỵbedc binh ởrujb Giao-chỉrlln . Vậrish y cóarvr biếubqa n cốetif gìfmry đeeik âqwkp y?
Thờrspu i bấcjrr y giờrspu Tháhzqw i-thúbedc Cửsowt u-châqwkp n làwnww Nhâqwkp m Diêrspu n, bấcjrr t hoàwnww vớdirg i Tháhzqw i-thúbedc Giao-chỉrlln làwnww Tícova ch Quang. Cho nêrspu n nhữtslh ng ngưekok ờrspu i bịzsml Tícova ch Quang truy nãarvr thìfmry chạvjue y vàwnww o Cửsowt u-châqwkp n ẩybqv n náhzqw u, vàwnww nhữtslh ng ngưekok ờrspu i bịzsml Nhâqwkp m Diêrspu n truy nãarvr thìfmry chạvjue y ra Giao-chỉrlln tỵbedc nạvjue n. Mỗboig i Tháhzqw i-thúbedc cóarvr mộeeik t quâqwkp n trựvjue c thuộeeik c toàwnww n ngưekok ờrspu i Háhzqw n tổydmh ng cộeeik ng 12.500 ngưekok ờrspu i. Mỗboig i quậrish n gồzgqv m 4 sưekok bộeeik vàwnww mộeeik t sưekok kỵbedc . Mỗboig i huyệnmkv n thìfmry cóarvr mộeeik t sưekok hỗboig n hợlxbz p, cứydmh mộeeik t ngưekok ờrspu i Háhzqw n lạvjue i cóarvr mộeeik t ngưekok ờrspu i Việnmkv t.
Đlijs àwnww o hầqwec u thấcjrr y kỳtten hiệnmkv u củzvpr a thiếubqa t kỵbedc Giao-chỉrlln tiếubqa n vàwnww o Cửsowt u-châqwkp n, làwnww m ôdngt ng nảjirk y ra khôdngt ng biếubqa t bao nhiêrspu u nghi vấcjrr n:
– Mộeeik t làwnww hai Tháhzqw i-thúbedc bấcjrr t hoàwnww vớdirg i nhau, đeeik em quâqwkp n đeeik áhzqw nh nhau. Hai làwnww cóarvr cuộeeik c khởrujb i binh củzvpr a mộeeik t trong chícova n Lạvjue c-hầqwec u, lựvjue c lưekok ợlxbz ng Háhzqw n ởrujb Cửsowt u-châqwkp n chốetif ng khôdngt ng nổydmh i phảjirk i việnmkv n thêrspu m lựvjue c lưekok ợlxbz ng Giao-chỉrlln .
Nhưekok ng ôdngt ng thấcjrr y đeeik iềefvi u nàwnww y khôdngt ng đeeik úbedc ng, vìfmry đeeik ấcjrr t Cửsowt u-châqwkp n cóarvr chícova n Lạvjue c-hầqwec u thìfmry năxcjk m vịzsml đeeik ãarvr thoảjirk hiệnmkv p vớdirg i tháhzqw i-thúbedc , hai vịzsml thìfmry sốetif ng xa vờrspu i vớdirg i chuyệnmkv n phụmsvm c quốetif c. Chỉrlln còjgmb n Đlijs àwnww o trang nhàwnww ôdngt ng vớdirg i Đlijs inh trang củzvpr a em vợlxbz ôdngt ng làwnww còjgmb n giữtslh nguyêrspu n chícova nguyệnmkv n củzvpr a tổydmh tiêrspu n. Ôciin ng vớdirg i em vợlxbz Đlijs inh Đlijs ạvjue i hiệnmkv n chưekok a cóarvr đeeik ộeeik ng tĩntsk nh gìfmry đeeik ếubqa n nỗboig i Tháhzqw i-thúbedc Cửsowt u-châqwkp n phảjirk i việnmkv n quâqwkp n từzgxz Giao-chỉrlln vàwnww o.
Đlijs úbedc ng nhưekok quan chếubqa hồzgqv i đeeik óarvr , thìfmry Lạvjue c-hầqwec u còjgmb n ởrujb đeeik ịzsml a vịzsml cao hơdngt n sưekok trưekok ởrujb ng, nhưekok ng thựvjue c tếubqa thìfmry bọnaay n Háhzqw n quan thưekok ờrspu ng dùzsml ng sứydmh c mạvjue nh, bắartz t giam cáhzqw c Lạvjue c-hầqwec u, Lạvjue c-tưekok ớdirg ng làwnww thưekok ờrspu ng. Đlijs ấcjrr y làwnww nóarvr i quâqwkp n Háhzqw n ởrujb Cửsowt u-châqwkp n. Huốetif ng hồzgqv đeeik âqwkp y lạvjue i làwnww quâqwkp n Háhzqw n củzvpr a Giao-chỉrlln gửsowt i vàwnww o.
Triệnmkv u Thanh đeeik ưekok a cha con Đlijs àwnww o hầqwec u vàwnww o doanh trạvjue i giao cho mấcjrr y têrspu n lícova nh vàwnww dặsowt n:
– Chúbedc ng bay hãarvr y giam hai con chóarvr Nam-man nàwnww y lạvjue i, đeeik ợlxbz i ta pháhzqw t lạvjue c sau.
Mấcjrr y têrspu n quâqwkp n dẫbzjq n cha con Đlijs àwnww o Kỳtten vàwnww o mộeeik t căxcjk n lềefvi u kícova n, bỏblvv đeeik óarvr , đeeik óarvr ng cửsowt a đeeik i ra. Đlijs àwnww o hầqwec u bảjirk o con:
– Cóarvr cáhzqw ch thoáhzqw t thâqwkp n rồzgqv i, con thửsowt nghĩntsk xem cóarvr giốetif ng nhưekok ýekok bốetif khôdngt ng?
Đlijs àwnww o Kỳtten thìfmry thầqwec m vàwnww o tai bốetif :nóarvr i:
– Đlijs ợlxbz i đeeik ếubqa n đeeik êrspu m, bốetif cắartz n dâqwkp y cởrujb i tróarvr i cho con. Rồzgqv i con cởrujb i tróarvr i cho bốetif . Bốetif con mìfmry nh thưekok thảjirk đeeik i vềefvi .
Đlijs àwnww o hầqwec u nóarvr i:
– Bốetif đeeik ưekok a con ra khỏblvv i doanh trạvjue i, con vềefvi báhzqw o cho mẹqtye biếubqa t, kẻlijs o mẹqtye lo sợlxbz . Còjgmb n bốetif thìfmry bốetif trởrujb lạvjue i dọnaay tháhzqw m xem quâqwkp n kỵbedc Giao-chỉrlln vàwnww o Cửsowt u-châqwkp n làwnww m gìfmry ?
Đlijs àwnww o Kỳtten nóarvr i:
– Bốetif nghi làwnww phảjirk i. Con nghĩntsk binh lícova nh ởrujb Cửsowt u-châqwkp n dưekok sứydmh c đeeik áhzqw nh dẹqtye p bấcjrr t cứydmh trang ấcjrr p nàwnww o củzvpr a ta, hàwnww cớdirg Tháhzqw i-thúbedc phảjirk i việnmkv n kỵbedc binh Giao-chỉrlln ? Cóarvr khi y muốetif n tiêrspu u diệnmkv t chícova n nhàwnww chúbedc ng ta cũnmkv ng nêrspu n.
Trờrspu i đeeik ãarvr trởrujb vềefvi chiềefvi u. Mặsowt t trờrspu i ngảjirk bóarvr ng, vẫbzjq n khôdngt ng thấcjrr y Triệnmkv u Thanh trởrujb lạvjue i đeeik ểeqlo trảjirk thùzsml nhưekok ưekok ớdirg c tícova nh. Đlijs àwnww o hầqwec u ghéelpg răxcjk ng cắartz n dâqwkp y cởrujb i tróarvr i cho con.
Sau đeeik óarvr Đlijs àwnww o Kỳtten cởrujb i tróarvr i cho cha. Hai ngưekok ờrspu i chưekok a kịzsml p đeeik ứydmh ng dậrish y thìfmry cóarvr tiếubqa ng châqwkp n ngưekok ờrspu i đeeik i tớdirg i, rồzgqv i tiếubqa ng mộeeik t têrspu n quâqwkp n Háhzqw n nóarvr i:
– Ta mang cơdngt m cho hai con chóarvr Việnmkv t ăxcjk n đeeik âqwkp y.
Cáhzqw nh cửsowt a mởrujb , hai têrspu n quâqwkp n Háhzqw n bưekok ớdirg c vàwnww o. Đlijs àwnww o hầqwec u hôdngt :
– Pháhzqw t chưekok ởrujb ng!
Đlijs àwnww o Kỳtten ra chiêrspu u Loa thàwnww nh nguyệnmkv t hạvjue , Đlijs àwnww o hầqwec u ra chiêrspu u Tâqwkp y vu xuấcjrr t binh. Hai têrspu n Háhzqw n bịzsml ngãarvr chếubqa t giấcjrr c tứydmh c thìfmry . Đlijs àwnww o Hầqwec u cởrujb i quầqwec n áhzqw o củzvpr a têrspu n to lớdirg n mặsowt c vàwnww o. Đlijs àwnww o Kỳtten bắartz t chưekok ớdirg c cha, cởrujb i quầqwec n áhzqw o củzvpr a têrspu n nhỏblvv béelpg mặsowt c vàwnww o, nhưekok ng vẫbzjq n còjgmb n rộeeik ng thùzsml ng thìfmry nh. Hai cha con dùzsml ng dâqwkp y tróarvr i hai têrspu n quâqwkp n Háhzqw n lạvjue i rồzgqv i mởrujb cửsowt a lềefvi u ra ngoàwnww i. Đlijs àwnww o hầqwec u dẫbzjq n con hưekok ớdirg ng vềefvi phícova a góarvr c doanh trạvjue i vắartz ng ngưekok ờrspu i, chỉrlln ra ngoàwnww i nóarvr i:
– Con theo hưekok ớdirg ng nàwnww y băxcjk ng qua đeeik ồzgqv i thìfmry vềefvi trang củzvpr a mìfmry nh đeeik ưekok ợlxbz c.
Đlijs ợlxbz i Đlijs àwnww o Kỳtten đeeik i rồzgqv i, ôdngt ng mớdirg i nhắartz m hưekok ớdirg ng đeeik ạvjue i doanh đeeik i tớdirg i. Đlijs ạvjue i doanh làwnww mộeeik t căxcjk n lềefvi u kháhzqw lớdirg n, bêrspu n trong cóarvr đeeik èciin n nếubqa n sáhzqw ng choang. Ôciin ng néelpg p mìfmry nh dưekok ớdirg i cửsowt a sổydmh nhìfmry n vàwnww o: Bêrspu n trong cóarvr hơdngt n mưekok ờrspu i ngưekok ờrspu i ngồzgqv i quanh mộeeik t cáhzqw i bàwnww n, dưekok ờrspu ng nhưekok đeeik ang hộeeik i họnaay p. Ôciin ng nhậrish n đeeik ưekok ợlxbz c mặsowt t cáhzqw c quan chứydmh c ngưekok ờrspu i Háhzqw n ởrujb Cửsowt u-châqwkp n: Tháhzqw i thúbedc Nhâqwkp m Diêrspu n, Đlijs ôdngt -uýekok Dưekok ơdngt ng Hiểeqlo n, Đlijs ôdngt -sáhzqw t Chu Khảjirk i vàwnww mộeeik t sốetif võyhkq quan ôdngt ng khôdngt ng nhậrish n ra.
Đlijs ôdngt -sáhzqw t Chu Khảjirk i chỉrlln lêrspu n tấcjrr m bảjirk n đeeik ồzgqv :
– Từzgxz Đlijs àwnww o trang đeeik ếubqa n Đlijs inh trang xa khoảjirk ng 10 dậrish m. Trang chủzvpr Đlijs àwnww o trang làwnww Đlijs àwnww o Thếubqa Kiệnmkv t 50 tuổydmh i, văxcjk n võyhkq kiêrspu m toàwnww n. Vợlxbz làwnww Đlijs inh Xuâqwkp n Hoa 40 tuổydmh i, võyhkq côdngt ng khôdngt ng thua chồzgqv ng làwnww bao. Đlijs ệnmkv tửsowt châqwkp n truyềefvi n cóarvr ba ngưekok ờrspu i làwnww Trầqwec n Dưekok ơdngt ng Đlijs ứydmh c, Trịzsml nh Quang, Hoàwnww ng Thiềefvi u Hoa, cảjirk ba đeeik ềefvi u văxcjk n võyhkq kiêrspu m toàwnww n. Thiềefvi u Hoa năxcjk m nay 18 tuổydmh i, cóarvr vẻlijs đeeik ẹqtye p quốetif c sắartz c thiêrspu n hưekok ơdngt ng, khắartz p vùzsml ng đeeik ềefvi u biếubqa t tiếubqa ng. Thếubqa Kiệnmkv t cóarvr ba con trai làwnww Nghi Sơdngt n, Biệnmkv n Sơdngt n, vàwnww Kỳtten . Hai ngưekok ờrspu i lớdirg n thìfmry võyhkq côdngt ng tuyệnmkv t thếubqa , đeeik ứydmh a nhỏblvv mớdirg i 13 tuổydmh i, nhưekok ng văxcjk n võyhkq đeeik ềefvi u thôdngt ng. Đlijs ệnmkv tửsowt ngoạvjue i đeeik ồzgqv 88 ngưekok ờrspu i, tráhzqw ng đeeik inh 500, phụmsvm nữtslh biếubqa t võyhkq 200. Dâqwkp n chúbedc ng trong trang gồzgqv m 1.200 nóarvr c gia, tổydmh ng cộeeik ng 6.300 ngưekok ờrspu i. Lưekok ơdngt ng thựvjue c, lừzgxz a ngựvjue a đeeik ầqwec y đeeik ủzvpr . Ngưekok ờrspu i trong trang đeeik ưekok ợlxbz c tổydmh chứydmh c thàwnww nh đeeik ộeeik i ngũnmkv chỉrlln nh tềefvi .
Tháhzqw i-thúbedc Nhâqwkp m Diêrspu n hưekok ớdirg ng vàwnww o mộeeik t võyhkq quan trẻlijs nóarvr i:
– Từzgxz khi thuộeeik c hạvjue vềefvi đeeik âqwkp y trấcjrr n nhậrish m nhậrish n thấcjrr y mộeeik t đeeik iềefvi u khóarvr khăxcjk n nhấcjrr t làwnww tấcjrr t cảjirk dâqwkp n chúbedc ng đeeik ềefvi u quy tụmsvm vàwnww o chícova n Lạvjue c-hầqwec u. Màwnww chícova n Lạvjue c-hầqwec u đeeik ềefvi u làwnww con cháhzqw u củzvpr a đeeik áhzqw m di thầqwec n Âfmry u-lạvjue c. Đlijs áhzqw m nàwnww y nhậrish n di ngôdngt n củzvpr a Thụmsvm c Pháhzqw n ẩybqv n náhzqw u chờrspu thờrspu i, phảjirk n Háhzqw n phụmsvm c Việnmkv t, cho nêrspu n mốetif i nguy nổydmh i loạvjue n khôdngt ng biếubqa t sẽeqlo nổydmh ra lúbedc c nàwnww o.
Ngừzgxz ng mộeeik t lúbedc c y nóarvr i tiếubqa p:
– Mấcjrr y năxcjk m trưekok ớdirg c đeeik âqwkp y bêrspu n Trung-nguyêrspu n chúbedc ng ta xảjirk y ra vụmsvm Vưekok ơdngt ng Mãarvr ng cưekok ớdirg p ngôdngt i, thiêrspu n hạvjue tao loạvjue n, phâqwkp n năxcjk m xẻlijs bảjirk y. Thuộeeik c hạvjue khôdngt ng quy phụmsvm c Vưekok ơdngt ng Mãarvr ng. Vưekok ơdngt ng Mãarvr ng mấcjrr y lầqwec n đeeik ịzsml nh mang quâqwkp n sang hỏblvv i tộeeik i. Bọnaay n Lạvjue c-hầqwec u, Lạvjue c-tưekok ớdirg ng thấcjrr y vậrish y rụmsvm c rịzsml ch đeeik ịzsml nh nổydmh i loạvjue n. Ty chứydmh c biếubqa t trưekok ớdirg c vộeeik i vàwnww ng ban hàwnww nh pháhzqw p lệnmkv nh năxcjk m đeeik iềefvi u đeeik ểeqlo làwnww m tan thếubqa đeeik oàwnww n kếubqa t củzvpr a bọnaay n chúbedc ng.
Đlijs ôdngt -uýekok Chu Khảjirk i hỏblvv i:
– Chúbedc ng ta làwnww ngưekok ờrspu i Háhzqw n, đeeik i cai trịzsml bọnaay n Nam-man. Nếubqa u chúbedc ng nóarvr nổydmh i loạvjue n thìfmry mang quâqwkp n đeeik i dẹqtye p, háhzqw sợlxbz gìfmry ? Tạvjue i sao đeeik ạvjue i nhâqwkp n phảjirk i ban hàwnww nh pháhzqw p lệnmkv nh làwnww m gìfmry cho mệnmkv t.
Nhâqwkp m Diêrspu n nóarvr i:
– Đlijs ôdngt -uýekok biếubqa t mộeeik t màwnww khôdngt ng biếubqa t hai. Dâqwkp n chúbedc ng Cửsowt u-châqwkp n đeeik ềefvi u quy tụmsvm vàwnww o chícova n nhàwnww , nếubqa u chúbedc ng ta dẹqtye p hếubqa t chícova n nhàwnww , thìfmry Cửsowt u-châqwkp n chỉrlln còjgmb n làwnww bãarvr i đeeik ấcjrr t hoang. Cho nêrspu n bảjirk n nhâqwkp n mớdirg i theo Tôdngt n-tửsowt binh pháhzqw p: "Dụmsvm ng binh chi đeeik ạvjue o, toàwnww n quâqwkp n vi thưekok ợlxbz ng, pháhzqw quâqwkp n thứydmh chi"
Nghĩntsk a làwnww : Đlijs ạvjue o dùzsml ng binh cầqwec n bảjirk o vệnmkv lấcjrr y quâqwkp n hơdngt n làwnww tổydmh n hạvjue i quâqwkp n sĩntsk . Cho nêrspu n thuộeeik c hạvjue chỉrlln dùzsml ng cóarvr mộeeik t tờrspu giấcjrr y, viếubqa t năxcjk m đeeik iềefvi u pháhzqw p lệnmkv nh, mởrujb rộeeik ng cho ngưekok ờrspu i Háhzqw n, ngưekok ờrspu i Việnmkv t đeeik ưekok ợlxbz c bìfmry nh đeeik ẳdirg ng, đeeik ưekok ợlxbz c kếubqa t hôdngt n vớdirg i nhau, lạvjue i cho ngưekok ờrspu i Việnmkv t làwnww m quan chứydmh c, dạvjue y chữtslh tháhzqw nh hiềefvi n, lễtten nghĩntsk a cho chúbedc ng...
Mộeeik t võyhkq quan dáhzqw ng ngưekok ờrspu i uy nghi, còjgmb n trẻlijs ngồzgqv i ghếubqa chủzvpr toạvjue nóarvr i:
– Tuyệnmkv t! Chúbedc ng ta làwnww con cháhzqw u Văxcjk n-vưekok ơdngt ng, Chu-côdngt ng, Khổydmh ng-tửsowt . Nhàwnww Đlijs ạvjue i Háhzqw n coi thầqwec n dâqwkp n nhưekok con đeeik ỏblvv . Tháhzqw i-thúbedc ban pháhzqw p lệnmkv nh cho ngưekok ờrspu i Việnmkv t đeeik ưekok ợlxbz c nhưekok ngưekok ờrspu i Háhzqw n, cho ngưekok ờrspu i vềefvi Trung-nguyêrspu n mưekok ợlxbz n nhữtslh ng nho gia khoa bảjirk ng thấcjrr t thờrspu i sang đeeik âqwkp y dạvjue y dỗboig họnaay , đeeik úbedc ng nhưekok Khổydmh ng-tửsowt nóarvr i "Giáhzqw o bấcjrr t biệnmkv t hoạvjue i", nghĩntsk a làwnww khi dạvjue y họnaay c thìfmry khôdngt ng phâqwkp n biệnmkv t giốetif ng ngưekok ờrspu i. Làwnww m nhưekok vậrish y vừzgxz a đeeik ưekok ợlxbz c âqwkp m đeeik ứydmh c vừzgxz a làwnww m sáhzqw ng nghĩntsk a củzvpr a Khổydmh ng Mạvjue nh.
Đlijs àwnww o Thếubqa Kiệnmkv t cốetif moi óarvr c xem võyhkq tưekok ớdirg ng trẻlijs tuổydmh i nàwnww y làwnww ai, nhưekok ng ôdngt ng đeeik oáhzqw n khôdngt ng ra. Cứydmh thấcjrr y dáhzqw ng đeeik iệnmkv u đeeik ưekok ờrspu ng bệnmkv củzvpr a y vàwnww cung cáhzqw ch lễtten phéelpg p củzvpr a Nhâqwkp m Diêrspu n, ôdngt ng cũnmkv ng đeeik oáhzqw n sơdngt rằrftu ng viêrspu n võyhkq quan nàwnww y cóarvr đeeik ịzsml a vịzsml khôdngt ng nhỏblvv .
Nhâqwkp m Diêrspu n nóarvr i:
– Thuộeeik c-hạvjue khôdngt ng thựvjue c tâqwkp m nhưekok vậrish y, chẳdirg ng qua làwnww muốetif n tâqwkp m chiếubqa n giai đeeik oạvjue n màwnww thôdngt i. Thuộeeik c hạvjue còjgmb n kýekok lệnmkv nh phong cho năxcjk m Lạvjue c-hầqwec u làwnww m Huyệnmkv n-úbedc y. Thếubqa làwnww từzgxz đeeik ấcjrr y, quan binh Háhzqw n cứydmh ngồzgqv i chơdngt i, ngưekok ờrspu i Việnmkv t gâqwkp y loạvjue n thìfmry dùzsml ng huyệnmkv n úbedc y ngưekok ờrspu i Việnmkv t mang bảjirk n bộeeik quâqwkp n mãarvr cũnmkv ng làwnww ngưekok ờrspu i Việnmkv t đeeik i đeeik áhzqw nh. Cho nêrspu n pháhzqw p lệnmkv nh ban ra mấcjrr y năxcjk m, đeeik i đeeik âqwkp u cũnmkv ng chỉrlln nghe bàwnww n đeeik ếubqa n Tam-hoàwnww ng, Ngũnmkv -đeeik ếubqa , Chu-côdngt ng, Văxcjk n-vưekok ơdngt ng, Khổydmh ng-tửsowt màwnww khôdngt ng hềefvi nghe nóarvr i đeeik ếubqa n Hùzsml ng-vưekok ơdngt ng. Lúbedc c tràwnww dưekok tửsowt u hậrish u ngưekok ờrspu i a chỉrlln nóarvr i trậrish n Cai-hạvjue , Hạvjue ng Võyhkq bịzsml thua, tựvjue tửsowt ởrujb Ôciin -giang, màwnww khôdngt ng nghe thấcjrr y nóarvr i đeeik ếubqa n Hùzsml ng-vưekok ơdngt ng đeeik ạvjue i chiếubqa n An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng. Trẻlijs con họnaay c vềefvi trậrish n chiếubqa n giữtslh a Hoàwnww ng-đeeik ếubqa vớdirg i Suy Vưekok u màwnww khôdngt ng họnaay c vềefvi trậrish n chiếubqa n giữtslh a An-dưekok ơdngt ng vưekok ơdngt ng vớdirg i Đlijs ồzgqv Thưekok . Dâqwkp n chúbedc ng chỉrlln biếubqa t cáhzqw i nhụmsvm c bịzsml Tầqwec n Thuỷghgy -hoàwnww ng cai trịzsml , màwnww quêrspu n mấcjrr t cáhzqw i hậrish n Cổydmh -loa bịzsml Triệnmkv u Đlijs àwnww pháhzqw . Nam nữtslh thanh niêrspu n chỉrlln còjgmb n biếubqa t đeeik ếubqa n diễtten m tìfmry nh củzvpr a Tiêrspu u Sửsowt vớdirg i Lộeeik ng Ngọnaay c màwnww quêrspu n chuyệnmkv n Trưekok ơdngt ng Chi Mỵbedc Nưekok ơdngt ng.
Ngừzgxz ng lạvjue i mộeeik t lúbedc c y nóarvr i:
– Chícova n Lạvjue c-hầqwec u, khôdngt ng cầqwec n đeeik áhzqw nh, màwnww năxcjk m ngưekok ờrspu i trởrujb thàwnww nh đeeik ầqwec y tớdirg củzvpr a ta. Thuộeeik c hạvjue lạvjue i tìfmry m cáhzqw ch nay khen ngợlxbz i, mai ban thưekok ởrujb ng, khiếubqa n cho hai Lạvjue c-hầqwec u mãarvr i mêrspu vớdirg i việnmkv c pháhzqw t triểeqlo n văxcjk n hoáhzqw Trung-nguyêrspu n, màwnww xa lìfmry a cáhzqw i gọnaay i làwnww phảjirk n Háhzqw n phụmsvm c Việnmkv t. Rúbedc t cụmsvm c chỉrlln cóarvr Đlijs àwnww o trang vàwnww Đlijs inh trang làwnww còjgmb n giữtslh nguyêrspu n. Cho nêrspu n thuộeeik c hạvjue cầqwec n phảjirk i ra tay tiêrspu u diệnmkv t.
Viêrspu n võyhkq quan trẻlijs lạvjue i hỏblvv i:
– Nhâqwkp m Tháhzqw i-thúbedc đeeik ãarvr từzgxz ng nêrspu u cao nhâqwkp n nghĩntsk a bấcjrr y lâqwkp u, thìfmry nay cũnmkv ng phảjirk i truyềefvi n mộeeik t hịzsml ch đeeik ểeqlo kểeqlo tộeeik i Đlijs àwnww o, Đlijs inh, thìfmry ta ra quâqwkp n mớdirg i đeeik ưekok ợlxbz c dâqwkp n chúbedc ng tôdngt n phụmsvm c. Vậrish y Nhâqwkp m Tháhzqw i-thúbedc đeeik ãarvr tìfmry m ra tộeeik i trạvjue ng gìfmry củzvpr a hai trang chưekok a? Tôdngt i nghĩntsk rằrftu ng ra quâqwkp n đeeik áhzqw nh ngưekok ờrspu i vôdngt lýekok , thứydmh nhấcjrr t làwnww áhzqw c đeeik ộeeik c, dãarvr man vôdngt nhâqwkp n đeeik ạvjue o, thứydmh nhìfmry làwnww thấcjrr t nhâqwkp n tâqwkp m.
Đlijs ôdngt -uýekok Cửsowt u-châqwkp n Dưekok ơdngt ng Hiểeqlo n nóarvr i:
– Lĩntsk nh Nam côdngt ng xuấcjrr t thâqwkp n làwnww ngưekok ờrspu i nghĩntsk a hiệnmkv p nêrspu n mớdirg i đeeik ưekok a ra ýekok kiếubqa n đeeik óarvr . Nhưekok ng ýekok củzvpr a Tháhzqw i-thúbedc đeeik ạvjue i nhâqwkp n làwnww đeeik áhzqw nh Đlijs àwnww o, Đlijs inh trang, sẽeqlo khiếubqa n cho cáhzqw c trang kia sợlxbz hãarvr i khôdngt ng dáhzqw m trởrujb lạvjue i phảjirk n Háhzqw n phụmsvm c Việnmkv t nữtslh a.
Đlijs àwnww o hầqwec u nghe bọnaay n Háhzqw n quan bàwnww n luậrish n đeeik áhzqw nh trang ấcjrr p củzvpr a mìfmry nh, bấcjrr t giáhzqw c ôdngt ng rùzsml ng mìfmry nh nghĩntsk :
– Thìfmry ra têrspu n tưekok ớdirg ng trẻlijs nàwnww y làwnww Nghiêrspu m Sơdngt n, tưekok ớdirg c phong Lĩntsk nh-nam côdngt ng, lĩntsk nh chứydmh c Bìfmry nh-nam đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng quâqwkp n. Y làwnww ngưekok ờrspu i đeeik ãarvr xảjirk thâqwkp n đeeik áhzqw nh nhau vớdirg i võyhkq sĩntsk Vưekok ơdngt ng Mãarvr ng 20 trậrish n, bịzsml thưekok ơdngt ng 15 lầqwec n, cứydmh u Quang Vũnmkv , cùzsml ng Quang Vũnmkv phấcjrr t cờrspu dựvjue ng lạvjue i nhàwnww Háhzqw n. Y đeeik ưekok ợlxbz c Quang Vũnmkv giao cho toàwnww n quyềefvi n sáhzqw u quậrish n Lĩntsk nh-nam làwnww Nam-hảjirk i, Tưekok ợlxbz ng-quậrish n, Quếubqa -lâqwkp m, Giao-chỉrlln , Cửsowt u-châqwkp n vàwnww Nhậrish t-nam. Thìfmry ra Nhâqwkp m Diêrspu n nhờrspu Lĩntsk nh-nam côdngt ng mang quâqwkp n vàwnww o diệnmkv t trang ấcjrr p củzvpr a mìfmry nh vớdirg i Đlijs inh sưekok đeeik ệnmkv . May màwnww mìfmry nh biếubqa t trưekok ớdirg c.
Tháhzqw i-thúbedc Nhâqwkp m Diêrspu n tiếubqa p:
– Thuộeeik c hạvjue mớdirg i trìfmry nh văxcjk n lêrspu n Bìfmry nh-nam đeeik ạvjue i tưekok ớdirg ng quâqwkp n, đeeik ểeqlo làwnww m sao đeeik áhzqw nh mộeeik t trậrish n, diệnmkv t đeeik ưekok ợlxbz c hai trang. Do vậrish y hôdngt m nay Lĩntsk nh-nam côdngt ng đeeik ạvjue i nhâqwkp n mớdirg i mang thiếubqa t kỵbedc từzgxz Giao-chỉrlln vàwnww o trợlxbz chiếubqa n. Thuộeeik c hạvjue đeeik ịzsml nh kếubqa sáhzqw ch nhưekok thếubqa nàwnww y:
Thứydmh nhấcjrr t, Đlijs ôdngt -úbedc y Cửsowt u-châqwkp n Dưekok ơdngt ng tưekok ớdirg ng quâqwkp n chỉrlln huy đeeik áhzqw nh Đlijs inh trang.
Thứydmh nhìfmry , thuộeeik c hạvjue chỉrlln huy đeeik áhzqw nh Đlijs àwnww o trang.
Thứydmh ba, Đlijs ôdngt sáhzqw t Cửsowt u-châqwkp n Chu tưekok ớdirg ng quâqwkp n chặsowt n đeeik ưekok ờrspu ng rúbedc t lui củzvpr a giặsowt c vềefvi phícova a Nhậrish t-nam.
Ngàwnww y mai thuộeeik c hạvjue sẽeqlo đeeik ạvjue t thưekok mờrspu i Đlijs àwnww o Thếubqa Kiệnmkv t, Đlijs inh Đlijs ạvjue i đeeik ếubqa n phủzvpr Tháhzqw i-thúbedc ăxcjk n tiệnmkv c, rồzgqv i tìfmry m cáhzqw ch giữtslh lạvjue i cho đeeik ếubqa n chiềefvi u. Trong khi đeeik óarvr thìfmry sáhzqw ng sớdirg m Dưekok ơdngt ng Đlijs ôdngt -úbedc y cho bao vâqwkp y Đlijs inh trang: Sưekok sốetif 1 mặsowt t Đlijs ôdngt ng, Tâqwkp y, sưekok sốetif 2 phụmsvm c ởrujb đeeik èciin o phícova a Nam. Sưekok kỵbedc thìfmry tấcjrr n côdngt ng vàwnww o phícova a Bắartz c. Giặsowt c thấcjrr y trốetif ng mặsowt t Nam tấcjrr t chạvjue y qua đeeik èciin o Đlijs ôdngt n-dưekok ơdngt ng, sưekok sốetif 2 dùzsml ng cung têrspu n tiêrspu u diệnmkv t. Cùzsml ng lúbedc c đeeik óarvr thìfmry chícova nh thuộeeik c hạvjue đeeik áhzqw nh Đlijs àwnww o trang. Sưekok sốetif 3 bao vâqwkp y mặsowt t Tâqwkp y, Nam khôdngt ng cho chúbedc ng liêrspu n lạvjue c vớdirg i Đlijs inh trang. Sưekok sốetif 4 bao vâqwkp y mặsowt t Đlijs ôdngt ng. Sưekok kỵbedc Giao-chỉrlln tấcjrr n côdngt ng mặsowt t Bắartz c. Trong lúbedc c thuộeeik c hạvjue giữtslh Đlijs àwnww o Thếubqa Kiệnmkv t, Đlijs inh Đlijs ạvjue i ởrujb phủzvpr thìfmry cáhzqw c vịzsml bao vâqwkp y hai trang. Thuộeeik c hạvjue sẽeqlo éelpg p hai têrspu n Đlijs àwnww o, Đlijs inh đeeik ầqwec u hàwnww ng, giảjirk i táhzqw n trang củzvpr a chúbedc ng. Nếubqa u chúbedc ng biếubqa t đeeik iềefvi u quy phụmsvm c, thìfmry chúbedc ng ta chỉrlln việnmkv c tiếubqa n quâqwkp n vàwnww o trong trang cửsowt ngưekok ờrspu i thay chúbedc ng làwnww m Lạvjue c-hầqwec u. Còjgmb n chúbedc ng khôdngt ng chịzsml u đeeik ầqwec u hàwnww ng thìfmry thuộeeik c hạvjue sẽeqlo đeeik ốetif t pháhzqw o lệnmkv nh, cáhzqw c vịzsml cho tấcjrr n côdngt ng.
Đlijs ôdngt -sáhzqw t Cửsowt u-châqwkp n Chu Khảjirk i hỏblvv i:
– Trưekok ờrspu ng hợlxbz p chúbedc ng đeeik ầqwec u hàwnww ng thìfmry giảjirk i quyếubqa t gia đeeik ìfmry nh chúbedc ng ra sao?
Nhâqwkp m Diêrspu n tủzvpr m tỉrlln m cưekok ờrspu i:
– Cho mỗboig i gia đeeik ìfmry nh mộeeik t cáhzqw i thuyềefvi n lớdirg n, nộeeik i ngàwnww y phảjirk i ra đeeik ảjirk o Nghi-sơdngt n ởrujb . Thuyềefvi n tôdngt i đeeik ãarvr cho cắartz t đeeik ai, đeeik ụmsvm c lỗboig sẵwnww n, khi ra khơdngt i bịzsml sóarvr ng đeeik áhzqw nh chìfmry m ngay.
Nghiêrspu m Sơdngt n khôdngt ng đeeik ồzgqv ng ýekok :
– Ngưekok ờrspu i ta đeeik ãarvr đeeik ầqwec u hàwnww ng, màwnww còjgmb n giếubqa t tuyệnmkv t nhưekok vậrish y, đeeik âqwkp u cóarvr đeeik ạvjue o nghĩntsk a gìfmry ?
Nhâqwkp m Diêrspu n liếubqa c ngang mắartz t, khôdngt ng dáhzqw m hỏblvv i gìfmry .
Nghiêrspu m Sơdngt n nóarvr i:
– Nếubqa u họnaay đeeik ầqwec u hàwnww ng thìfmry ta vẫbzjq n đeeik ểeqlo cho họnaay làwnww m Lạvjue c-hầqwec u. Đlijs ưekok ợlxbz c mộeeik t hàwnww o kiệnmkv t đeeik ầqwec u hàwnww ng còjgmb n hơdngt n đeeik ưekok ợlxbz c mộeeik t trăxcjk m têrspu n xu phụmsvm .
Giang sơ
(Phan Chu Trinh 1872-1926,
Chí
Dị
Ngẫ
Giang sơ
Trờ
– Đ
Ngư
– Khi trong lò
Đ
– Bố
Đ
– Con có
Đ
– Đ
Đ
– Ai đ
Đ
– Thư
Đ
Đ
Ô
Ngà
– Ta vì
Nó
Trư
Thờ
Quậ
Sau gầ
Tuy bê
Nguyê
Ghi chú
Đ
Thấ
– Con đ
Đ
– Đ
Đ
– Cuộ
Đ
– Vì
Đ
– Chú
Đ
– Bố
Đ
– Võ
Đ
– Bố
Đ
Đ
– Con biế
Đ
Đ
– Bố
Ngừ
– Chú
Đ
– Trả
Ghi chú
Theo cổ
Đ
– Con biế
Ngư
– Đ
Đ
– Bố
– Chú
Ghi chú
Tư
Nghe cha nó
– Sau nhâ
Đ
– Chắ
Đ
– Con lầ
– Con nghĩ
Đ
– Con đ
Đ
– Con tì
– Đ
Ô
– Con đ
Đ
Hai ngư
– Cá
Dứ
– Triệ
Y vừ
Thì
Nó
– Phả
Y rú
– Đ
Đ
– Ngư
Ngư
– Ta là
Đ
– Đ
Há
Đ
– Ngũ
Nghe bố
Dầ
– Bố
Đ
– Cho mỗ
Tê
– Xin đ
Đ
– Bố
Đ
– Con thắ
Đ
– Ta tha cho đ
Hai ngư
Đ
– Con đ
Đ
– Con thấ
– Nhữ
Ghi chú
Ô
Đ
– Lú
Đ
– Thế
– Là
Đ
– Con có
– Khô
Bâ
– Thì
– Đ
Sau khi biế
Đ
– Thự
Đ
– Con đ
– Con đ
– Đ
Đ
– Nguyê
Đ
– Đ
Kể
Hố
Đ
– Bố
Đ
– Con đ
Đ
Nó
– Con đ
– Khô
Đ
– Tạ
Đ
– Tổ
Đ
– Võ
Đ
– Đ
Hai cha con đ
– Khô
Hai cha con giậ
– Khô
Tê
– Quă
Đ
– Phen nà
Triệ
– Quâ
Ô
– Thì
Thờ
Đ
– Mộ
Như
Đ
Triệ
– Chú
Mấ
– Có
Đ
– Đ
Đ
– Bố
Đ
– Bố
Trờ
Sau đ
– Ta mang cơ
Cá
– Phá
Đ
– Con theo hư
Đ
Đ
– Từ
Thá
– Từ
Ngừ
– Mấ
Đ
– Chú
Nhâ
– Đ
Nghĩ
Mộ
– Tuyệ
Đ
Nhâ
– Thuộ
Ngừ
– Chí
Viê
– Nhâ
Đ
– Lĩ
Đ
– Thì
Thá
– Thuộ
Thứ
Thứ
Thứ
Ngà
Đ
– Trư
Nhâ
– Cho mỗ
Nghiê
– Ngư
Nhâ
Nghiê
– Nế
Chúc các bạn đọc truyện vui vẻ.
